Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
logoocw
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Den Haag Ons kenmerk Uw brief van Uw kenmerk
13 februari 2009 DCE/09/96635 19 januari 2009 2009Z00620/
2080909880
Onderwerp
Kamervragen van de Kamerleden Van
Vroonhoven-Kok en Vietsch over het bericht dat
het Nationaal Historisch Museum niet volgens
ontwerp van architect Houben gerealiseerd gaat
worden
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van de leden Van Vroonhoven-Kok en Vietsch (beiden
CDA) over het Nationaal Historisch Museum. De vragen zijn mede geadresseerd aan de minister van
Economische Zaken, de tweede vraag beantwoord ik ook namens haar; de beantwoording van de
overige vragen is een verantwoordelijkheid van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
De vragen zijn mij toegezonden met uw bovenvermelde brief d.d. 19 januari 2009, kenmerk
2009Z00620 / 2080909880.
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
dr. Ronald H.A. Plasterk
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag T +31-70-412 3456 F +31-70-412 3450 W www.minocw.nl
1. Is het bericht waar dat het Nationaal Historisch Museum niet volgens het ontwerp van de
architect Houben gerealiseerd gaat worden, maar dat er via een nieuwe prijsvraag opnieuw
een architect uitgekozen zal gaan worden?1 Zo ja, wat vindt u hiervan?
Het ontwerp van architect Houben is gemaakt ter ondersteuning van het voorstel van de
gemeente Arnhem en illustreert de mogelijkheden voor de realisering van het Nationaal
Historisch Museum.
In mijn brief aan de Tweede Kamer van 2 juli 2007 (TK 2006/2007, 30800 VII, nr.157) heb ik
reeds aangegeven dat
de daadwerkelijke ontwikkeling van concept en gebouw zijn natuurlijk pas in een volgende fase
aan de orde.
De volgende stap in het proces om te komen tot een NHM is de aanstelling van een
kwartiermaker. Deze krijgt tot taak ondermeer een concept voor het NHM te ontwikkelen
alsmede een gebouw te laten ontwerpen en realiseren, rekening houdend met de regels voor
openbare aanbesteding.
Op 26 september 2008 is de stichting Nationaal Historisch Museum opgericht, in
overeenstemming met de statuten zoals die op 10 juni 2008 aan u en de Eerste Kamer zijn
voorgelegd (2007/2008, 31495, nr. A/1, Eerste/Tweede Kamer). De stichting is binnen de
statutaire bepalingen verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het concept van het Nationaal
Historisch Museum en het opstellen van een Programma van Eisen voor het museumgebouw.
Dit Programma van Eisen zal eind 2009 opgesteld worden. De stichting Nationaal Historisch
Museum zal in nauw overleg met de Rijksbouwmeester conform de Europese
aanbestedingsregels en op basis van het Programma van Eisen tot een eigen ontwerp- en
architectenselectie komen. Een van de methodes van Europees aanbesteden is een prijsvraag.
2. Is het volgens u volgens (Europese) aanbestedingsregels mogelijk om af te zien van de
gekozen architect, terwijl het ontwerp mede in de Tweede Kamer gepresenteerd werd als
integraal onderdeel van de prijsvraag: `Waar komt het Nationaal Historisch Museum en hoe
gaat dat eruit zien'? Zelfs zodanig dat niet alleen de vragenstellers, maar ook de architect
hiervan uitging?
Nee, zoals elke architect weet laten de Europese aanbestedingsregels niet toe dat er zonder
een aanbesteding of prijsvraagprocedure wordt gekozen voor een bepaald ontwerp. Zie ook
mijn antwoord op vraag 1. Uit mijn eerdere berichtgeving aan de Tweede Kamer blijkt dat er is
gekozen voor een vestigingsplaats voor het Nationaal Historisch Museum, maar nog niet voor
een ontwerp. Ook andere architecten, naast architect Houben, moeten de mogelijkheid
hebben om een ontwerp in te dienen bij de stichting Nationaal Historisch Museum.
1 De Telegraaf, 9 januari 2009: "Architect Houben onaangenaam verrast"
3. Welke kosten waren gemoeid met het eerdere ontwerp dat nu terzijde wordt gelegd?
Het ontwerp van architect Houben maakte deel uit van het voorstel van de gemeente Arnhem.
Dit betreft dus een aangelegenheid van die gemeente, daar treed ik niet in.
4. Deelt u de mening dat, indien het ontwerp van Houben niet dient als uitgangspunt voor de
verdere ontwikkeling, eerdere besluitvorming mogelijk gewijzigd moet worden en ook de
locatiekeuze discutabel wordt en mogelijk heroverwogen moet worden? Zo nee, waarom
niet? Zo ja, hoe zit het met de auteursrechten van architect Houben van het ontwerp?
Nee, gelet op mijn eerder met de Kamer gedeelde overwegingen omtrent de keuze voor
Arnhem ben ik niet van mening dat eerdere besluitvorming gewijzigd moet worden. Mijn keuze
voor Arnhem is gebaseerd op de aanwezigheid van met name het Nederlands
Openluchtmuseum en de toezegging dat het Nationaal Historisch Museum op afzienbare
termijn te realiseren valt.
Wat betreft de auteursrechten wijs ik opnieuw op het feit dat het ontwerp van Houben door
Arnhem is ingediend, ik treed niet in eventuele afspraken tussen de architect en de gemeente
over het ontwerp.
5. Deelt u de mening dat het Nationaal Historisch Museum, ook in het ontwerp, onze
nationale cultuur zou moeten representeren? Hoe beoordeelt u het gegeven dat door de
aanbestedingsregels een buitenlandse architect het Nationaal Historisch Museum zou
kunnen gaan ontwerpen?
Nee, die mening deel ik niet. Bij de bouw van het Nationaal Historisch Museum worden de
Europese aanbestedingsregels in acht genomen. Op basis van deze regels en het Programma
van Eisen zal worden gekozen voor het beste ontwerp, ongeacht de nationaliteit van de
architect.