Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

Dit is een gezamenlijk persbericht van de Provincie en Parkstad Limburg

Heerlen, 6 februari 2009

Provincie en Parkstad Limburg stellen regiovisie vast

Parkstad en Provincie Limburg hebben deze week overeenstemming bereikt over de gezamenlijke aanpak van de strategische agenda voor de regio Parkstad, waarmee de regio een sterkere positie zal krijgen in economisch, ruimtelijk en maatschappelijk opzicht. De gemaakte bestuurlijke afspraken zijn het resultaat van een regiodialoog en zijn neergelegd in het basisdocument "Wij zijn wat we delen; wij zijn Parkstad!".

Provincie en Parkstad stellen samen procesgeld (E 900.000,=) beschikbaar om het komend jaar de noodzakelijke stappen van ambitie, naar projectplannen, naar organisatie en vervolgens uitvoering te kunnen maken. Dan wordt ook duidelijk hoe de uitvoeringsorganisatie eruit komt te zien en hoeveel middelen er worden ingezet. Naar verwachting zullen het Parkstadbestuur en Gedeputeerde Staten in april een samenwerkingsovereenkomst tekenen, waarmee de afspraken definitief worden bekrachtigd.

De grote opgaven waar deze regio voor staat vinden onder meer hun basis in het ontwerp van de regionale structuurvisie Parkstad. Het gaat om verbetering van het grensoverschrijdend openbaar vervoer, gebiedsontwikkeling rond de Parkstad(buiten)ring, herstructurering van het stedelijk gebied, ontwikkeling van de campus Avantis en versterking van de centrumfunctie van Parkstad. De vijf opgaven sluiten ook nauw aan op de gezamenlijke Limburgagenda, het provinciaal coalitieprogramma en de ontwikkelingsagenda van het stedelijk netwerk Zuid Limburg. Beoogd wordt om niet alleen met publieke maar ook met private partijen de krachten te bundelen en de uitvoering ter hand te nemen.

--------------------------------------------------- einde persbericht ---------------------------------------------------

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met

- Lysbeth den Dulk, Parkstad Limburg, 045 - 5700174, 06 54 77 33 97
- Vincent van der Stouwe Provincie Limburg, 043 - 389 88 06, 06 - 50 21 40 05

De tekst van dit persbericht en het basisdocument is integraal opgenomen op de websites: www.parkstad-limburg.nl en www.limburg.nl.

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Colofon

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad!
Titel

Volmar Delheij, Maarten Wilbers, Dennis
Kernteam Regiodialoog Huurdeman, Pieter Wetselaar (Wetselaar BV), Parkstad John van den Heuvel (H&S Adviseurs)

Datum 2 oktober 2008

Vormgever Buro 5

Dit betreft een werkdocument. De in dit rapport vermelde data en financiële gegevens hebben een voorlopig karakter. Deze data maken onderdeel uit van de nadere uitwerking en concretisering door Gedeputeerde Staten en het parkstadbestuur .

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande toestemming van Parkstad Limburg en Provincie Limburg

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Inhoudsopgave


1. Inleiding................................................................................................................................................1
2. Analysekader Regiodialoog Parkstad Limburg....................................................................................2
3. Sterkte/zwakte; kansen en bedreigingen in Parkstad Limburg............................................................4
4. Verbindingen maken ons sterker: Grensoverschrijdend Openbaar Vervoer (Knowlinx).....................7 4.1 Specifieke effecten van de vier prioritaire projecten..............................................................9 4.2 Prestatie-afspraken Grensoverschrijdend Openbaar Vervoer (Knowlinx)...........................10
5. Parkstadring, de nieuwe buitenring als kans voor integrale gebiedsontwikkeling.............................15 5.1 Inleiding................................................................................................................................15 5.2 Leisure: de groeidiamant van parkstad................................................................................16 5.2.1 Prestatie-afspraken Leisure................................................................................21 5.3 Werklocaties.........................................................................................................................22 5.3.1 Prestatie-afspraken Werklocaties.......................................................................24 5.4 Groene agenda....................................................................................................................27 5.4.1 Prestatie-afspraken Groene agenda ..................................................................33 5.5 Oost Flank Brunssum...........................................................................................................35 5.5.1 Prestatie-afspraak Oostflank Brunssum.............................................................40 5.6 Prestatie-afspraken Integrale gebiedsontwikkeling Parkstad(buiten)ring............................41
6. Naar meer Kwaliteit door Herstructurering van de Woningvoorraad ................................................44 6.1 Inleiding................................................................................................................................44 6.2 Kwantitatieve analyse..........................................................................................................44 6.3 Wat gebeurt bij ongewijzigd beleid? ....................................................................................45 6.4 Wat moet herstructurering opleveren?:................................................................................45 6.5 Het te hanteren model: Waardecreatiemodel......................................................................45 6.6 Prestatie-afspraken Herstructurering...................................................................................47
7. Het HART van onze Regio: Parkstad Centrum, Urban Culture en leefbaarheid..............................50 7.1 Prestatie-afspraken Het hart van onze Regio......................................................................52
8. De open CAMPUS AVANTIS: Hei brennt de lamp In het Limburgs centrum voor Zonne-energie en Topreferente Zorg..............................................................................................................................54 8.1 Prestatie-afspraken Open Campus Avantis/ Nieuwe Energie.............................................55
9. De Oogst: matrix van groen tot rijp fruit.............................................................................................57

