Presentatie plannen `sociaal duurzaam' Hout Noord
10-02-2009
afbeelding bijeenkomst februari 2009 Hout Noord Woningcorporaties
Ymere, Stadgenoot en Vestia presenteerden gisteren hun uitgebreide
plannen voor ontwerp, ontwikkeling en beheer van Almere Hout Noord,
een woon- en werkwijk in het nieuwe stadsdeel Almere Hout. Deze
publieksbijeenkomst - die door ruim driehonderd mensen werd bezocht -
is opnieuw een mijlpaal, op weg naar een `sociaal duurzame' wijk.
Wethouder Adri Duivesteijn: "In Hout Noord staat niet het marktdenken
centraal; het gaat om de zoektocht naar de wijze waarop het thema
`sociaal duurzaam' in praktijk betekenis kan krijgen. Een wezenlijk
andere aanpak!". De corporaties boden, ieder op eigen wijze, een
interessante doorkijk naar het Hout Noord van morgen. Ymere
presenteerde de `Wijk voor Initiatieven', Stadgenoot ontvouwde
`Leefland' en Vestia introduceerde `Wijkschap Benoordenhout'.
Almere Hout Noord
De ontwikkeling van Almere Hout Noord is een eerste uitwerking van de
Almere Principles, zeven richtlijnen voor een ecologisch, sociaal en
economisch duurzaam Almere. Door het thema `sociaal duurzaam' aan Hout
Noord te verbinden, krijgt de wijk een ideologische grondslag. Hout
Noord wordt ontwikkeld vanuit de overtuiging dat fysieke condities
kunnen bijdragen aan (het ontstaan van) sociale cohesie, zeggenschap
en bewonersinitiatief.
Met oog op de thematiek, en op de nadrukkelijke wens om ontwerp,
ontwikkeling en beheer (opnieuw) met elkaar te verbinden, heeft Almere
corporaties uitgedaagd om een visie op een `sociaal duurzame' wijk te
ontwikkelen. Corporaties hebben een publieke taak bij het bevorderen
van leefbaarheid en sociale samenhang, en hebben ook de kennis, de
ervaring en de middelen om zich voor lange tijd aan een wijk te
verbinden.
Negen corporaties dienden een visie in. Een onafhankelijke
beoordelingscommissie, onder leiding van oud-minister Winsemius,
selecteerde Ymere, Stadgenoot en Vestia; een selectie die door het
Almeerse college van B&W is overgenomen. De gemeente heeft de drie
corporaties verzocht de visie te vertalen in een concreet ontwerp, en
kiest daarmee voor een andere manier van gebiedsontwikkeling. Wijken
worden in veel gevallen door gemeenten ontworpen, om vervolgens door
(markt)partijen te worden `ingevuld'. In Hout Noord worden de
corporaties al in een vroeg stadium betrokken; zij krijgen de vrijheid
om Hout Noord - binnen een beperkt (programmatisch) kader - zélf te
ontwerpen.
De plannen
Ymere, Stadgenoot en Vestia hebben de afgelopen maanden gewerkt aan de
vertaalslag van visie naar plan. Wethouder Duivesteijn: "De
ontwikkeling van Hout Noord is een intensief en tijdrovend traject,
maar creëert tegelijkertijd een enorme hoeveelheid energie,
enthousiasme, creativiteit en betrokkenheid. Het resultaat is
indrukwekkend."
Ymere - Wijk voor Initiatieven
Ymere presenteert de `Wijk voor Initiatieven'; een wijk waar talent de
ruimte krijgt, waar niet alleen ondernemers maar ook bewoners
ondernemend zijn, en een wijk waar ecologie een vanzelfsprekend
onderdeel is van het dagelijks leven. De `Wijk voor Initiatieven'
biedt een uniek woonmilieu voor Almere en voor de regio, met een
sterke, eigen identiteit, die ruimte laat voor organische groei.Ymere
streeft naar een unieke wijk, met een lange `houdbaarheidstermijn'. De
aanvangskwaliteit is hoog: alle voorzieningen zijn vanaf dag één
beschikbaar. Het plan omvat een `Participatie Onderneming', die
initiatieven uit de wijk aanjaagt en beloont. Verder worden opvallende
`Buurtschuren' gerealiseerd, die worden gebruikt voor workshops,
kinderopvang of andere activiteiten waar bewoners zelf behoefte aan
hebben.
