Ministerie van Defensie

Antwoorden op vragen over drugsbestrijding in Afghanistan

18 februari 2009

Ministerie van Defensie

Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Plein 2
2511 CR Den Haag
Datum 16 februari 2009
Ons kenmerk HDAB/2009002610
Onderwerp Antwoorden op vragen over drugsbestrijding in Afghanistan (nr. 2009Z01671 / 2080911690 en nr. 2009Z01677 / 2080911750, ingezonden 3 februari 2009; nr. 2009Z02010 / 2080912260 ingezonden 6 februari 2009; nr. 2009Z02186 / 2080912780 ingezonden 10 februari 2009)

Hierbij bied ik u aan, mede namens de minister van Buitenlandse Zaken, de antwoorden op de vragen van het lid Pechtold (D66) en op vragen van de leden Van Bommel en Poppe (beiden SP) aan de minister van Defensie, alsmede de antwoorden op vragen van de leden De Roon en Brinkman (beiden PVV) en op vragen van het lid Peters (Groen Links) aan de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie over drugsbestrijding in Afghanistan (nr. 2009Z01671 / 2080911690 en nr. 2009Z01677 / 2080911750, ingezonden 3 februari 2009; nr. 2009Z02010 / 2080912260 ingezonden 6 februari 2009; nr. 2009Z02186 / 2080912780 ingezonden 10 februari 2009).

DE MINISTER VAN DEFENSIE

E. van Middelkoop

Pagina 1/10

Ministerie van Defensie

Vragen van het lid Pechtold (D66) aan de minister van Defensie over een instructie van de NAVO om drugshandelaren te doden (ingezonden 3 februari 2009 met kenmerk 2009Z01671 / 2080911690).

1
Is het bericht waar dat de NAVO-troepen de instructie hebben gekregen om drugshandelaren te doden of dat de NAVO een instructie hieromtrent overweegt? Wat is de precieze inhoud van deze (concept) instructie? Wat is de status van een deze instructie? Geldt deze instructie ook voor de Nederlandse ISAF missie? 1) 2
Hoe beoordeelt u deze (concept) instructie? Op welke wijze is Nederland betrokken bij de besluitvorming omtrent het behandelen van drugshandelaren door NAVO troepen? Wat is de Nederlandse inzet ten aanzien van de behandeling van drugshandelaren door de NAVO?

Aangezien de Afghaanse overheid vooralsnog niet over afdoende middelen beschikt om zelfstandig de drugshandel aan te pakken, hebben de lidstaten tijdens de ministeriële NAVO- bijeenkomst in Boedapest op 9 en 10 oktober 2008 besloten dat ISAF meer aandacht zal besteden aan ondersteuning van de Afghaanse autoriteiten bij drugsbestrijding. Lidstaten die daartoe bereid zijn, kunnen op verzoek van, en in samenwerking met de Afghaanse autoriteiten optreden tegen drugshandelaren of drugslaboratoria die de Taliban ondersteunen. Een dergelijk ISAF­optreden dient plaats te vinden binnen de internationaal rechtelijke verplichtingen. Daarbij blijven alle ISAF-richtlijnen en regels om burgerslachtoffers en schade aan civiele objecten te voorkomen eveneens onverminderd van kracht.

Een dergelijk politiek besluit wordt vervolgens binnen de NAVO voorzien van nader uitgewerkt militair advies hoe het in de praktijk geïmplementeerd dient te worden. In de betreffende militaire richtlijnen is vastgelegd dat militair optreden tegen drugshandelaren of laboratoria alleen is toegestaan, indien is vastgesteld dat deze een effectieve bijdrage leveren aan acties van de Taliban of gelieerde groeperingen. Daarnaast kan ISAF, indien daartoe verzocht, de Afghaanse autoriteiten ondersteunen bij het uitvoeren van drugsbestrijdingactiviteiten.

