Kamerbrief inzake het reisverslag van de Minister van Buitenlandse Zaken aan
Singapore, Indonesië, Australië en Nieuw Zeeland van 12-22 januari 2009
16-02-2009 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken
Hierbij doe ik u verslag van mijn bezoek aan Singapore, Indonesië,
Australië en Nieuw Zeeland, dat plaatsvond van 12 tot en met 22
januari jl.
Singapore
Op 12 en 13 januari bezocht ik Singapore. Hoofddoel van mijn bezoek
was het bestendigen en versterken van de goede relatie met Singapore.
Er vonden consultaties met mijn ambtgenoot Minister George Yeo plaats.
Daarnaast bezocht ik een nieuwjaarsreceptie van de Nederlandse
gemeenschap in Singapore.
Consultaties
Op 13 januari vonden in Singapore consultaties plaats waarbij een
uitgebreid scala aan onderwerpen op bilateraal, regionaal en
internationaal gebied ter sprake kwam. Het gesprek verliep in een zeer
open en vriendelijke sfeer.
Afghanistan
Sinds november 2008 levert Singapore voor een periode van een half
jaar 20 man medisch personeel aan het `Role 2' ziekenhuis op Kamp
Holland in Uruzgan. Ik heb mijn waardering overgebracht voor die
bijdrage en voor de goede samenwerking tussen Nederland en Singapore.
Singapore sprak de behoefte uit aan meer helder geformuleerde
strategische doelstellingen van de buitenlandse inzet in Afghanistan
en suggereerde een grotere betrokkenheid van niet-NAVO partners bij
het vaststellen van de strategische doelstellingen van de NAVO voor de
toekomst van Afghanistan. Ik heb gezegd dat de Afghanen meer nadruk
moeten leggen op hun eigen verantwoordelijkheid op het gebied van goed
bestuur en veiligheid, zeker in dit verkiezingsjaar. Wij deelden
beiden de zorgen ten aanzien van goed bestuur.
Crisis Gaza
Minister Yeo en ik hebben onze ernstige bezorgdheid over de politieke
situatie en het geweld in Gaza uitgesproken. Wij waren het eens dat er
zo snel mogelijk een wapenstilstand moest komen en humanitaire hulp
toegang moest krijgen. Minister Yeo gaf aan dat het aantreden van
president Obama nieuwe kansen zal bieden voor het vredesproces en
daarom zo snel mogelijk bij het proces betrokken zou moeten worden.
Financiële crisis
Minister Yeo gaf aan dat de gevolgen van de internationale financiële
crisis relatief ernstig zullen zijn voor Singapore omdat Singapore een
open economie is en de inkomsten voor een groot deel afhankelijk zijn
van de internationale handel. Ik heb de maatregelen die in Nederland
genomen zijn en de deelname van Nederland aan de G-20 in Washington
toegelicht. Mijn ambtgenoot pleitte voor een betere vertegenwoordiging
van niet-westerse landen bij de volgende G-20.
Handel
Minister Yeo informeerde naar de mogelijkheden om Nederlandse kennis
en expertise in te zetten op het terrein van watermanagement. Hier zal
in oktober tijdens het bezoek van het innovatieplatform aandacht aan
besteed worden.
ASEAN
Ik complimenteerde mijn ambtgenoot met de totstandkoming van het
ASEAN-Charter in december 2008. Minister Yeo sprak over een mijlpaal
voor ASEAN. Daarna gaf hij aan dat het proces tussen ASEAN en de EU om
tot verdergaande samenwerkingsafspraken te komen erg traag verloopt
vanwege het zware gewicht dat de EU hangt aan de Birma kwestie.
Singapore is geen voorstander van sancties en minister Yeo gaf aan dat
een politiek van engagement m.b.t. sociale en economische
ontwikkeling, als onderdeel van een bredere inzet op Birma, meer
ondersteuning zou verdienen.