De `Wijk voor Initiatieven' is er voor ondernemers én ondernemende
mensen. Almere Hout Noord is bij uitstek geschikt voor ondernemen, in
een echte woon/werkwoning of een bedrijf dicht bij huis. Het
Ondernemershuis is er voor uitwisseling van kennis en innovatie.
Verandert een bedrijf, dan is er de mogelijkheid om met een andere
ondernemer bedrijfsonroerend goed te ruilen.
Alles in Almere Hout Noord is gericht op actieve deelname van de
bewoners aan de maatschappij. Dat betekent veel aandacht voor
onderwijs en ervaringsgericht leren. Ymere komt met het plan voor
`Talenthuizen' in de wijk; hier is ruimte voor muziek, sport en andere
buitenschoolse talentontwikkeling. Sport krijgt sowieso een prominente
rol in de wijk, zowel georganiseerd als ongeorganiseerd, als onderdeel
van het dagelijks leven. Zorg en welzijn worden gekoppeld aan scholen;
hetzelfde geldt voor cultuur. De wijk krijgt een veilige
`Ontmoetingsroute', die dwars door de wijk loopt, en wijkbewoners
stimuleert tot beweging.
Ymere benut de laagste ligging van Nederland om een fijnaderig
waterstelsel te maken. Daardoor heeft bijna elke woning een tuin aan
het water. In het `Experience Point' wordt duurzaamheid zichtbaar en
voor iedereen toegelicht. Almere Hout Noord wekt zijn eigen energie op
en heeft een duurzaam ecosysteem. `Wijk voor Initiatieven' is
ambitieus en realistisch, en kwam tot stand op basis van de jarenlange
ervaring van Ymere met ontwikkeling en beheer, in en buiten Almere.
Ook werkte Ymere voor het plan samen met allerlei partijen in Almere,
en voerde het panelgesprekken met bewoners en ondernemers over de
ideeën.
Leefland
Stadgenoot introduceert `Leefland'. Het is een wijk waar mensen leven
zoals zij dat zélf willen. Wonen, werken en recreëren zijn hier niet
gescheiden, maar lopen in elkaar over. `Leefland' is een wijk waar
mensen de ruimte krijgen om hun eigen ideeën vorm te geven. Waar zij
een eigen huis kunnen bouwen, maar ook een eigen werkruimte kunnen
inrichten. Waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en zich verbinden met
hun woning, de buurt en elkaar. Niet omdat het moet, maar omdat zij
dat zelf willen. Daar staat `Leefland' voor. Om mensen met
uiteenlopende wensen een plek te kunnen bieden, wordt gestreefd naar
een gevarieerd aanbod van buurten, woningtypen, bedrijfsruimten en
voorzieningen. Sociale duurzaamheid ontstaat volgens Stadgenoot niet
door het van bovenaf op te leggen, maar door bewoners veel
keuzevrijheid te geven. Bewoners kunnen kiezen tussen plekken waar
alles aangelegd of georganiseerd is, of uit meer `onaangeharkte'
plekken. Op deze manier ontstaat volgens Stadgenoot een sociaal
duurzame wijk, want de eigen keuze is namelijk het meest stevige
fundament. `Leefland' wordt niet door planners vooraf compleet en
`af-ontworpen', maar wordt door velen gemaakt, al wonend en werkend.
Een belangrijk onderdeel van de planontwikkeling voor `Leefland' is de
groenblauwe `Ring'. Deze structuur van water en groen loop door alle
buurten van de wijk. De `Ring' is zeven kilometer lang en biedt volop
ruimte om te recreëren. Ook is aan de `Ring' plaats voor verschillende
voorzieningen.
