'Pas op met bezuinigingen'
Prof. dr. Roel Beetsma, hoogleraar Macro-economie
Het kabinet moet voorzichtig zijn met zowel bezuinigingen als extra uitgaven om de economie te stimuleren. De bestrijding van de recessie is niet direct gebaat bij dit soort actief beleid, zegt hoogleraar Macro-economie Roel Beetsma. 'Als je bezuinigt in een recessie vererger je de crisis. Het is daarnaast de vraag of extra uitgaven zinvol zijn. De bankensector in de Verenigde Staten heeft veel steun gekregen, maar dat heeft grotendeels niet geholpen. Ik ben daarom sceptisch over geforceerde extra uitgaven.'
Beetsma stelt dat het kabinet, met het oog op het groeiende gat in de begroting, de zogenoemde automatische stabilisatoren hun werk moet laten doen. Een begrotingstekort stijgt namelijk altijd tijdens een recessie omdat een daling in belastinginkomsten gepaard gaat met stijgende uitgaven zoals werkloosheidsuitkeringen. Dit tekort gaat over in een overschot als de economie weer een hoogconjunctuur kent. 'De regels van de Europese Unie schrijven voor dat het begrotingstekort niet boven drie procent van het bruto binnenlands product mag uitkomen, tenzij de economie een grote krimp toont en de overschrijding tijdelijk is. Je kan beter onder die drie procent blijven, maar forse bezuinigingen om een overschrijding te voorkomen is mij iets te gortig.'
De hoogleraar ziet desalniettemin een gevaar in een oplopend tekort. Het handhaven van de begrotingsregels is volgens hem daarbij ook van psychologische waarde. 'Een tekort leidt tot meer overheidsschuld en dat ondermijnt de houdbaarheid van de overheidsfinanciën. Een tekort dat één jaar vier procent bedraagt, heeft niet direct dramatische gevolgen. Maar wanneer je een keer de drie procent passeert, wordt je toekomstige discipline minder. Het jaar daarop zal het kabinet die grens dan makkelijker links laten liggen.' De huidige coalitie heeft afgesproken dat er bij een tekort van twee procent al wordt bezuinigd. Over die limiet maakt Beetsma zich geen illusies. 'Daar gaan we sowieso wel overheen.' Hij waarschuwt het kabinet terughoudend te zijn met zowel toenemende investeringen als grote bezuinigingen. 'Wees voorzichtig met ombuigingen. Grijp niet te hard in.'
Universiteit van Amsterdam
Universiteit van Amsterdam