Bodemvervuiling beter berekend
10 februari 2009
Risicoberekening van het effect van PAKs op bodemdieren betrouwbaarder
Langdurige blootstelling van giftige polycyclische aromatische
koolwaterstoffen (PAKs) op ongewervelde bodemdieren heeft grote,
onvoorspelbare effecten op hun levenscyclus. Deze chronische effecten
kunnen heel anders zijn dan de effecten bij korte blootstelling aan
PAKs. Tests om de risico's van bodemvervuiling te berekenen, gebaseerd
op de effecten van giftige stoffen op bodemdieren, zijn dus
betrouwbaarder bij langdurige blootstelling. Dit blijkt uit onderzoek
van STW-onderzoeker Miriam León Paumen. Zij promoveert op 13 februari
aan de Universiteit van Amsterdam.
Om de risico's van bodemvervuiling te berekenen, wordt gekeken naar de
invloed van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs) op
ongewervelde land- en waterbodemdieren. Dit gebeurt door middel van
tests waarbij de organismen gedurende een korte tijd blootgesteld
werden aan PAKs. Dat levert in zeventig procent van de gevallen goed
voorspelbare remmingen in de ontwikkeling van die bodemdieren op.
Miriam León Paumen toont nu aan dat de effecten bij lange
blootstelling heel anders kunnen zijn. Door langduriger te meten wordt
de risicoschatting veel betrouwbaarder.
Wormen, springstaartmuggen en dansmuggen
Miriam León Paumen keek naar de effecten van twee 'standaard'
(gereguleerde) en vier 'nieuwe' (niet-gereguleerde) PAKs op één of
meer generaties ongewervelde land- en waterbodemdieren. De dieren;
twee wormensoorten, een springstaart- en een dansmuggensoort, bleken
in zeventig procent van de gevallen goed voorspelbare remmingen te
vertonen onder invloed van kunstmatige PAK-dosering. Langdurige
blootstelling maakte echter ook duidelijk dat er vaak onvoorspelbare
en grote effecten op de levenscyclus optreden. Bovendien liet een
multi-generatie experiment zien dat de invloed van deze gifstoffen
over een aantal generaties onvoorspelbaar is. De gebruikelijke
concentratie-respons-relaties veranderden in een
alles-of-niets-reactie met een duidelijke grenswaarde. Dit onderzoek
laat zien dat men bij risicoberekeningen van bodemvervuiling niet uit
kan gaan van graduele effecten.
Bodemsanering
PAKs komen veel in het milieu voor en zijn daarom door de Europese
Unie als prioritaire gifstoffen geclassificeerd. Bij bodemsanering
bepalen PAKs vaak de prioritering. De kritische concentraties worden
bepaald met een risicoberekening, gebaseerd op de kortdurende effecten
op bodemdieren. Deze methode is omstreden. Het onderzoek van Paumen
maakt een verbeterde risicoberekening mogelijk. Het bedrijf Bioclear
heeft de nieuw ontwikkelde technieken inmiddels toegepast op
verontreinigde locaties.
Deelnemers
Andere deelnemers aan het project zijn het RIVM, het ministerie van
VROM, de Waterdienst en Deltares, Arcadis en Bioclear. De
aardolie-industrie (NAM en EXXONMobil) was betrokken bij het project
vanwege het belang van PAKs in olie en verbrandingsproducten.
ExxonMobil bood de promovendus een jaar voor het einde van haar
promotieproject een functie als 'environmental adviser' aan op het
Europese hoofdkantoor.
..............................
Meer informatie bij:
* Miriam León Paumen (Universiteit van Amsterdam)
* m.leonpaumen@uva.nl
* promotie: 13 februari 2009
* promotores: prof. dr. W. Admiraal en prof. dr. N.M. van Straalen
Een exemplaar van het proefschrift is op te vragen bij dr. M.H.S.
Kraak: M.H.S.Kraak@uva.nl
laatst gewijzigd op 10 februari 2009
Bloedwormen. Credit: Miriam León Paumen
Bloedworm met en zonder pootjes. Credit: Miriam León Paumen
Testpotjes. Credit: Miriam León Paumen
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek