Ministerie van Defensie

Lezing 'Wayang revolusi'

Datum: 8 februari Tijdstip: Aanvang: 14.00 Locatie: Museum Bronbeek, Landgoed Bronbeek, Velperweg 147, Arnhem

Na de onafhankelijkheidsverklaring van de Republik Indonesia in 1945 kozen de nieuwe machthebbers voor het eeuwenoude schimmenspel wayang kulit als middel om het volk op te roepen tot revolutie.

Na de onafhankelijkheidsverklaring van de Republik Indonesia op 17 augustus 1945 volgden vier jaren van strijd om los te komen van de voormalige kolonisator Nederland. De Soevereiniteitsoverdracht vond plaats op 27 december 1949.

Het volk moest opgeroepen worden tot revolutie en op de hoogte worden gehouden van de revolutionaire ontwikkelingen. Radio en TV waren er nog niet. De wayang kulit was een medium dat wel onder alle lagen van de bevolking bekend was. Wayang kulit is een schimmenspel waarbij vertellingen met poppen van leer (kulit) worden uitgebeeld. Tijdens de revolutie werden deze schimmen realistische karakters. Het Ministerie van Voorlichting van de Republik Indonesia stimuleerde deze versie van wayang kulit, die wayang revolusi werd genoemd.

Geestelijk vader van de wayang revolusi was Raden Mas Sayid. Deze bekende poppenspeler uit Solo op Midden-Java maakte ongeveer 150 poppen. Zij vertellen het verhaal van de gebeurtenissen in de periode 1945-1949 vanuit Indonesisch perspectief. Zo zijn er poppen van KNIL-militairen, generaal Spoor, Soekarno en pemuda-strijders. De wayang revolusi werd overal op Java en Bali opgevoerd in de periode 1945-1949.

Deze lezing wordt georganiseerd i.s.m. de Volksuniversiteit Arnhem.

Inschrijving is noodzakelijk: telefoon 026 4422363 of www.volksuniversiteit.nl/arnhem

Inhoud lezing

Na de onafhankelijkheidsverklaring van de Republik Indonesia door Soekarno en Hatta op 17 augustus 1945 volgden vier jaren van strijd om los te komen van de voormalige kolonisator Nederland. De Soevereiniteitsoverdracht vond plaats op 27 december 1949.

Het volk moest opgeroepen worden tot revolutie en op de hoogte worden gehouden van de revolutionaire ontwikkelingen. Radio en Tv waren er nog niet. De wayang kulit was een medium dat wel onder alle lagen van de bevolking bekend was. Al eeuwenlang zetten de Javaanse en Balinese vorstenhoven wayang kulit in om de mythische verhalen van goed en kwaad over te leveren.

Wayang kulit is een schimmenspel waarbij vertellingen van de dalang (poppenspeler) met behulp van poppen van leer (kulit) worden uitgebeeld. Tijdens de revolutie werden de schimmen realistische karakters. Het Ministerie van Voorlichting van de Republik Indonesia stimuleerde deze versie van wayang kulit, die wayang revolusi werd genoemd.

Geestelijk vader van de wayang revolusi was Raden Mas Sayid. Deze bekende dalang uit Solo op Midden-Java maakte ongeveer 150 poppen. Zij vertellen alle vanuit het Indonesische perspectief het verhaal van de gebeurtenissen in de periode 1945-1949. Zo zijn er poppen van KNIL-militairen, generaal Spoor, Soekarno en de pemuda-strijders. De wayang revolusi werd overal op Java en Bali nagevolgd en opgevoerd in dorpen en steden in de periode 1945-1949, vaak met gebrekkige middelen.

Het succes van dit propagandamiddel is moeilijk te meten maar heeft ongetwijfeld bijgedragen aan het aanwakkeren van het revolutionair elan onder de Indonesische bevolking.