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


1. Inleiding

In het najaar van 2007 heeft de regio Parkstad haar strategische agenda vastgesteld. Tijdens het bestuurlijk overleg op 27 november 2007 in het Parkstad Limburg stadion werden de Parkstad agenda en het provinciaal coalitieprogramma besproken. Daar bleek al gauw dat er een breed draagvlak bestond voor samenwerking op basis van vijf strategische opgaven. Opgaven die de economische structuur van de regio moeten gaan versterken als basis voor een evenwichtige, ruimtelijke, sociale en economische ontwikkeling van het gebied. En dat leidde tot de 'Regiodialoog Parkstad Limburg'.

De vijf strategische opgaven, Grensoverschrijdend Openbaar Vervoer (Knowlinx), Integrale gebiedsontwikkeling Parkstadring, Herstructurering stedelijk gebied, Centrum Parkstad en Open Campus Avantis/Nieuwe Energie sluiten nauw aan op de gezamenlijke Limburg agenda, het provinciaal coalitieprogramma en de ontwikkelingsagenda van het stedelijk netwerk Zuid-Limburg.

Het 'Atelier Parkstad' waar alle partijen aan verbonden zijn, is het hart van het proces. Dit 'atelier' werkt onder strategische leiding van een kernteam en stuurt op de inhoudelijke doelen en resultaten van het proces. Dit proces staat onder regie van een stuurgroep, die is samengesteld uit drie bestuurders vanuit Parkstad en drie bestuurders van de Provincie Limburg.

De afgelopen periode is binnen de top-5 agenda de diepte maar ook de samenhang opgezocht zodat enerzijds duidelijk is geworden wat wij precies willen bereiken, hoe wij dat kunnen bereiken, wie wij daarvoor nodig hebben en wat de onderlinge samenhang is. Gebleken is dat de agenda niet alleen concreet is maar ook een sterke samenhang en dus onderlinge afhankelijkheid kent. Voor u ligt het basisdocument voor de Regiodialoog. Wij stellen u voor om dit basisdocument in gezamenlijk overleg te bespreken, zodat de samenwerkingsovereenkomst in het kader van de regiodialoog tussen Parkstad en Provincie spoedig kan worden ondertekend.


1

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


2. Analysekader Regiodialoog Parkstad Limburg

Een SWOT analyse van Parkstad, uitgevoerd op basis van het scenario van de verwachte bevolkingskrimp levert het analysekader op basis waarvan de gerichte en samenhangende investeringen zullen worden verricht zoals die in dit rapport worden beschreven. In het volgende schema is in rode kleur aangegeven welk proces zich in de woonomgeving zal voltrekken als niet wordt ingegrepen; verwacht mag dan worden dat zich een voortgaande waardedaling van het onroerend goed zal voordoen met alle negatieve gevolgen van dien zoals leegstand,achterblijvende investeringen en afnemende attractiviteit van het gebied voor bewoners die zal leiden tot zelfversterkende krimp.
In de groengekleurde blokken aan de rechterzijde van het schema zijn de samenhangende maatregelen opgenomen die het antwoord op de krimp zullen zijn. Het gaat dan om gerichte investeringen in herstructurering van de woningvoorraad (met sloop van de leegstand) en in economische structuurversterking en in versterking van de identiteit en de attractiviteit van Parkstad. Hierdoor zal een sterke stedelijke agglomeratie ontstaan waardoor de waardestijging van het onroerend goed wordt gestopt en wordt omgezet in een (tenminste inflatievolgende) waardestijging.