Pagina 2/10

Ministerie van Defensie

Nederland hecht eraan dat Nederlandse militairen in het kader van ISAF te allen tijde optreden in overeenstemming met het op de Nederlandse militairen toepasselijke internationale recht, waaronder het beginsel van onderscheid tussen militaire doelen en civiele objecten uit het humanitair oorlogsrecht zoals dat door Nederland wordt geïnterpreteerd. Dit geldt onverkort voor optreden door Nederlandse militairen in het kader van drugsbestrijding. Indien Nederlandse deelname aan operaties aan de orde is, wordt altijd aan deze juridische randvoorwaarden getoetst.

Nederland is een voorstander van extra inspanningen van ISAF ter ondersteuning van de Afghaanse autoriteiten in het kader van drugsbestrijding in Afghanistan. Voor Nederland is daarbij van belang dat niet alleen wordt ingezet op bestrijding van de handel en productie van drugs, maar ook op een betere voorlichting aan de Afghaanse bevolking en ondersteuning van Afghaanse boeren bij de overgang op andere (voedsel)gewassen.

1) http://www.heute.de/ZDFheute/inhalt/3/0,3672,7510179,00.html

Pagina 3/10

Ministerie van Defensie

Vragen van het leden Van Bommel en Poppe (beiden SP) aan de minister van Defensie over drugsbestrijding in Afghanistan (ingezonden 3 februari 2009 met kenmerk 2009Z01677 / 2080911750).

1
Zijn de berichten in de pers waar dat de opperbevelhebber van de NAVO, de Amerikaanse generaal Craddock, een bevel heeft uitgevaardigd voor alle NAVO- troepen in Afghanistan waarin staat vermeld dat alle drugshandelaren en drugsfaciliteiten mogen worden aangevallen omdat ze verbonden zijn met de Opposing Militant Forces? 1)
2
Is het tevens waar dat bij deze aanvallen niet langer informatie van inlichtingendiensten of aanvullend bewijs nodig is om vast te stellen of het aanvallen van een drugsproducent of drugsfaciliteit een militair doel dient? Zo nee, wat zijn dan de feiten?
3
Is het waar, zoals generaal Craddock beweert, dat op de NAVO-bijeenkomst in oktober 2008 in Boedapest is besloten dat deze nieuwe werkwijze zou worden ingevoerd? Zo nee, wat is op de vergadering precies besloten? 4
Deelt u de opvatting dat deze nieuwe werkwijze aanleiding geeft tot een verharding van de oorlog en dat daarbij onschuldige omstanders het slachtoffer worden? Deelt u de mening dat dit een ongewenst resultaat is, temeer daar de Afghaanse president Karzai de NAVO heeft verweten te veel omstanders te treffen en dat dit in strijd is met het Nederlandse streven het vertrouwen van de Afghaanse bevolking te winnen? Zo ja, hebt u deze opvatting aan de NAVO-leiding meegedeeld? Zo nee, waarom niet? 5
Deelt Nederland deze nieuwe instructies in het kader van de drugsbestrijding in Afghanistan? Gaan Nederlandse troepen deze instructies uitvoeren in Uruzgan? Zo ja, in hoeverre verhoudt zich dat met uw opvatting zoals onder woorden gebracht in het Algemeen Overleg van 19 november 2008? 2) Zo nee, op welke wijze hebt u dat tot uitdrukking gebracht in de NAVO en voeren Nederlandse troepen deze order dan bijgevolg niet uit?

Pagina 4/10

Ministerie van Defensie

Aangezien de Afghaanse overheid vooralsnog niet over afdoende middelen beschikt om zelfstandig de drugshandel aan te pakken, hebben de lidstaten tijdens de ministeriële NAVO- bijeenkomst in Boedapest op 9 en 10 oktober 2008 besloten dat ISAF meer aandacht zal besteden aan ondersteuning van de Afghaanse autoriteiten bij drugsbestrijding. Lidstaten die daartoe bereid zijn, kunnen op verzoek van, en in samenwerking met de Afghaanse autoriteiten optreden tegen drugshandelaren of drugslaboratoria die de Taliban ondersteunen. Een dergelijk ISAF­optreden dient plaats te vinden binnen de internationaal rechtelijke verplichtingen. Daarbij blijven alle ISAF-richtlijnen en regels om burgerslachtoffers en schade aan civiele objecten te voorkomen eveneens onverminderd van kracht.