Indonesië
Van 13 tot 16 januari 2009 bezocht ik Indonesië. Mede onder verwijzing
naar het verslag van uw werkbezoek aan Indonesië d.d. 19 december
2008, kenmerk 31 825, kan ik u als volgt informeren. Het hoofddoel van
mijn bezoek was het versterken en bestendigen van de goede bilaterale
betrekkingen. Ik sprak uitgebreid met mijn ambtgenoot minister Hassan
Wirajuda, met president Susilo Bambang Yudhoyono, vice-president Jusuf
Kalla en de minister van justitie en mensenrechten Andi Mattalatta. De
gesprekken waren hartelijk en constructief. Met minister Wirajuda werd
de inhoud van het Comprehensive Partnership Mechanisme for Dialoge and
Cooperation overeengekomen als formele basis voor dialoog en nauwe
samenwerking op velerlei gebied tussen Indonesië en Nederland. Tevens
kwam een groot aantal nationale, regionale en internationale
onderwerpen aan de orde. Eveneens sprak ik met een aantal
mensenrechtenorganisaties, mw. Suciwati en nabestaanden van de
gebeurtenissen in Rawagedeh in 1947.
Bilaterale consultatie
Op 14 januari 2009 vonden in Jakarta bilaterale consultaties plaats
waarbij een uitgebreid scala aan onderwerpen op bilateraal, regionaal
en internationaal gebied ter sprake kwam.
Comprehensive Partnership en Staatsbezoek
De parafering van het Comprehensive Partnership Mechanism for Dialogue
and Cooperation (CP) is door minister Wirajuda en mijzelf zeer
verwelkomd. Het CP bevestigt de uitstekende bilaterale relatie. De
overeenkomst formuleert de basis voor dialoog en samenwerking op vele
gebieden: buitenlandse politiek, stabiliteit en veiligheid,
mensenrechten, duurzame ontwikkeling en economische samenwerking,
juridische samenwerking en samenwerking op sociaal, cultureel en
onderwijsgebied. Minister Wirajuda en ik spraken de hoop uit dat het
CP in 2010 door de president Yudhoyono en minister president
Balkenende kan worden ondertekend. Een exacte datum zal echter eerst
na de algemene en presidentiële verkiezingen van later dit jaar kunnen
worden bepaald.
Algemene politieke en economische ontwikkelingen in Indonesië
De Indonesische regering heeft de afgelopen jaren sterk ingezet op
hervormingen. Op het gebied van democratisering, hervorming van de
strijdkrachten, implementatie van het vredesakkoord in Atjeh,
verbetering van goed bestuur en rechtsstaat, versterking van economie
en bestrijding van armoede, is duidelijke voortgang gemaakt. De
ingezette hervormingen hebben zonder meer geleid tot een stabieler en
veiliger Indonesië. Met dit proces zal niettemin nog enige tijd
gemoeid zijn.
Het is evident dat de hervormingsagenda een grote rol speelt bij de
parlements-verkiezingen in april en de presidentsverkiezingen in juli.
Een belangrijk aspect daarbij wordt gevormd door de invloed van de
mondiale financiële crisis. Indonesië verwacht in 2009 een economische
groei van tussen de 4 à 5 procent te kunnen realiseren, te blijven
profiteren van een voedseloverschot, een stabiele Indonesische Rupiah
en lagere energieprijzen. Eveneens heeft het land belangrijke
voorzorgsmaatregelen getroffen door het afsluiten van financiële
standby-arrangementen. Ook zullen de Indonesische autoriteiten de
anticorruptie-agenda in de komende jaren verder doorvoeren. Ten
aanzien van de klimaatproblematiek committeert Indonesië zich aan de
Kopenhagen-agenda.
Als teken van belangrijke verdere democratisering is door Indonesië op
10 en 11 december jl. het Bali Democracy Forum gehouden. Dit forum
heeft een regionaal intergouvernementeel proces in gang gezet ter
bevordering van democratie in Azië en Oost-Azië. Hiertoe is het
Institute for Peace and Democracy opgericht dat verdere democratie
moet bestendigen, uitdragen en stimuleren. Ik heb namens Nederland
aangegeven dit belangrijke proces te willen steunen met een bijdrage
van euro 2,5 miljoen, technische hulp en expertise.
Atjeh
Ik heb mijn waardering overgebracht voor de tot nu toe succesvolle
implementatie van het vredesproces in Atjeh en de reconstructie na de
tsunamiramp van 2004, maar aangegeven dat blijvende vrede nog niet
vanzelfsprekend is. In dit kader heb ik de EU-wens ondersteund om, op
verzoek van de gouverneur van Atjeh en de Indonesische regering,
verkiezingswaarnemers te willen sturen naar zowel Atjeh als Indonesië.
De Indonesische regering is zich bewust van de relatie tussen het MoU
in Atjeh enerzijds, en de gewekte verwachtingen met betrekking tot
speciale autonomie onder de brede bevolking van Indonesië anderzijds.
Molukken
Mede gezien de bijzondere plek die de Molukken inneemt binnen de
Nederlandse gemeenschap is overeenstemming bereikt over een
intensivering van Nederlandse samenwerkingsprogramma's op de Molukken,
vast te leggen in een Memorandum of Understanding tussen de
Indonesische en Nederlandse regering. Zo zal het programma Acces to
Justice worden uitgebreid naar de Molukken om de dialoog tussen
bevolking en lokale overheden ten aanzien van geschillen te
faciliteren en de toegang tot rechtssystemen te verbeteren. Andere
aspecten van de samenwerking met de Molukken richten zich op
versterking van lokale bestuurscapaciteit en maatschappelijke
ondersteuning van het vredesproces, alsmede economische wederopbouw,
stedelijke drinkwatervoorziening en economische ondersteuning. Het
onderwijsprogramma biedt mogelijkheden voor studenten onder het
NPT-programma hoger onderwijs.
Papoea
Inzake Papoea heb ik mijn bezorgdheid geuit over de tot op heden
gebrekkige implementatie van de Special Autonomy Law (SAL), de trage
sociaal-economische ontwikkeling (armoedesituatie, HIV/aids), maar ook
over de situatie van de mensenrechten en de positie van
mensenrechtenactivisten. In het bijzonder heb ik mijn verontrusting
uitgesproken over de extreem hoge straffen die recentelijk zijn
uitgesproken voor het tonen van vlaggen, zowel in Papoea als op de
Molukken.
De noodzakelijke sociaal-economische verbeteringen voor de bevolking
van Papoea worden deels gecompliceerd door de zeer beperkte
bestuurlijke capaciteit van de regionale overheid en in veel mindere
mate door gebrek aan financiële middelen die in ruime mate door de
centrale regering in Indonesië ter beschikking worden gesteld. Het is
van groot belang dat verdere versterking van lokaal bestuur wordt
doorgevoerd ter verbetering van de leefomstandigheden van de
bevolking, alsmede de verbetering van de infrastructuur en diverse
economische activiteiten.
Munir
In het kader van de dialoog over mensenrechten gaf minister Wirajuda
aan de recente vrijspraak in de Munir-zaak van luitenant-generaal
Muchdi te betreuren. Het Openbaar Ministerie te Jakarta heeft
inmiddels beroep aangetekend tegen deze uitspraak. Nederland zal de
zaak actief blijven volgen.
Doodstraf, consulaire zaken
Ik heb tegenover minister Wirajuda en minister Mattalatta mijn
bezorgdheid uitgesproken over doodvonnissen in het algemeen en gepleit
minstens het moratorium op de voltrekking van de doodstraf in te
stellen.
Tevens bracht ik de twee in Indonesië ter dood veroordeelde
Nederlanders ter sprake. Ik heb een dringend beroep gedaan op de
Indonesische autoriteiten om geen onomkeerbare beslissingen te nemen
zolang delinquenten nog over juridische mogelijkheden beschikken het
vonnis aan herziening te onderwerpen. In het kader van de Nederlandse
principiële afwijzing van de doodstraf krijgen de twee Nederlanders
juridische bijstand aangeboden ter ondersteuning van hun
herzieningsverzoeken.