Op de volgende pagina kunt u het schema zien.


2

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Analysekader Beleid


3

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

3. Sterkte/zwakte; kansen en bedreigingen in Parkstad Limburg


1.1 STRENGHT WEAKNESS


- Hoogwaardige - Geen industrieel middenbedrijf bedrijventerreinen - Laag opleidingsniveau en
- Samenwerking in WGR + regio ondernemerschap
- Samenwerking met keten - Weinig topsegment woningmarkt partners - Veel `sociale' woningen
- Sociale cohesie (wijkverbinding - Lage economische participatiegraad v. burgers) - Imago/identiteit
- Prijs/kwaliteit wonen - (Slechte)`interne' bereikbaarheid
- Culturele infra en programmering - Beperkte OV verbinding
- Ligging in Zuid-Limburg, naast internationaal Aken en in Europa

- 1 strategische agenda

- Landschap en ruimtelijke
kwaliteit/diversiteit
OPPORTUNITIES chte overheid (jegens

- Servicegeri THREATS ondernemers)

- Euregionale (kennis) infra - Ontgroening
- Duurzaamheid/nieuwe energie - Veel grote werkgevers en weinig
- Arbeidspotentieel MKB
- RWTH ontwikkeling (campus - Grenscriminaliteit en ecco = European - Zelfversterkende krimp met gevolgen Cardiovascular Center of voor investeringsklimaat en Excellence afnemende wijkverbinding
- Culturele hoofdstad (attractiviteit van de wijken)
- Toerisme

- Ruimte ontstaan door krimp

- Euregionale
arbeidsmarkt/grensbonus

- Starters/vestigers op de
woningmarkt ook qua kwaliteit
van ruimte

- Betere interne
verkeersontwikkeling

- Hoogwaardig
grensoverschrijdend OV netwerk

4

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

MISSION STATEMENT

Op basis van een analyse van sterkten, zwakten c.q. kansen, bedreigingen komen wij tot een gebiedsvisie die inzet op:

· Herstructurering van de woningvoorraad en de bijbehorende woon- en leefomgeving als antwoord op de te verwachten bevolkingskrimp, vergrijzing en ontgroening en het negatieve migratiecijfer.
Herstructurering dient gericht te zijn op een duurzaam woonmilieu gekenmerkt door:
· Gezonde woningmarktverhoudingen (alle doelgroepen kunnen op redelijke termijn en tegen redelijke kosten worden gehuisvest).
· Op verbondenheid van bewoners met een woonomgeving waarbij de voorzieningen (zorg, onderwijs en overige voorzieningen) zijn afgestemd op een behoefte.

· Versterking van de arbeidsmarkt door economische structuurversterking van het gebied door infrastructurele maatregelen en door het aantrekken van (nieuwe) bedrijvigheid die aansluit op het arbeidsmarktpotentieel.
Daarbij dienen de kansen die de (Eu)regio biedt sterk te worden benut.
· Versterking van de identiteit van Parkstad (stad én landschap) zodanig dat:
· Het vestigingsmilieu voor bewoners en bedrijven sterk in kracht toeneemt.

· Het voordeel van de bestuurlijke samenwerking als leidende kracht in Parkstad wordt geëffectueerd.


5

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


6

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

4. Verbindingen maken ons sterker: Grensoverschrijdend Openbaar Vervoer (Knowlinx)

Mobiliteit van mensen, goederen en data is een bepalende randvoorwaarde voor economische ontwikkeling. Een gebied moet goed bereikbaar zijn om een rol van betekenis te kunnen spelen. Op dit moment is de ligging van Parkstad langs de logistieke-as (oost-west) en de ELAT-as (Eindhoven- Aachen) een van de krachten van de regio. De regio maakt daarnaast deel uit van een Euregionale arbeidsmarkt van 4 miljoen inwoners. Het HST knooppunt Aachen ligt op amper 15 kilometer afstand. Niet voor niets heeft het ontwikkelen en versterken van grensoverschrijdende verbindingen een hoge prioriteit gekregen in de Rijksontwikkelagenda van het Stedelijk Netwerk Zuid-Limburg, op de Limburgagenda en in het coalitieprogramma van de Provincie Limburg. De prioriteiten in Parkstad maken deel uit van een pakket aan maatregelen die de verbindingen van de 4 grote steden van Limburg moet verbinden met de economische centra net over de landsgrenzen.

