Exile on Main St.
17 februari - 16 augustus 2009
Humor, overdrijving & dwarsigheid in de Amerikaanse kunst
Exile on Main St. is de titel van een tentoonstelling van Amerikaanse
kunst. Vanaf de jaren zestig heeft het begrip Amerikaanse kunst een
klank van sensatie en commercieel succes. Vooral Pop Art lijkt in dit
beeld te passen en heeft het begrip 'mainstream' heel veel gewicht
gegeven. Maar er ontstond ook een tegenkracht van kunstenaars die zich
meer als 'artists artist' profileerde dan als mediagenieke lievelingen
van markt en handel. Binnen deze eigengereide zeer solistisch
optredende groep heeft zich een figuratieve tendens in de
schilderkunst gemanifesteerd, die zich minder aantrok van de officiële
regels van het spel.
De kunstenaars in de tentoonstelling zijn: Richard Artschwager,
William Copley, Steve Gianakos, Alfred Jensen, Peter Saul, John
Tweddle, John Wesley, HC Westermann en Joe Zucker. Totaal zijn er meer
dan 200 werken te zien, verspreid over de hele tweede verdieping van
het museum.
De betreffende kunstenaars hebben lak aan iedere academische
positionering. Deze schilders, samen met een aantal beeldhouwers, zien
weinig in het kunstenaarschap vol van geniale gebaren en gedachten.
Zij hebben meer op met de kunstenaar als 'bricoleur'. De kunstenaar
die ziel en zaligheid legt in een mogelijk onvolmaakt werkstuk dat wel
aanspraak doet op het wezen van creativiteit en fantasie. Hun werk
heeft bewust primitieve kenmerken en wanneer toch sprake van een
'sophisticated' uitstraling is het raadzaam enigszins op de hoede te
zijn. Luister en ontluistering vallen wel eens samen.
Ze gaan door voor 'artists artist', outsider, underground of zijn
behept met Bad Painting, comic strip, cartoon e.a. In termen van de
hedendaagse classificatie in de populaire muziek zouden ze ook voor
Americana door kunnen gaan. Echter, classificeren van deze kunstenaars
is onbegonnen werk. Ze hebben weinig gemeen en zijn extreem
individualistisch in hun opvattingen en werk. Zo veel anarchie valt
onder geen enkele term te vangen. Zo veel humor evenmin. De
tentoonstelling bestaat dan ook vooral uit zes solo's van uiterst
diverse posities en drie signalementen.
De kern van de tentoonstelling bestaat uit werk van Peter Saul, Steve
Gianakos, Joe Zucker en John Tweddle, in samenspraak met twee 'vaders
van de gedachte': William Copley en H.C. Westermann. Zij worden
gesecondeerd door Richard Artschwager en John Wesley, die beiden
betrekkelijk kort geleden definitief uit de anonimiteit zijn getreden.
In tegenstelling tot de eerder genoemde kunstenaars worden de laatste
maar met enkele werken gerepresenteerd. Verder wordt een bijzondere
plaats ingeruimd voor Alfred Jensen als de uitzondering onder de
uitzonderingen.
De titel van de tentoonstelling Exile on Main St. refereert naar een
dubbel lp van de Rolling Stones uit begin jaren zeventig. De kaft
vertoont talloze foto's van (varieté) artiesten uit vervlogen jaren,
die diverse kunstjes doen. De muziek leunt stevig op de eerste country
en blues uit de vorige eeuw. De lp werd niet in een studio, maar in de
kelder van een buitenhuis opgenomen, en geldt als de beste Stones
plaat ooit gemaakt. Het geluid laat te wensen over, maar de
intensiteit komt des te sprekender naar voren. Dit geldt in feite ook
voor het werk van de negen kunstenaars in de tentoonstelling.
De tentoonstelling lijkt op een remake van de 'Club des Incomparables'
uit Raymond Roussel's Impressions d'Afrique, ooit al door Federico
Fellini verfilmd als E la nave va.
Een uitvoerige catalogus met essays van Robert Storr en Alexander van
Grevenstein zal de tentoonstelling begeleiden. Alle werken in de
tentoonstelling zijn erin afgebeeld.
Bij de tentoonstelling is een uitgebreid parallel programma ontwikkeld
waarbij niet alleen de beeldende kunst maar ook muziek (zoals het
fenomeen van singer songwriter) en film aan bod komen. Bovendien
zullen lezing en debat er tevens onderdeel van vormen. Tijdens de
tentoonstelling zal op de donderdag avond een reeks nocturnen
plaatsvinden (maart - juli). Dit alles wordt mede mogelijk gemaakt
door financiële ondersteuning van de Mondriaan Stichting.
Beeldmateriaal
lees de voorwaarden voordat u het beeldmateriaal download. Wij stellen
het erg op prijs om een bewijsexemplaar van de publicatie te
ontvangen!
Copley, Variation on someone else's theme,
1980, Acryl op doek, particuliere collectie
Gianakos, Untitled, 1997, Gemengde techniek op
papier, Courtesy Fredericks Freiser Gallery, New York
Jensen, Divine Analogy. Per III. Hekatompedon
Pattern, Male, 1963 Olieverf op doek, Courtesy Pace Wildenstein
Saul, Mona Lisa Throw's Up Pizza, 1995 Acryl en
olieverf op doek, Particuliere collectie, Montreuil, Frankrijk
Wesley, The Last Fish, 1974, Acryl op doek,
Particuliere collectie
Artschwager, Table Prepared in the Presence
of Enemies II, 1992 Hout, metal, schroeven en formica / Courtesy
Monika Sprüth Philomena Magers, Londen/Berlijn
Foto Peter Cox Tweddle, Poem, 1971, Acryl op doek, Particuliere
collectie
Foto Peter Cox
Bonnefanten Museum Maastricht