Ten aanzien van een Nederlandse zwakbegaafde gedetineerde heb ik bij
minister Mattalatta met klem gepleit de mogelijkheid te onderzoeken
voor vervroegde vrijlating op zwaarwegende humanitaire gronden, ook nu
er geen verdragsrechtelijke relatie is (WOTS) waarop een beroep kan
worden gedaan. Minister Mattalatta heeft toegezegd de kwestie
nauwkeurig te zullen bestuderen.
Interreligieuze dialoog
Ik heb aandacht gevraagd voor de bescherming van religieuze
pluriformiteit, mede naar aanleiding van kerksluitingen in 2008 en de
positie van de Ahmadiyah in Indonesië. Minister Wirajuda benadrukte
dat de Indonesische grondwet de religieuze vrijheid van zes
godsdiensten garandeert. Indonesië is in principe een tolerant land
waar de meeste mensen hun geloof in vrijheid en rust kunnen belijden.
Het geweld tegen religieuze minderheden wordt in het algemeen
geïnstigeerd door radicale groepen. Recent zijn leiders van het
Islamitisch Verdedigerfront FPI berecht vanwege het geweld tegen een
pro-pluralisme demonstratie. Met de aanvaarding van een nieuwe
regeling voor de opening van gebedshuizen is de situatie inmiddels
verbeterd, maar incidenten komen nog voor.
Hervorming van de juridische- en veiligheidssector, juridische
samenwerking
In gesprek met minister Mattalattta heb ik Indonesië gecomplimenteerd
met de gemaakte vooruitgang in de juridische- en veiligheidssector en
ik heb de Nederlandse ondersteuning benadrukt voor verdere voortgang
op dit terrein, gericht op bestrijding van corruptie, verbetering van
het openbaar bestuur en de juridische- en veiligheidssector. Nederland
heeft daartoe twee nieuwe programma's gestart ter versterking van de
Indonesische rechtsstaat: samenwerking met Hoge Raad, Openbaar
Ministerie, Anticorruptie Commissie en Constitutioneel Hof en
verbetering van de toegang tot recht en rechtspraak voor de
Indonesische bevolking. Met beide programma's is tot 2010 in totaal
9.4 miljoen Euro gemoeid. Minister Mattalatta dankte Nederland voor de
uitstekende samenwerking op juridisch gebied en sprak de wens uit om
spoedig met Nederland een Memorandum of Understanding te ondertekenen
ter formalisering van de juridische samenwerking tussen onze landen.
Afschaffing visumplicht voor Benelux houders van diplo- en
dienstpaspoorten
Ik verwelkomde de bevestiging van minister Mattalatta dat Indonesië
heeft besloten de visumplicht voor Benelux houders van diplomatieke-
en dienstpaspoorten af te schaffen.
EU-vliegverbod
President Yudhoyono en minister Wirajuda dankten Nederland voor de
geboden technische assistentie om Indonesië te ondersteunen bij het
doorvoeren van verbeteringen met betrekking tot de vliegveiligheid. Ik
heb aangegeven dat de geboden technische assistentie is aangeboden met
het doel spoedig over te kunnen gaan tot opheffing van het
EU-vliegverbod, maar daarbij benadrukt dat de sleutel daartoe in
handen lag van de Indonesische autoriteiten zelf.
Economische samenwerking
Met vice-president Kalla sprak ik uitgebreid over de economische
samenwerking tussen Nederland en Indonesië. De bilaterale economische
betrekkingen met Indonesië waren naar ons beider mening constructief
en intensief. De vice-president roemde Nederland als `gateway to
Europe'. Inzake de toegang van Indonesië tot de Europese markt in het
algemeen, en de Indonesische export van palmolie in het bijzonder, heb
ik toegezegd in Brussel te zullen pleiten voor een EU-beleid conform
de WTO-regelgeving.
G-20
President Yudhoyono en minister Wirajuda benadrukte de actieve
Indonesische rol binnen de G-20 en de a.s. bijeenkomst in Londen op 2
april 2009. Ik heb daarbij de actieve Nederlandse betrokkenheid bij de
herformulering van een algehele mondiale financiële architectuur
toegelicht en verzocht om steun voor de Nederlandse wens betrokken te
blijven bij de gesprekken in G-20 kader.