Een dergelijk politiek besluit wordt vervolgens binnen de NAVO voorzien van nader uitgewerkt militair advies hoe het in de praktijk geïmplementeerd dient te worden. In de betreffende militaire richtlijnen is vastgelegd dat militair optreden tegen drugshandelaren of laboratoria alleen is toegestaan, indien is vastgesteld dat deze een effectieve bijdrage leveren aan acties van de Taliban of gelieerde groeperingen. Daarnaast kan ISAF, indien daartoe verzocht, de Afghaanse autoriteiten ondersteunen bij het uitvoeren van drugsbestrijdingactiviteiten.

Nederland hecht eraan dat Nederlandse militairen in het kader van ISAF te allen tijde optreden in overeenstemming met het op de Nederlandse militairen toepasselijke internationale recht, waaronder het beginsel van onderscheid tussen militaire doelen en civiele objecten uit het humanitair oorlogsrecht zoals dat door Nederland wordt geïnterpreteerd. Dit geldt onverkort voor optreden door Nederlandse militairen in het kader van drugsbestrijding. Indien Nederlandse deelname aan operaties aan de orde is, wordt altijd aan deze juridische randvoorwaarden getoetst.

1) Der Spiegel, 29 januari 2009: "Tötungsbefehl entsetzt deutsche Politiker" (http://www.spiegel.de/politik/ausland/0,1518,604369,00.html) Der Spiegel, 28 januari 2009: "NATO High Commander Issues Illegitimate Order to Kill" (http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,604183,00.html) The Times, 30 januari 2009: "Nato split over order to strike Afghanistan drug smugglers" (http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article5614564.ece)

2) Kamerstuk 27 925, nr. 328

Pagina 5/10

Ministerie van Defensie

Vragen van de leden De Roon en Brinkman (beiden PVV) aan de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie over de bestrijding van opium in Afghanistan (ingezonden 6 februari 2009 met kenmerk 2009Z02010 / 2080912260).

1
Kent u de berichtgeving over de richtlijn van de Supreme Allied Commander Europe, John Craddock, dat Navotroepen in Afghanistan opiumproducenten en -handelaren alsmede hun faciliteiten mogen aanvallen, ook zonder dat is vastgesteld dat die producenten of handelaren de Taliban steunen? 1)

Ja.

2
Deelt u de mening dat iedere opiumproducent en -handelaar in Afghanistan onder de verdenking staat de tegenstanders van de geallieerde strijdkrachten te steunen en dat het daarom toegestaan en zelfs verplicht dient te zijn om die producenten en handelaren met geweld aan te pakken en al hun productiefaciliteiten te vernietigen? 3
Zo nee, waarom wilt u het risico lopen dat Nederlandse militairen om het leven komen doordat u de financiële steun voor de Taliban door opiumhandelaren en -producenten (naar schatting van de VN tenminste 100 miljoen Dollar per jaar) niet kapot wilt maken? Hoe verantwoordt u dit tegenover deze militairen en hun nabestaanden?

Aangezien de Afghaanse overheid vooralsnog niet over afdoende middelen beschikt om zelfstandig de drugshandel aan te pakken, hebben de lidstaten tijdens de ministeriële NAVO- bijeenkomst in Boedapest op 9 en 10 oktober 2008 besloten dat ISAF meer aandacht zal besteden aan ondersteuning van de Afghaanse autoriteiten bij drugsbestrijding. Lidstaten die daartoe bereid zijn, kunnen op verzoek van, en in samenwerking met de Afghaanse autoriteiten optreden tegen drugshandelaren of drugslaboratoria die de Taliban ondersteunen. Een dergelijk ISAF­optreden dient plaats te vinden binnen de internationaal rechtelijke verplichtingen. Daarbij blijven alle ISAF-richtlijnen en regels om burgerslachtoffers en schade aan civiele objecten te voorkomen eveneens onverminderd van kracht.