In de onlangs aan de Tweede Kamer aangeboden Initiatiefnota Grenzeloos Genoeg(en); Visie op grensoverschrijdend regionaal personentreinverkeer constateren Kamerleden Koopmans (CDA) en Cramer (CU) een achtergebleven ontwikkeling van het grensoverschrijdend regionaal treinverkeer. In de nota wordt een rondgang gemaakt langs alle (ook Parkstad Limburg) regionale verbindingen waarbij geconstateerd wordt dat door het nemen van enkele relatief eenvoudige maatregelen de grensoverschrijdende regionale treinverbindingen een grote impuls kunnen krijgen. Deze verbindingen ondersteunen de hele economische en sociale samenhang in een regio en verbeteren de bereikbaarheid van de HSL-stations net over de grens. Op deze manier wordt Nederland veel beter 'aangehaakt' op dit Europese netwerk, zonder dat de aanleg van peperdure infrastructuur nodig is. Tijdens de behandeling van de nota in de Commissie Verkeer en Waterstaat op 11 september jl. kreeg de situatie in Parkstad-Aken bijzondere aandacht als voorbeeld voor mogelijk grote economische en structuurversterkende effecten voor relatief zeer weinig investeringen. Minister Eurlings verklaarde in de Commissie ten aanzien van de Initiatiefnota zeer gemotiveerd te zijn en de situatie met betrekking tot het grensoverschrijdend treinverkeer in Limburg in het landsdelig (vervolg)overleg m.b.t. het MIRT graag met de provincie te willen bespreken.

Mede vanwege het momentum in relatie tot de Initiatiefnota, de behandeling van de Mobiliteitsaanpak van de minister en de behandeling van het MIRT in de Tweede Kamer, lijkt het tijdstip gunstig t.b.v. het grensoverschrijdend treinverkeer in Parkstad Limburg concrete resultaten te boeken. Niet het minst door de grote tentoongestelde eensgezindheid door de Duitse partners, die mede een aan de kamercommissie aangeboden petitie ondertekenden. Deze eensgezindheid kwam ook goed tot uiting bij de gezamenlijke presentatie van (Parkstad Limburg, Gemeente Heerlen, Städteregion Aachen, Ministerium für Bauen und Verkehr des Landes Nordrhein-Westfalen, Aachener Verkehrsverbund AVV, Industrie- und Handelskammer IHK Aachen) tijdens de hoorzitting over het onderwerp grensoverschrijdend openbaar vervoer van de Provinciale Statencommissie op 5 september jl.

Parkstad Limburg heeft het Grensoverschrijdend Openbaar Vervoer (Knowlinx) tot speerpunt van beleid gemaakt en daarin een viertal prioritaire projecten geformuleerd die essentieel zijn voor optimale verbindingen. De daarvoor noodzakelijke investeringen zijn niet alleen enkel infra- en aanbodsmaatregelen, maar bieden uitermate grote kansen voor:
· de economische structuurversterking van Parkstad in het bijzonder
· de arbeidsmarkt in de grensregio

· de woningmarkt in Parkstad Limburg

· de bereikbaarheid van Parkstad en de BV Nederland
· de verbinding tussen de kennisregio's Eindhoven en Aken, en
· de aansluiting op trans-Europese netwerken.
7

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


8

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

4.1 Specifieke effecten van de vier prioritaire projecten

Passeerspoor Landgraaf (passage Landgraaf)