Crisis Gaza
In diverse gesprekken is de Indonesische en Nederlandse inzet
besproken om te komen tot spoedigste afsluiting van een
wapenstilstand, toegang van humanitaire hulp en beëindiging van het
conflict. President Yudhoyono en minister Wirajuda gaven aan dat de
frustraties van de Islamitische wereld door het geweld en grote
verlies aan mensenlevens in Gaza duidelijk zijn weerslag had in
Indonesië als land met de grootste moslimbevolking.
Vrede en veiligheid in Zuidoost-Azië
Ik complimenteerde Indonesië voor zijn belangrijke rol in de regio op
het gebied van vrede en veiligheid. Binnen ASEAN is Indonesië een van
de landen die in toenemende mate aandacht geeft aan democratie en
respect voor mensenrechten. Voorts is Indonesië actief bij
vredesonderhandelingen. Deze rol als bemiddelaar had Indonesië, aldus
minister Wirajuda, voor een belangrijk deel te danken aan de
succesvolle vredesonderhandelingen en bestendiging van de vrede in
Atjeh.
Gesprek met nabestaanden Rawagedeh
Op mijn uitnodiging sprak ik op 14 januari jl. op de ambassade in
Jakarta met drie weduwen van slachtoffers van de gebeurtenissen in
Rawagedeh op 9 december 1947. Tijdens dit gesprek benadrukte ik namens
de Nederlandse regering opnieuw diepe spijt over de gebeurtenissen
destijds.
De weduwen vertelden over hun ervaringen tijdens de gebeurtenissen in
Rawagedeh in en na 1947 en over hun huidige bestaan. De ontmoeting
werd afgesloten met de constatering van beide kanten dat het gesprek
zeer op prijs was gesteld.
Ontmoeting met mensenrechtenactivisten
In een bijeenkomst met vertegenwoordigers van
mensenrechtenorganisaties heb ik het belang onderstreept dat Nederland
hecht aan de verbetering van de mensenrechten wereldwijd en de
inspanningen van het maatschappelijk middenveld. De Indonesische
regering besteedt in toenemende mate aandacht aan de verbetering van
de mensenrechtensituatie en heeft laten weten serieus werk te willen
maken van hervormingen in eigen land en een grotere internationale
betrokkenheid op dit vlak. In mijn gesprek met mw. Suciwati, weduwe
van de omgekomen mensenrechten-activist Munir, onderstreepte ik het
belang dat Nederland hecht aan voortgang in de rechtszaak tegen de
mogelijk betrokkenen bij de moord op Munir. Nederland zal de verdere
rechtspleging nauwlettend blijven volgen.
Bezoek aan Yogyakarta
Op 15 januari bracht ik een bezoek aan Yogyakarta waar ik een gesprek
had met de Sultan van Yogyakarta en samen met mijn collega Minister
Wirajuda een bezoek bracht aan een school die bij de aardbeving van
2006 grotendeels was verwoest en met NL financiële hulp herbouwd.
Tijdens dit bezoek heb ik een bijdrage toegezegd voor de aanschaf van
computers, printers en boeken voor scholen in Banten en Klaten.
Australië
Van 18 tot 21 januari 2009 bezocht ik Australië als `Guest of
Government'. Hoofddoel van mijn bezoek was het bestendigen en verder
uitbouwen van de goede bilaterale betrekkingen. Ik sprak uitgebreid
met mijn ambtgenoot Minister Stephen Smith, met Premier Kevin Rudd,
Minister van Defensie Joel Fitzgibbon en Staatssecretaris van
Ontwikkelingssamenwerking Bob McMullan. De gesprekken verliepen in een
zeer constructieve en plezierige sfeer. Met alle gesprekspartners
besprak ik de Nederlandse en Australische samenwerking in Afghanistan.
Met minister Smith kwamen tevens een groot aantal bilaterale,
regionale en internationale kwesties aan de orde. Ik heb mijn collega
uitgenodigd een bezoek te brengen aan Nederland.