Pagina 6/10

Ministerie van Defensie

Een dergelijk politiek besluit wordt vervolgens binnen de NAVO voorzien van nader uitgewerkt militair advies hoe het in de praktijk geïmplementeerd dient te worden. In de betreffende militaire richtlijnen is vastgelegd dat militair optreden tegen drugshandelaren of laboratoria alleen is toegestaan, indien is vastgesteld dat deze een effectieve bijdrage leveren aan acties van de Taliban of gelieerde groeperingen. Daarnaast kan ISAF, indien daartoe verzocht, de Afghaanse autoriteiten ondersteunen bij het uitvoeren van drugsbestrijdingactiviteiten.

Nederland hecht eraan dat Nederlandse militairen in het kader van ISAF te allen tijde optreden in overeenstemming met het op de Nederlandse militairen toepasselijke internationale recht, waaronder het beginsel van onderscheid tussen militaire doelen en civiele objecten uit het humanitair oorlogsrecht zoals dat door Nederland wordt geïnterpreteerd. Dit geldt onverkort voor optreden door Nederlandse militairen in het kader van drugsbestrijding. Indien Nederlandse deelname aan operaties aan de orde is, wordt altijd aan deze juridische randvoorwaarden getoetst.

Nederland is een voorstander van extra inspanningen van ISAF ter ondersteuning van de Afghaanse autoriteiten in het kader van drugsbestrijding in Afghanistan. Voor Nederland is daarbij van belang dat niet alleen wordt ingezet op bestrijding van de handel en productie van drugs, maar ook op een betere voorlichting aan de Afghaanse bevolking en ondersteuning van Afghaanse boeren bij de overgang op andere (voedsel)gewassen.

1) Der Spiegel, 28 januari 2009: "NATO High Commander Issues Illegitimate Order to Kill"

Pagina 7/10

Ministerie van Defensie

Vragen van het lid Peters (GroenLinks) aan de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie over het advies van de opperbevelhebber van de NAVO, generaal Craddock, om drugssmokkelaars in Afghanistan zonder proces te doden (ingezonden 10 februari 2009 met kenmerk 2009Z02186 / 2080912780).

1
Bent u bekend met het bericht dat generaal Craddock, opperbevelhebber van de NAVO, de instructie heeft gegeven aan de NAVO-troepen om drugssmokkelaars in Afghanistan te doden, zonder bewijs dat ze betrokken zijn bij terroristische activiteiten of dat ze uit zijn op politiek gewin? 1)
2
Is de instructie een resultaat van de bijeenkomst van 28 oktober jl. van de ministers van Defensie van de NAVO? 2) Zo nee, waarom heeft hij dit idee dan wel? 3
Is het waar dat de instructie voor een intern geschil heeft gezorgd bij de bevelhebbers van de NAVO? Is het waar dat verschillende bevelhebbers de instructie niet willen overnemen? Zo ja, wie wel en wie niet?
4
Moet de instructie worden opgevat als bevel of als aanbeveling? 5
Wat is uw oordeel over deze instructie?
6
Deelt u de mening dat een militaire jacht op vermeende drugshandelaren het vertrouwen van het Afghaanse volk in de internationale troepen zal ondermijnen? Deelt u de mening dat drugssmokkelaars die niet betrokken zijn bij of gelieerd zijn aan terroristische organisaties zoals de Taliban en al-Qaida, een zaak zijn voor de Afghaanse politie? Zo nee, waarom niet?
7
Bent u bereid u in NAVO-verband tegen de instructie te verzetten, ook als hij `alleen' als aanbeveling geldt? Zo nee, waarom niet?
8
Hoe luidt naar uw mening de huidige officiële drugsstrategie van ISAF?

