ChristenUnie
Bijdrage Ernst Cramer aan het notaoverleg Mobiliteitsaanpak
Bijdrage Ernst Cramer aan het notaoverleg Mobiliteitsaanpak
maandag 16 februari 2009 10:00
De heer Cramer (ChristenUnie): Voorzitter. Met de MobiliteitsAanpak is
de Nota Mobiliteit aangescherpt. Het miljard voor het regionale ov en
90 mln. voor regionaal spoor als uitwerking van een motie van de
ChristenUnie zijn voorstellen waar de fractie van de ChristenUnie zeer
content mee is. Hulde. De plannen van het kabinet sluiten goed aan op
het pleidooi van de ChristenUnie om mobiliteit meer te bezien als
ketenoplossing. Op welke termijn denken de bewindspersonen dat deze
aanpak ook effectief kan gaan worden? Ik weet genoeg projecten die uit
de verlenging van het MIRT gefinancierd zouden kunnen worden. Ik denk
maar even bijvoorbeeld aan mooie projecten zoals een spoorlijn
Utrecht-Breda of een HSL-Oost. Wij moeten het echter eerst hebben over
de kaders. Volgens het kabinet vormt de MobiliteitsAanpak de
inhoudelijke basis voor de verlenging, maar wat wordt daarmee precies
bedoeld? Wat betreft de ChristenUnie komt er voor het nieuwe geld van
de MIRT-verlenging ook een nieuwe verdeelsleutel. Ik wil daarvoor drie
criteria noemen. Meer integraal en minder sectoraal.
Collega Roefs zei ook al dat de zevensprong van Verdaas moet worden
toegepast, inclusief afspraken over locatie- en concentratiebeleid. Er
moet ook structureel een substantieel bedrag komen voor ruimte en voor
de grote infrastructuur voor regionaal openbaar vervoer. In dat kader
kan ik het niet nalaten om een project zoals Stedenbaan als een
prachtig voorbeeld daarvan te noemen. Het tweede criterium is
voldoende budget voor de aanleg van spoor bovenop de nu geplande
4,5 mld. Als derde criterium noem ik duidelijke afspraken over de
budgettaire ruimte per jaar met een goede verhouding tussen quick wins
en langetermijnprojecten.
Er is 30 mln. extra voor fietsbeleid. Dat kan direct
worden uitgegeven. Tot hoever wordt het tekort aan stallingen bij
stations met dit geld teruggebracht? De NS stelde recent dat het
gratis stallen van fietsen rondom stations in de toekomst niet meer
mogelijk zal zijn. Voorzitter. De fietsenstalling moet juist meer
worden gezien als het verlengde van de treinreis en zou dus gratis
moeten zijn. Het probleem van de weesfietsen kan worden voorkomen door
het stallen alleen gratis te maken voor bijvoorbeeld de eerste drie
dagen.
Nog deze kabinetsperiode wordt er door de staatssecretaris
500 mln. geïnvesteerd in hoogwaardig openbaar vervoer en daarnaast is
er nog 90 mln. als gevolg van de motie over de quick scan voor het
regionaal spoor. Dat is een geweldige impuls. De fractie van de
ChristenUnie heeft een motie ingediend waarin wordt gevraagd om een
visie op te stellen op de verdere doorontwikkeling. Er liggen nog veel
kansen voor het realiseren van snelle busbanen en lightrail. Hoe staat
het met de uitvoering van de genoemde motie?
Bovenop de nota Mobiliteit komt er 4,5 mld. voor het spoor
en is de groeiambitie verhoogd tot 5%. Dit is een trendbreuk van dit
kabinet. Of, zoals de president-directeur van de NS vorige week
vrijdag zei: een renaissance op het spoor, daar ben ik trots op. Dat
was ook hard nodig gezien de groei de afgelopen en de ons inziens
scheve verdeling in het aanlegbudget tussen de weg en het spoor. Wij
moeten daarnaast wel verder kijken. Voor de ChristenUnie staat vast
dat na de 4,5 mld., nieuwe investeringen op het spoor nodig zijn.
Graag daarop de reactie van de bewindspersonen.