In zowel Perth als Sydney had ik een ontmoeting met de aldaar wonende
Nederlandse gemeenschap. In Sydney ontmoette ik tevens de Honoraire
Consuls in Australië.
Afghanistan
In de gesprekken met Premier Rudd, Minister Smith, Minister Fitzgibbon
en staatssecretaris McMullan heb ik uitvoerig over de Nederlandse en
Australische samenwerking in Afghanistan gesproken. Ik heb hen daarbij
bedankt voor de goede en constructieve samenwerking in Uruzgan. Voorts
heb ik gewezen op het belang van een grotere civiele aanwezigheid in
Uruzgan van alle partners en Australië gevraagd zijn civiele inzet én
activiteiten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking met AusAID in
Uruzgan te vergroten.
Gesprekspartners zeiden toe dit verzoek in overweging te zullen nemen.
Overeengekomen werd dit verzoek op ambtelijk niveau met de betrokken
departementen verder uit te werken. Wij waren het eens over het belang
van transparante verkiezingen in Afghanistan in 2009 en 2010.
Premier Rudd en minister Smith lieten weten sterk te hechten aan
Australische aanwezigheid bij de komende NAVO-top in Straatsburg. Ik
heb aangegeven dat Nederland voorstander is van de aanwezigheid van
ISAF-Partners bij deze Top. Tevens heb ik mijn ambtgenoot Smith
uitgenodigd dit jaar een gezamenlijk bezoek te brengen aan Uruzgan.
Op vragen van mijn gesprekspartners over de Nederlandse inzet in
Afghanistan post 2010 heb ik aangegeven dat Nederland in ieder geval
zijn positie als lead nation in Uruzgan zal beëindigen. Een eventuele
militaire bijdrage aan Afghanistan na 2010 zal een separate afweging
vergen. In de gesprekken kwam naar voren dat Australië hoopte de
samenwerking in Afghanistan te kunnen continueren.
In mijn gesprek met minister Fitzgibbon heb ik de verkoop van
Nederlandse houwitsers onder de aandacht gebracht. Minister Fitzgibbon
antwoordde dat eerst het Australische Defense White Paper moest worden
afgerond, alvorens een beslissing kon worden genomen.
Bilaterale consultatie
Op 19 januari 2009 vonden in Perth bilaterale consultaties plaats met
Minister Smith waarbij een uitgebreid scala aan onderwerpen op
regionaal en internationaal gebied ter sprake kwam.
Indonesië
Ik heb Minister Smith geïnformeerd over mijn bezoek aan Indonesië.
Voorts stond ik stil bij de relaties die Nederland historisch had met
Indonesië en de relatie die Australië had met dit land als buurland.
Wij beiden spraken de wens uit te onderzoeken of er gezamenlijk meer
met Indonesië zou kunnen worden samengewerkt.
China
Het één-China beleid van de Australische regering werd tijdens de
consultaties door minister Smith benadrukt. Indien de Dalai Lama
Australië wil bezoeken wordt hij ontvangen als religieus leider. Ten
aanzien van China benadrukte Smith dat de betrokkenheid van de
Verenigde Staten essentieel blijft.
Pakistan
Minister Smith verwelkomde de Nederlandse wens lid te worden van de
Group of Friends of Pakistan en benadrukte de noodzaak van coördinatie
van de internationale gemeenschap.
ASEAN/ASEM
Ik heb Minister Smith ingelicht over mijn bezoek aan Singapore en
gewezen op de cruciale rol van Singapore in ASEAN ten aanzien van
Birma. Minister Smith benadrukte de goede economische ontwikkeling in
ASEAN en het succes van de Free Trade Agreement tussen Australië en
ASEAN.Hij sprak zijn waardering uit voor de Nederlandse steun inzake
de Australische kandidatuur bij de ASEM aan Aziatische zijde. Ik heb
toegezegd hem op de hoogte te houden van eventuele andere
kandidaturen.
VN
Ik kwam met Minister Smith overeen dat Nederland en Australië als
partners meer zouden kunnen samenwerken in de VN, ook daar waar het
gaat om hervormingen van de VN.