· Lost voorlopig de ergste problemen voor dit enkelsporig en uitgeëlektrificeerd baanvak op. Er is momenteel onvoldoende capaciteit. Gevolgen zijn: geen betrouwbare exploitatie op dit traject mogelijk. De kleinste vertragingen leiden tot ernstige storingen in het internationale treinverkeer (één trein te laat betekent storingen in het hele netwerk, uitvallende treinen vanwege een vastzittende goederentrein)
Veolia kan het oorspronkelijke concept (drie treinen per uur tussen Heerlen en Landgraaf) niet omzetten
ZLSM kan niet meer (vanuit Simpelveld) naar Heerlen rijden
· Is voorwaarde voor alle andere ontwikkelingen in de toekomst, met name: doorrijden van de treinen tussen Maastricht ­ Heerlen ­ Herzogenrath en Aken (en later via Avantis, Projectfase 3)
doorrijden van de IC Eindhoven ­ Heerlen naar Aken meer mogelijkheden voor het goederenvervoer

· Biedt meer flexibiliteit m.b.t. toekomstige wijzingen in de dienstregeling, dus een betrouwbare exploitatie, dus aantrekkelijke vervoersproducten, dus meer passagiers in de treinen

IC Eindhoven ­ Heerlen ­ Aken (Thalinx)

· Het feit dat twee uiterst belangrijke vervoersnetwerken voor de regionale en nationale economische ontwikkeling (Europees HST-Net in Aken, Nederlands IC-Net in Heerlen) niet met elkaar verbonden zijn ondanks een onderlinge afstand van slechts 15 km, is een haast onmogelijke situatie

· Via de IC Eindhoven-Heerlen-Aken krijgt niet alleen de regio Parkstad Limburg, maar ook heel Zuid-Limburg en de brainport Eindhoven een hoogwaardige aansluiting op het Europese hogesnelheidsnet (met name in richting Keulen, Frankfurt en verder)
· De high-tech campussen in Eindhoven en Aken (welke een enorme groei in de komende jaren zal doormaken) krijgen een snelle directe verbinding met elkaar (,,IC technology shuttle", just one step from platform to lab, versterking van ELAt- samenwerking)

· Ook de andere (euregionale) steden, met name Sittard-Geleen en Roermond krijgen een perfecte verbinding met de Regio Aken

· De Akense Regio krijgt eindelijk een hoogwaardige verbinding met de Randstad
· Brabant en Limburg krijgen een betere toegang naar de luchthavens Keulen en Frankfurt

· De Akense Regio krijgt een betere toegang naar Schiphol


· Deze feiten leiden tot een impuls voor:
het netwerk tussen de leidende Europese technologische hot-spots de verdere "economische" ontwikkeling van de ELAt-regio de verdere economische, culturele en sociale integratie van de Euregio Maas-Rijn het netwerk binnen de grensoverschrijdende Regio Parkstad Limburg/StädteRegion Aken


· De realisatie van het project creëert tevens "best practices" in: (eu-)regionaal en tevens transnationaal infrastructuur- en transportplanning het vinden en implementeren van slimme, innovatieve en goedkope oplossingen voor grensoverschrijdende problemen
"boosting" transnationale economische corridors door hoogwaardige vervoerssystemen
samenwerking tussen steden, autoriteiten, vervoerders en universiteiten
9

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Avantislijn (Via Avantis)

· Vooral via de Avantislijn kan Parkstad Limburg een perfecte openbare vervoersverbinding krijgen met de RWTH Aken en de nieuwe RWTH-campussen (20.000 hoogwaardige arbeidsplaatsen die de komende jaren ontstaan)
· Er ontstaat een snelle, directe verbinding tussen de kennisinstituten in Eindhoven, Aken en op Avantis

· Avantis als "derde campus" kan een deel van bedrijvigheid ­ met name spin-offs en high-tech productiefaciliteiten - rondom de campussen RWTH opvangen, met directe verbindingen naar die campussen

· Op Avantis (grensoverschrijdend) ligt het initiatief om het eerste Europees universiteitsziekenhuis van Klinikum Aken en AZM te realiseren. De Avantislijn die de verbinding kan verzorgen naar Aken en Heerlen en de medewerkers alsmede de patiënten kan vervoeren, is hiervoor een absolute randvoorwaarde
· Door de campusontwikkelingen komen er 20.000 nieuwe arbeidsplaatsen en naar verwachting rond 25.000 nieuwe inwoners in Aken. Aken heeft onvoldoende gronden ter beschikking om nieuwe (hoogwaardige) woonruimte ter beschikking te stellen; dit biedt grote kansen voor de ontwikkeling en woningmarkt van Parkstad Limburg. De Avantis-Lijn is daarvoor een centrale randvoorwaarde
· Het is gebleken dat een spoorverbinding met Aken en Heerlen een harde eis is voor andere bedrijven die zich op Avantis willen vestigen
· De Avantislijn zorgt voor een feitelijke verdubbeling van de spoorverbinding Heerlen- Aken en levert op die manier een bijdrage aan de oplossing van capaciteitsproblemen op de bestaande spoorlijn Heerlen ­ Herzogenrath