Het oplossen van het mobiliteitsprobleem in Nederland is
niet alleen een taak van de overheid, maar ook van bedrijven en van
werkgevers- en werknemersorganisaties. Wij kunnen allemaal ons
steentje daaraan bijdragen. De Kamer doet dit al jaren door de
vergaderingen pas na 10.00 uur te laten beginnen en regelmatig door te
gaan tot in de late uurtjes.
De heer Aptroot (VVD): Ik wil wel om 7.00 uur beginnen.
De heer Cramer (ChristenUnie): Dat kan ook.
Ten behoeve van het draagvlak voor het
mobiliteitsmanagement moet voorkomen worden dat er te veel freeriders
zijn. Wanneer kunnen wij bij de eerste monitoring in 2010 spreken over
een succes? Uitgangspunt was een reductie van 5% van het aantal
autokilometers, maar ten opzichte waarvan? Nu wordt er gesproken over
de te verwachten effecten per regio. Ik krijg de indruk dat het alleen
om de kilometers van deelnemende bedrijven gaat. Dan is er echter geen
drive meer om bedrijven en regio's te laten aansluiten. De fractie van
de ChristenUnie stelt voor, een landelijke doelstelling vast te
stellen en de ministeriële regeling wel van stal te halen voor alle
bedrijven met meer dan 50 werknemers die niet mee willen doen in
convenanten.
Voor het halen van de CO2 -doelen is meer nodig dan
alleen de Euro 6-normen. Met de kredietcrisis is er nu een kans om
innovaties in de autosector te stimuleren en de marktintroductie van
elektrisch vervoer te versnellen. Ik roep de minister op om
maatregelen hiervoor op korte termijn te onderzoeken en om dit tevens
met de Europese collega's af te stemmen. De kredietcrisis moet worden
gebruikt voor een duurzame sprong voorwaarts en niet voor nationaal
protectionisme.
Ook op het spoor zou meer kunnen. In de feitelijke
vragenronde is gesteld dat de milieueffecten van elektrificatie van
regionale lijnen beperkt onderscheidend zijn. De CO2 -uitstoot van de
elektrische trein is volgens CE Delft echter zo'n 40% lager dan van
een dieseltrein. Dat lijkt mij wel degelijk onderscheidend. In de
MobiliteitsAanpak staan alleen CO2 -doelen van de NS. Ik lees niets
over ProRail. De ChristenUnie is ervan overtuigd dat een hogere
ambitie haalbaar is als gekeken wordt naar het hele spoorsysteem. Ik
roep het kabinet op om hierover afspraken met de spoorsector te maken.
De ChristenUnie pleit voor meer uniforme afspraken voor
vervangend vervoer bij het regionale spoor, zodat de reiziger altijd
en overal weet waar hij aan toe is. Ook hier gaat het om een
ketenbenadering. Ik stelde eerder Kamervragen over een gestrande trein
bij Harderwijk waarin passagiers drie uur opgesloten zaten. Ik snap
niet waarom reizigers in de trein moeten blijven zitten als de stroom
is uitgeschakeld. Heeft de evaluatie van dit incident al wat
opgeleverd? Begin januari hebben in Zeeland passagiers uren in de
vrieskou op het perron gestaan. Door de omroep aangekondigde treinen
kwamen niet. De informatievoorziening moet in dit soort gevallen echt
beter. Ik verzoek de minister om ook dit geval te evalueren en met de
vervoerders tot een draaiboek te komen.
Het robuuste vaarwegennetwerk spreekt ons erg aan. De
staatsscretaris heeft maatregelen genomen om de onderhoudsachterstand
in te lopen en om de mogelijkheden uit te breiden, zijn daarbij ook
van toepassing, evenals het klimaatcrisisbestendig maken van de
vaarwegen.
Het is een regelrecht succes van de staatssecretaris dat dit netwerk
robuust moet zijn, dus in plaats van de bos bloemen die collega
Koopmans uitdeelt voor zijn tulpeiland, moet dit compliment toch echt
naar het voorstel van de staatssecretaris. Op haar initiatief heeft de
regering al voor de zomer van 2007 de commissie-Veerman ingesteld. Dat
is toch een ander verhaal dan dat van de heer Koopmans. Ik heb wel een
vraag aan de staatssecretaris over de binnenvaart. Is de einddatum van
2028 voor het vaarwegennetwerk niet te ver weg om echt een rol te
kunnen spelen in het wegnemen van de druk op het goederenvervoer over
de weg?