'Niemand afschrijven'
18-02-2009 03:40
In het debat over de cijfers van het CPB benadrukte fratievoorzitter
Mariëtte Hamer dat iedereen die zijn baan verliest, zo snel mogelijk
weer aan de slag moet worden geholpen. Niemand mag langdurig aan de
kant staan. Hamer: 'We willen niemand afschrijven en in een uitkering
wegstoppen.'
Hamer wil dat het kabinet met een ambitieuze investeringsagenda komt.
Met dit masterplan moet Nederland beter uit de crisis komen.
Voor de PvdA is het meest alarmerende cijfer van het Centraal
Planbureau de dreigende verdubbeling van de werkloosheid in twee jaar.
'Werkloosheid en armoede mogen niet van generatie op generatie
overgaan', aldus Hamer. Ze vervolgt: 'We willen niemand afschrijven en
in een uitkering wegstoppen. Dat begint met het aanpakken van een
dreigende jeugdwerkloosheid. Wij willen het niet laten gebeuren dat
een verloren generatie ontstaat. Die les uit de jaren 80 hebben we wel
geleerd.'
Om de crisis te bestrijden moet het kabinet investeren in onder meer
de arbeidsmarkt en duurzaamheid. De begrotingsregels mogen oplossingen
niet in de weg staan. Hamer: 'We moeten accepteren dat de
begrotingsregels de komende jaren verantwoord bijgesteld worden. Met
boekhouden helpen we de economie er niet bovenop. Dat is te
kortzichtig.'
Masterplan
Het door de PvdA beijverde masterplan bestaat uit verschillende
elementen. Allereerst moet het kabinet houvast bieden door in mensen
en banen te investeren en door de sociale zekerheid overeind te
houden. Daarbij moet speciale aandacht uitgaan naar mensen met een
grote afstand tot de arbeidsmarkt. De afgelopen twee jaar heeft de
PvdA veel ingezet op het aan een baan te helpen van onder meer
langdurig werklozen en mensen met een handicap. Deze inspanningen
moeten onverkort doorgaan.
Ook moet het kabinet met sociale partners alles op alles zetten om
mensen aan het werk te helpen en te houden: door omscholing, door
bijscholing, door begeleiding van werk tot werk door
re-integratietrajecten, door het inrichten van mobiliteitscentra en
door mensen in te zetten in sectoren waar nog onvervulde vacatures
zijn.
Naast het bieden van houvast moet er ook flink geïnvesteerd worden in
een vooruitgangsagenda. Door investeringenen in onderwijs en innovatie
zorgen we ervoor dat we beter uit de crisis komen. En vooral ook: door
duurzaam te investeren. Daarmee slaan we meerdere vliegen in één klap.
Slimme investeringen in energiebesparing zoals isolatie van woningen
en scholen.
Hamer: 'Plannen om energie te besparen waren er natuurlijk al; deze
omstandigheden zijn wat ons betreft aanleiding om die plannen versneld
en in grotere omvang uit te voeren.'
Failliet van neo-liberalisme
Tot slot vroeg Hamer namens de fractie aandacht voor de morele kant
van deze crisis. Als de crisis één ding heeft aangetoond, dan is dat
het failliet van het neo-liberalisme. Het morele tekort van de
onafgebroken jacht naar meer, meer en meer. Het casino-kapitalisme is
de afgelopen decennia doorgedraaid. Er is flink gegokt door de snelle
jongens aan de top. En verloren. Niet met hun eigen geld, maar met het
geld dat gewone mensen door hard werken en hard sparen bij elkaar
hebben gebracht. Hamer: 'De winst van de vette jaren achter ons liggen
in de zakken van de topbestuurders, maar het verlies wordt gedragen
door gewone mensen die nu hun baan op het spel zien staan.'
1
Den Haag, 18 februari 2009
Bijdrage fractievoorzitter Mariëtte Hamer bij het spoeddebat
over de kredietcrisis
Gesproken woord geldt!
Voorzitter,
De Partij van de arbeid is natuurlijk geschrokken van de berichten van het CPB dat
de komende jaren mogelijk meer dan 300.000 mensen hun baan zullen kwijt raken.
Het kabinet moet daarom vol inzetten op het aan het werk houden van deze
mensen. Als zij te lang geen werk hebben lopen ze het risico nooit meer aan het
werk te komen. En dat zal nog generaties lang doorwerken. Dat mogen we niet laten
gebeuren. Die les uit de jaren '80 hebben we wel geleerd.
Alles op alles zetten dus om de economie draaiende te houden. De PvdA wil dat
het kabinet de crisis ook benut om Nederland er uiteindelijk weerbaarder uit te laten
komen. Dat kan met een Masterplan voor de economie waarbij werk,
duurzaamheid, innovatie, stedelijke vernieuwing en onderwijs hand in hand gaan.
Het kabinet zal bij het aanpakken van de crisis ook bondgenoten moeten zoeken.
Wij zitten met z'n allen in de crisis. Wij zullen hier ook samen uit moeten komen.
Dat betekent dat er met de sociale partners een sociaal akkoord moet komen. En
dat ook initiatieven van bijvoorbeeld gemeenten en universiteiten door het kabinet
worden bekeken.