G-20
Vanwege de ernst van de financiële crisis heb ik aandacht gevraagd
voor de Nederlandse wens aanwezig te zijn bij de komende G-20
bijeenkomst in Londen op dezelfde basis als in Washington. Premier
Rudd en Minister Smith lieten weten geen bezwaar tegen te hebben tegen
de Nederlandse aanwezigheid en zich actief daarvoor te zullen
inzetten.
Non-proliferatie
In mijn gesprek met Minister Smith heb ik mijn dank uitgesproken voor
het opnemen van oud-Minister Hans van den Broek in de Adviesraad van
de Australische/Japanse Non-proliferatie en Ontwapeningscommissie.
Minister Smith zei Australische deelname toe aan de vijfde plenaire
bijeenkomst van het Global Initiative, welke in juni 2009 in Den Haag
zal plaatsvinden.
Walvisvaart
Minister Smith vroeg aandacht voor de Nederlandse betrokkenheid als
vlaggenstaat bij het Japans-Australische conflict over de walvisvaart
in het Antarctisch gebied. Ik heb daarbij gewezen de strafrechtelijke
bepalingen inzake de veiligheid op zee en toegezegd dat Nederland zal
ingrijpen indien zich illegale handelingen voordoen. Voorts zal door
de verantwoordelijke autoriteiten beoordeeld moeten worden of
disciplinaire maatregelen gerechtvaardigd zijn.
Mensenrechten
Desgevraagd heb ik mijn collega een toelichting gegeven op het
Nederlandse mensenrechtenbeleid en mijn waardering uitgesproken voor
de toegenomen aandacht voor mensenrechten door de Australische
regering. Ik heb daarbij het belang onderstreept dat Nederland hecht
aan verbetering van de mensenrechten wereldwijd. De verontschuldiging
van de Australische regering voor al het leed dat de oorspronkelijke
bewoners van Australië is aangedaan noemde ik een historische stap.
Het is voor de hand liggend dat de verbetering van de sociale
omstandigheden van de Aboriginal-gemeenschappen nog de nodige tijd zal
vergen.
Nieuw-Zeeland
Op 22 januari 2009 bezocht ik Nieuw-Zeeland als `Guest of Government'.
Hoofddoel van mijn bezoek was het consolideren van de samenwerking
tussen Nederland en Nieuw-Zeeland en het onderstrepen van de
uitstekende bilaterale relaties. Ik sprak uitgebreid met mijn
ambtgenoot Murray McCully en de Minister van Handel, Tim Groser. De
gesprekken verliepen in een informele en constructieve sfeer. Tijdens
de consultaties besprak ik een groot aantal bilaterale, regionale en
internationale kwesties. Tijdens mijn bezoek bracht ik een bezoek aan
het Nederlandse bejaardentehuis `Ons Dorp' in Auckland, alwaar vele
Nederlandse emigranten uit de jaren 50 en 60 verblijven.
Bilaterale consultatie
Op 21 januari 2009 vonden in Auckland bilaterale consultaties plaats
met Minister McCully waarbij een uitgebreid scala aan onderwerpen op
bilateraal, regionaal en internationaal gebied ter sprake kwam. `s
Avonds werden de consultaties vervolgd, waarbij naast minister McCully
tevens Minister Groser aanwezig was.
Bilaterale betrekkingen:
Mijn ambtsgenoot McCully en ik prezen de goede staat van de bilaterale
relatie. Ik heb mijn dank uitgesproken voor de wijze waarop de
Nieuw-Zeelandse autoriteiten de recente roof en verkrachtingszaak van
Nederlandse toeristen heeft ondersteund. Daarnaast heb ik aandacht
gevraagd voor zorgen van de in Nieuw-Zeeland verblijvende
rechthebbenden op Nederlandse sociale zekerheidspremies die in
mindering worden gebracht op de in Nieuw-Zeeland te ontvangen
`superannuation'. Overeengekomen is dat de effecten van de huidige
afspraken nogmaals door de relevante autoriteiten zullen worden
bekeken.