Elektrificatie en dubbelspoor Heerlen ­ Herzogenrath (Power Up)
· Duurzame en toekomstvaste oplossing voor een betrouwbare exploitatie van zowel de IC-verbinding als het regionaal en euregionaal spoorvervoer en het voortdurend groeiend goederenvervoer

· Alle toekomstige wissels in de dienstregelingen kunnen eenvoudig worden opgevangen

· Er zijn geen belemmeringen meer in de capaciteit
· Vertragingen hebben geen effecten meer op het systeem.
· M.b.t. de kosteneffectiviteit van het vervoer ontstaan er nieuwe kansen met name door het sluiten van de elektrificatie-gat. Daardoor kunnen ook elektrische treinen doorrijden en het inzetten van diesellocomotieven en extra personeel is niet meer nodig. Bovenal worden de verbindingen daardoor ook sneller en dus aantrekkelijker

4.2 Prestatie-afspraken Grensoverschrijdend Openbaar Vervoer (Knowlinx)


1. Er is overeenstemming over het door PSL in het kader van de ruimtelijk-economische gebiedsontwikkeling geformuleerde ambities t.a.v. het Grensoverschrijdend Openbaar Vervoer (Knowlinx). PL onderschrijft de vier voorgestelde prioritaire projecten en zal met PSL feitelijke realisatie nastreven

2. Het passeerspoor is in 20011 operationeel (Passage Landgraaf) a. van de zijde van de Provincie is hiervoor 5 miljoen beschikbaar b. realisatiebesluit en aanbesteding door Prorail in 2009 c. start uitvoering Prorail in 2009
d. oplevering eind 2010
e. operationeel en opname in dienstregeling 2011

3. IC Eindhoven ­ Heerlen ­ Aken (Thalinx)
a. marktconsultatie door Provincie Limburg en Parkstad Limburg onder vervoerders naar exploitatiemodel en ­voorwaarden. PSL en PL gaan uit van een sluitende businesscase

10

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

b. uitvoering van de binnen RocK opgenomen maatregelen en acties die ertoe leiden dat de IC vanaf 2011 kan rijden
c. PSL en PL voeren o.a. via Ministerie en Tweede Kamer gezamenlijke lobby t.a.v. NS als vervoerder teneinde hier het noodzakelijke commitment te verwerven.
4. Avantislijn (Via Avantis)
a. PSL en PL pakken met betrokkenen en de partners uit de Regio Aken de verdere uitwerking van de Avantislijn, ten aanzien van onder meer de technische en financiële haalbaarheid en de uitvoeringsplanning, alsmede de voorbereiding van de realisatie samen op (2009-2011)
b. voor de activiteiten genoemd onder a. wordt voorgesteld 0,5 miljoen (Nederlands aandeel) ter beschikking te stellen uit Provinciale/Rijksmiddelen c. PSL en PL spannen zich met betrokkenen en de partners uit de Regio Aken gezamenlijk in voor de verwerving van financieel commitment van NRW en EU. d. PSL en PL doen met betrokkenen en de partners uit de Regio Aken de ministers van VROM en V en W in het kader van het landsdelig overleg MIRT (november 2008) een verzoek ter financiering van de Avantislijn en een financieel aanbod in de dekking van de investeringskosten
e. PSL en PL voeren een gezamenlijke lobby naar Kabinet, Ministerie V en W en Tweede Kamer t.a.v. de Initiatiefnota Grenzenloos Genoeg(en) en de behandeling van de Mobiliteitsaanpak (oktober 2008) en het MIRT (december 2008) f. Indien a t/m e positief, dan realisatie in 2012-2013
5. Dubbelspoor en elektrificatie en Heerlen-Herzogenrath (Power Up) a. uitvoering onderzoek naar de investeringskosten, vervoerwaarde en maatschappelijk kosten-baten-analyse na besluitvorming over de Avantislijn b. de Regio Parkstad en PL doen met betrokkenen en de partners uit de Regio Aken de ministers van VROM en V en W in het kader van het landsdelig overleg MIRT (voor de periode na 2015) voorstellen ter financiering en realisatie. c. PSL en PL voeren een gezamenlijke lobby naar Regering, Ministerie V en W en Tweede Kamer t.a.v. de behandeling in de Kamer van de Initiatiefnota Grenzenloos Genoeg(en) en van de Mobiliteitsaanpak (oktober 2008) en het MIRT (december 2008)