Voorzitter,
Het kabinet heeft de problemen bij de banken voortvarend aangepakt. Dat was ook
nodig. Dat ging niet om de banken. Maar om de spaarders, burgers en bedrijven.
Zonder de banken loopt ons hele financiële systeem vast. Nu moet het kabinet de
economische crisis bestrijden. Daar is urgentie bij geboden.
Voorzitter,
Laten we ook stil staan bij de reden die tot deze crisis heeft geleid. Het failliet van
het casino-kapitalisme. Het morele tekort van de onafgebroken jacht naar meer, en
meer, en meer. Er is te veel gegokt en verloren met het geld van gewone mensen.
Geld dat ze met hard werken bij elkaar hebben gespaard.
Dat mag niet meer gebeuren.
Het kabinet moet dus ook keihard werken aan veranderingen in dit financiële
systeem zodat;
- het casino-kapitalisme niet meer kan terugkeren,
2
- de bonuscultuur wordt teruggedrongen,
- de medezeggenschap van werknemers wordt versterkt
- en het toezicht op de top veel beter wordt.
Voorzitter,
Wij willen van het kabinet een stevig plan zien dat ambitie uitstraalt. Ik begrijp dat
het kabinet zegt: we kunnen de crisis als klein land dat zo afhankelijk is van export
niet in ons eentje oplossen.
Maar Nederland heeft een sterke uitgangspositie en we moeten alles op alles zetten
om de crisis te bestrijden. Werk behouden en mensen van werk naar werk helpen.
Dat is de eerste opdracht. Maar we schrijven de mensen die nu geen baan hebben
ook niet af.
Vaak zijn dit mensen met een vorm van een arbeidshandicap. De inzet van het
kabinet om ook deze mensen aan het werk te helpen, moet onverkort doorgaan.
Eén van de meest indringende feiten is dat de jeugdwerkloosheid weer gaat groeien.
Wat ons betreft slaan de ministeries van Sociale Zaken en Onderwijs direct de
handen ineen met het beroepsonderwijs en de bedrijven om een offensief tegen de
jeugdwerkloosheid te starten. Laten we mensen zo snel mogelijk via om- en
bijscholing aan het werk krijgen in die sectoren waar nog onvervulde vacatures zijn.
Voorzitter,
Nederland heeft een goed stelsel van sociale zekerheid. Dat stelsel hebben we met
elkaar opgebouwd juist voor deze tijd waarin het slechter gaat. De PvdA hecht er
aan dat in onzekere tijden houvast aan mensen wordt geboden. Dat betekent dus
dat mensen die geen baan hebben, terug kunnen vallen op een
werkloosheidsuitkering.
Het betekent ook dat we mensen blijven helpen met schuldhulpverlening en dat we
de armoede blijven bestrijden. Dat sociale gezicht zal het kabinet ook nu moeten
laten zien.
Wat ons betreft slaan we meerdere vliegen in één klap en gaan we groen stimuleren.
Slimme investeringen in energiebesparing leveren op korte termijn
werkgelegenheid, milieuwinst en koopkracht voor burgers op. Een gemiddeld gezin
kan tot 900 euro per jaar besparen op de gasrekening met dubbel glas en isolatie
van vloer, muren en dak.
De plannen die er al waren moeten we nu versneld en in grotere omvang uit voeren.
Ook de isolatie van schoolgebouwen is een voorbeeld van een win-win situatie.
Het levert werkgelegenheid op in de bouw, energiebesparing, lagere rekeningen
voor de scholen en dus op termijn meer geld voor onderwijs.
3
Ik wijs het kabinet nog eens op de motie die ik in december samen met mevrouw
Halsema hierover indiende.
Voorzitter,
Wij beseffen dat, als we de boel overeind willen houden en de economie ook nog
willen stimuleren waar het kan, dit niet voor niets zal gaan. Mijn partij accepteert
dat de begrotingsregels hiervoor de komende jaren verantwoord bijgesteld moeten
worden. Met stoere bezuinigingen helpen we de economie alleen maar verder in het
slop. Dat zijn alle economen met ons eens. Van het CPB tot de president van De
Nederlandse Bank Nout Wellink.
Maar voorzitter,
wij realiseren ons ook dat we er daarmee niet zijn. We zullen ook moeten kijken hoe
we de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op de lange termijn weer op orde
krijgen. Anders komt de rekening te veel neer bij volgende generaties. Het kabinet
zal dus met een totaal plan moeten komen:
- met stimuleringsmaatregelen,
- met aanpassing van de begrotingsregels
- en met voorstellen voor de lange termijn houdbaarheid.
Dat is een niet geringe opdracht.
Nederland staat er daarbij gelukkig niet alleen voor. Eens te meer kan Europa zich
bewijzen ten tijde van deze crisis. Europese coördinatie van steunprogramma's is
broodnodig.
Voorzitter,
Juist in onzekere tijden hebben mensen houvast, hoop en perspectief nodig. Laten
we ze dat hier vanuit de politiek met elkaar bieden.
Dank u wel.
Partij van de Arbeid