EU - Nieuw-Zeeland betrekkingen:
Minister McCully hechtte aan een spoedig bezoek van EC president
Barroso aan Nieuw-Zeeland. Een bezoek werd gezien als een mogelijkheid
de door Nieuw-Zeeland gewenste uitbreiding van de huidige Joint
Declaration verder onder de aandacht te brengen. Ik heb aangegeven dat
Nederland instemt met het voeren van inleidende consultaties om de
mogelijkheid te onderzoeken of Nieuw-Zeeland en de EU kunnen komen tot
een formeel verdrag. Nieuw-Zeeland dient wel duidelijk te maken wat de
meerwaarde van een formeel verdrag is en welke elementen van belang
worden geacht voor opname hierin.
Daarnaast sprak Minister McCully de hoop uit dat innovatieve elementen
inzake emissies in de luchtvaart in een luchtvaartverdrag tussen
Nieuw-Zeeland en de EU zouden worden opgenomen. Wij waren het eens dat
een multilaterale aanpak ten aanzien van emissies het meest effectief
is.
Tot slot wees mijn ambtgenoot op het Nieuw-Zeelandse voorstel om de
onderhandelingen over een wijnovereenkomst met de EU te heropenen.
Afghanistan
Ik heb mijn waardering uitgesproken over de rol die Nieuw-Zeeland
vervult in Bamyan en de Nieuw-Zeelandse focus op ontwikkeling en
veiligheid. Wij deelden de zorgen ten aanzien van goed bestuur en de
effectiviteit en bereidwilligheid van de Afghaanse regering ten
aanzien van diverse benoemingen. Het belang van een rustig en
democratisch verloop van de presidentiële en parlementaire
verkiezingen werd onderstreept. Minister McCully sprak zijn dank uit
voor de plezierige samenwerking met Nederland ten aanzien van
NAVO-bijeenkomsten.
Mensenrechten
Minister McCully liet zich kritisch uit over de Mensenrechtenraad. Ik
heb er op gewezen dat een actieve participatie van gelijkgezinde
landen, zoals Nieuw-Zeeland, nodig was om goede initiatieven, zoals de
Nederlandse rol in de totstandkoming van het Universal Periodic
Review-proces en de inzet van de Mensenrechtenambassadeur, in
bilateraal en multilateraal verband te bewerkstelligen. Ik heb daarom
gevraagd om blijvende steun van Nieuw-Zeeland voor en deelname aan de
Mensenrechtenraad.
Pacific
Minister McCully deelde zijn zorgen over de ontwikkeling van de
Pacific regio. Hij constateerde dat het beleid van de afgelopen 20
jaar niet goed had gewerkt en enkele staten tot falende staten zijn
verworden. Met name de politieke situatie op Fiji was zorgwekkend.
Minister McCully sprak zijn dank uit voor Europese druk op Fiji om
terug te keren naar democratische principes via de opschorting van de
EU suikersubsidies. Daarnaast maakte Minister McCully duidelijk hoe
nauw Nieuw-Zeeland is verweven met de Pacific staten vanwege de
aanwezigheid van de grote meerderheid van verscheidene
bevolkingsgroepen in Nieuw-Zeeland. Minister McCully deelde mij mee de
ontwikkelingssamenwerking ten aanzien van de Pacific regio te willen
intensiveren, waarbij het accent zou komen te liggen op duurzame
economische ontwikkeling.
Handel
Minister Groser sprak zijn dank uit voor het Nederlandse standpunt ten
aanzien van de herintroductie van EU exportsubsidies op zuivel en
benadrukte hoe belangrijk de zuivelindustrie was voor Nieuw-Zeeland.
Hij nodigde daarbij via mij de Nederlandse Minister van LNV uit een
bezoek te brengen aan Nieuw-Zeeland.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
* Ministerie van Buitenlandse Zaken
* Bezuidenhoutseweg 67
* Postbus 20061
* 2500 EB Den Haag
* Tel.: 070-3 486 486
* Fax: 070-3 484 848
* Internet: www.minbuza.nl
Ministerie van Buitenlandse Zaken