Van Gogh Museum

Amsterdam, 13 november 2008

Eerste tentoonstelling over Van Goghs avond- en nachtvoorstellingen te zien in Van Gogh Museum

Met wereldberoemde werken zoals De sterrennacht, Eugène Boch en De aardappeleters

Van 13 februari tot en met 7 juni 2009 is de tentoonstelling Van Gogh en de kleuren van de nacht te bezichtigen in het Van Gogh Museum in Amsterdam. Het is de eerste expositie die gewijd is aan voorstellingen van de avond en de nacht van Vincent van Gogh (1853-1890) en de enige Europese venue van dit unieke tentoonstellingsconcept. Van Gogh legde een rijkdom aan associaties, diepe emotie en poëtische sfeerbeleving in zijn nachtvoorstellingen. De getoonde kunstwerken zijn zowel groots als intiem, en dat zal ook de sfeer van de totale presentatie zijn. Veel van de tentoongestelde ânachtwerkenâ zijn thans uitgegroeid tot ware iconen, waaronder het fameuze schilderij De sterrennacht uit de collectie van The Museum of Modern Art (MoMA) in New York dat voor het eerst sinds 1990 in het Van Gogh Museum te zien is. Het is een van zijn meest vergaande stilistische experimenten, en heeft een sterke uitdrukkingskracht en een bijna romantische en religieuze lading. In totaal worden er 32 schilderijen, 19 werken op papier en 5 briefschetsen tentoongesteld. KPN is hoofdsponsor van Van Gogh en de kleuren van de nacht.

Het thema van de avond en de nacht loopt als een rode draad door Van Goghs oeuvre. Van Gogh zag de avond en de nacht als momenten van bezinning en creativiteit, bij uitstek geschikt voor reflectie op de gebeurtenissen van de dag. Hij werkte dan ook graag in deze donkere uren; ze gaven hem energie en inspiratie. Aan de hand van de themaâs: Landschappen in schemerlicht, Het boerenleven bij avond â âLes Paysans chez euxâ, De stem van het koren en De poëzie van de nacht toont de expositie hoe Van Gogh de schemering en de nacht vastlegde op papier en doek. In Van Gogh en de traditie zullen werken van meesters van de School van Barbizon (Daubigny, Corot, Millet) te bezichtigen zijn. Tevens maken enkele topwerken van avant-gardistische tijdgenoten als Seurat en Anquetin dat hij niet alleen stond in zijn liefde voor effecten van avond en nacht.

Met zijn Landschappen in schemerlicht sloot Van Gogh aan bij een oude traditie van avondlijke en nachtelijke scènes die hij goed kende. Het avondlandschap was rijk vertegenwoordigd in de School van Barbizon, bij schilders als Charles Daubigny en Jules Dupré, voor wie Van Gogh grote bewondering had. Te zien is hoe Van Gogh aanvankelijk aansluiting zocht bij de traditie, maar later zijn eigen moderne bijdrage leverde.

Het boerenleven bij avond - âLes Paysans chez euxâ verwijst naar Van Goghs studies van boeren in Nuenen, een dorp in Brabant. Hier maakte hij zijn eerste meesterwerk De aardappeleters, een schilderij dat begrepen moet worden in de context van de nachtscènes van Rembrandt, waardoor de kunstenaar zich liet inspireren. Nauw hiermee verbonden is het thema van de boerenhutten â eenvoudige maar schilderachtige bouwsels met rieten daken die Van Gogh met tederheid âmenschennestenâ noemde omdat hij ze als een veilige haven voor de arme bewoners beschouwde.

De stem van het koren, een citaat dat Van Gogh ontleende aan een gedicht van Jules Breton, geeft de fascinatie van Van Gogh weer voor het zaaien en oogsten van het graan en korenschoven op velden, voor hem symbolen voor de eeuwigheid. Hier zijn voor het eerst sinds 1984 drie topstukken uit 1888 weer bij elkaar te zien, drie versies van de zaaier uit de collecties van het Kröller-Müller Museum, Stichting Collectie E.G. Bührle en het Van Gogh Museum. Van Gogh situeerde de zaaiers aan het einde van de dag bij ondergaande zon, een subtiele zinspeling op de nooit eindigende cyclus van het leven.

In De poëzie van de nacht worden Van Goghs beroemde sterrennachten uit Arles (Musée dâOrsay) en Saint-Rémy (MoMA) getoond. In de open lucht, onder de weidse hemel, zag hij de overweldigende, onverwoestbare natuurkrachten die een gevoel van eeuwigheid van het bestaan opriepen waarin een mens vertroosting kon vinden voor de harde wereld. De poëtische gevoelens die de kunstenaar koesterde ten opzichte van de nacht komen daarnaast ook tot uiting bij portretten die hij maakte van zijn vrienden Paul Gauguin en Eugène Boch, de laatste geplaatst tegen een achtergrond van sterren om hem als dichter voor te stellen.

Samenwerking Van Gogh Museum en The Museum of Modern Art (MoMA) Van Gogh en de kleuren van de nacht is het eerste samenwerkingsproject van het Van Gogh Museum en MoMA en is georganiseerd door Joachim Pissarro (Adjunct-conservator van MoMA, Bershad professor kunstgeschiedenis en directeur van de Hunter College Galleries) en Sjraar van Heugten (hoofd Collecties van het Van Gogh Museum). De expositie is tot en met 5 januari 2009 te zien in The Museum of Modern Art in New York.

Hoofdsponsor KPN
KPN heeft in 2008 besloten om elk jaar een bijzonder cultureel evenement te willen sponsoren. Voor 2009 is dat de Van Gogh expositie Van Gogh en de kleuren van de nacht. Hans Koeleman, directeur Corporate Communicatie KPN, licht toe: âDe tentoonstelling is uniek, en Vincent van Gogh is een van de beroemdste Nederlandse schilders. KPN wil met deze sponsoring een breed publiek in contact brengen met deze bijzondere tentoonstelling. Contact mogelijk maken is een kernactiviteit van telecom- en internetbedrijf KPN.â

Catalogus
Van Gogh en de kleuren van de nacht, met bijdragen van o.a. Sjraar van Heugten, Joachim Pissarro en Chris Stolwijk, Van Gogh Museum / The Museum of Modern Art / Mercatorfonds, 160 paginaâs, 115 illustraties, in het Nederlands, Engels, Frans, Duits, Spaans en Italiaans. Prijs: ⬠24,95 (museumeditie).

Kinderboeken
Tim en de sterrennacht (prentenboek voor kinderen van 2-6 jaar), Ceciel de Bie, Van Gogh Museum Enterprises, 36 paginaâs, 21 illustraties, in het Nederlands, Engels, Frans, Spaans en Italiaans. Prijs ⬠9,95.
Vincent van Gogh en de kleuren van de nacht (kunst-doeboek voor kinderen van 6-12 jaar), Ceciel de Bie, Van Gogh Museum Enterprises, 40 paginaâs, 55 illustraties, in het Nederlands, Engels en Frans. Prijs ⬠14,95.

Start online voorverkoop toegangskaarten vanaf 15 november 2008 Via www.vangoghmuseumtickets.nl kunnen bezoekers vanaf 15 november 2008 online wereldwijd kaarten kopen voor Van Gogh en de kleuren van de nacht (inclusief gratis audiotour voor de tentoonstelling). In Nederland kunnen ook kaarten worden besteld via T 0900 60 60 700 (⬠0,45/min). De toegangskaarten worden verkocht per tijdsblok en zijn ook geldig voor de vaste collectie van het museum.

KPN logo

---