Stadgenoot biedt verschillende mogelijkheden om mensen te betrekken
bij de ontwikkeling en het beheer van hun `Leefland'. De corporatie
vindt dat mensen met verschillende beurzen er moeten kunnen wonen. Om
dat mogelijk te maken heeft Stadgenoot verschillende instrumenten,
zoals de inkomensafhankelijke korting op de woningen. Ook wordt
financiële ondersteuning geboden aan startende ondernemers in de vorm
van een buurtkrediet. Stadgenoot realiseert een CO2 neutrale wijk. Er
wordt duurzame energie opgewekt zoals windenergie en er wordt gebruik
gemaakt van de warmte van de aarde.
Om de ontwikkeling van de wijk samen met de gemeente Almere en met
toekomstige bewoners en ondernemers vorm te geven, richt Stadgenoot
vier bedrijven op: de `Ring Compagnie', de `Grid PPS', `Regionaal
Beleggingsbedrijf A6 Bedrijvenpark' en het energiebedrijf. Deze
bedrijven stimuleren, koppelen en faciliteren initiatieven van
bewoners en bedrijven.
Benoordenhout
In een sociaal duurzame wijk zijn mensen - volgens Vestia - bewust
betrokken, verbonden met elkaar en met mensen buiten de wijk en is er
ruimte voor avontuur. Om `Almere Benoordenhout' - de naam die Vestia
Hout Noord heeft gegeven - te ontwikkelen en in de toekomst te
beheren, is een sterke partij nodig die garant staat voor deze
doelstellingen. Deze organisatie noemt Vestia een `Wijkschap', een
coöperatie waarvan iedere bewoner en ondernemer in de wijk lid is. De
activiteiten van het `Wijkschap' zijn tweeledig. Ten eerste
concretiseert, ontwikkelt en bewaakt zij de strategie en is zij de
aanjager voor de ontwikkeling van de wijk. Ten tweede initieert en
garandeert het `Wijkschap' de aanpak van collectieve en
maatschappelijke opgaven. Het `Wijkschap' streeft daarbij niet naar
totale controle. Wel probeert zij op strategische plekken en momenten
te stimuleren. Zo veel als mogelijk legt zij verantwoordelijkheid en
consequenties bij de bewoners en ondernemers, maar gelijktijdig houdt
zij als een sterke partij de vinger aan de pols in mindere tijden. Het
`Wijkschap' garandeert een open houding van de wijk ten opzichte van
de buitenwereld en de opgaven van de samenleving als geheel. Zo zorgt
zij voor een wijk die zijn eigen duurzame energie opwekt en geen vuil
water produceert, maar bovenal voor een wijk die je je eigen kan
maken.
Vooruitlopend op de formele oprichting van het `Wijkschap' is Vestia
gestart met het `Bivak Benoordenhout'. Afgelopen maand is intensief
kennisgemaakt met Almere en de Almeerders door in Almere te zijn,
interactie te zoeken en de kwaliteiten van de stad te ervaren. Deze
maand vormde een bron van inspiratie voor de planvorming; Vestia weet
wat Almeerders waardevol of wenselijk vinden. Centraal stond de vraag:
"Wat maakt jouw wijk waardevol en wat draag jij daar aan bij?" Uit het
`Bivak Benoordenhout' blijkt dat Almeerders grote waardering hebben
voor de ruimte, rust en het groene karakter van hun stad. Een grote
groep Almeerders geeft aan zich actief in te zetten in hun straat,
buurt of wijk.
Naar ontwerpen, ontwikkelen en beheren
De presentatie van de plannen vormt de start van de volgende fase, die
uiteindelijk moet resulteren in de keuze voor één corporatie; de
corporatie die Hout Noord zal ontwerpen, ontwikkelen en beheren. Deze
corporatie wordt - naast de gemeente Almere - medeopdrachtgever van
Hout Noord. Dit voorjaar selecteert dezelfde onafhankelijke
beoordelingscommissie, wederom onder voorzitterschap van Pieter
Winsemius, één corporatie. De commissie adviseert het college van B&W,
dat een voorlopig besluit voorlegt aan de gemeenteraad.
Gemeente Almere