Pagina 8/10

Ministerie van Defensie

9
Welk mandaat krijgen de NAVO-militairen mee wanneer generaal Craddock zegt 3) dat de komende dagen operaties tegen drugshandelaren en ­laboratoria van start zullen gaan, langs bovengenoemde lijnen van generaal Craddock of andere? Indien andere, welke?
10
Welke opdracht krijgen de extra Amerikaanse troepen die president Obama naar Afghanistan stuurt met betrekking tot het drugsprobleem?

Aangezien de Afghaanse overheid vooralsnog niet over afdoende middelen beschikt om zelfstandig de drugshandel aan te pakken, hebben de lidstaten tijdens de ministeriële NAVO- bijeenkomst in Boedapest op 9 en 10 oktober 2008 besloten dat ISAF meer aandacht zal besteden aan ondersteuning van de Afghaanse autoriteiten bij drugsbestrijding. Lidstaten die daartoe bereid zijn, kunnen op verzoek van, en in samenwerking met de Afghaanse autoriteiten optreden tegen drugshandelaren of drugslaboratoria die de Taliban ondersteunen. Een dergelijk ISAF­optreden dient plaats te vinden binnen de internationaal rechtelijke verplichtingen. Daarbij blijven alle ISAF-richtlijnen en regels om burgerslachtoffers en schade aan civiele objecten te voorkomen eveneens onverminderd van kracht.

Een dergelijk politiek besluit wordt vervolgens binnen de NAVO voorzien van nader uitgewerkt militair advies hoe het in de praktijk geïmplementeerd dient te worden. In de betreffende militaire richtlijnen is vastgelegd dat militair optreden tegen drugshandelaren of laboratoria alleen is toegestaan, indien is vastgesteld dat deze een effectieve bijdrage leveren aan acties van de Taliban of gelieerde groeperingen. Daarnaast kan ISAF, indien daartoe verzocht, de Afghaanse autoriteiten ondersteunen bij het uitvoeren van drugsbestrijdingsactiviteiten.

Nederland hecht eraan dat Nederlandse militairen in het kader van ISAF te allen tijde optreden in overeenstemming met het op de Nederlandse militairen toepasselijke internationale recht, waaronder het beginsel van onderscheid tussen militaire doelen en civiele objecten uit het humanitair oorlogsrecht zoals dat door Nederland wordt geïnterpreteerd. Dit geldt onverkort voor optreden door Nederlandse militairen in het kader van drugsbestrijding. Indien Nederlandse deelname aan operaties aan de orde is, wordt altijd aan deze juridische randvoorwaarden getoetst.

Pagina 9/10

Ministerie van Defensie

Nederland is een voorstander van extra inspanningen van ISAF ter ondersteuning van de Afghaanse autoriteiten in het kader van drugsbestrijding in Afghanistan. Voor Nederland is daarbij van belang dat niet alleen wordt ingezet op bestrijding van de handel en productie van drugs, maar ook op een betere voorlichting aan de Afghaanse bevolking en ondersteuning van Afghaanse boeren bij de overgang op andere (voedsel)gewassen.

Naar verwachting zal de nieuwe regering onder president Barack Obama op korte termijn de eigen plannen bekendmaken over een troepenversterking in Afghanistan. Op basis van contacten met de VS wordt verwacht dat deze troepen waarschijnlijk zullen worden toegevoegd aan ISAF. Daarmee zullen deze troepen opereren onder dezelfde instructies en rules of engagement als de rest van ISAF.

1) Spiegelonline, 29 januari 2009: "Order to kill angers German politicians" 2) Spiegelonline, 28 januari 2009: "NATO high commander issues illegitimate order to kill"
3) AP, 8 februari 2009: "NATO commander: Afghanistan drug raids imminent".

Pagina 10/10


---- --