6. Taskforce
a. Parkstad Limburg en de Provincie Limburg benoemen een taskforce bestaande uit ambtenaren (ook uit andere sectoren), waar nodig ondersteund door externe expertise, om prioritair het onder 2, 3 en 4 genoemde te realiseren en stellen deze taskforce de onder 4b genoemde middelen uit Provinciale /Rijksmiddelen ter beschikking.
b. De taskforce onderneemt vanaf 1 juli 2010 actie t.a.v. punt 5 c. Partijen werken gezamenlijk een organisatiemodel voor deze taskforce uit en maken afspraken over taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en te leveren resultaat van deze taskforce alsmede nadere werk- en procesafspraken


11

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


12

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


13

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


14

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

5. Parkstadring, de nieuwe buitenring als kans voor integrale gebiedsontwikkeling

5.1 Inleiding
Met de realisatie van de buitenring wordt de Parkstadring compleet (buitenring plus N281). Een infrastructurele verbinding die een gebied met bijna 250.000 inwoners ontsluit. Daarmee gaat niet alleen de bereikbaarheid van de regio er sterk op vooruit, maar ontstaan ook (extra) kansen voor economische ontwikkeling en voor het verbeteren van het woon- en leefmilieu in de kernen. In de concept Structuurvisie Parkstad is het gebied langs de Parkstadring grofweg in twee zones opgedeeld. Langs de `westcorridor' (verdiencorridor) gaat het om de clusters onderwijs, zorg, auto/woonboulevard, detailhandel en nieuwe energie. Aan de `oostflank' gaat het vooral om leisure, toerisme en landschap als economische dragers.

De integrale gebiedsontwikkeling Parkstad(buiten)ring is erop gericht is om de kansen die de Parkstadring biedt voor structuurversterking van de regio in economisch, ruimtelijk (landschap, imago) en sociaal-maatschappelijk opzicht, maximaal te benutten. We beogen om een integrale gebiedsontwikkeling rondom de ring te realiseren, waarbinnen ruimtelijke projecten vanuit een gecoördineerde aanpak en in samenhang tot uitvoering komen. Het hier gaat om een doorvertaling of uitwerking van de concept Structuurvisie Parkstad, waarin natuur, woningbouw, landbouw, verkeer, bedrijvigheid en recreatie/leisure geen losse elementen zijn, maar componenten van één gebiedsvisie voor Parkstad Limburg. Deze gezamenlijke visie kan de basis vormen voor meerdere businesscases en is tevens een uitnodiging aan het adres van marktpartijen (financiers, projectontwikkelaars, corporaties) om met gemeenten, regio en provincie invulling te geven aan deze ambities.

Als resultaat van deze gecoördineerde aanpak zullen er kansen ontstaan om binnen de (deel)opgaven meerwaarde te realiseren in kwalitatief en/of financieel opzicht. Belangrijk uitgangspunt voor de betrokken overheden is dat de publieke investeringen een zo hoog mogelijk maatschappelijk rendement opleveren en waar mogelijk weer geld genereren voor investeringen in andere opgaven binnen de regio. Daarbij is het goed te realiseren dat de aanleg van de buitenring een absolute randvoorwaarde is om een optimale versterking van de regionale structuur te kunnen bewerkstelligen en dat de financiering van de buitenring op dit moment nog niet helemaal rond is.

De regio ontwikkelt reeds een aantal concrete projecten die binnen de genoemde speerpunten vallen en die deels uitvoeringsgereed zijn. De definitieve match tussen agenda's moet nog plaatsvinden, waarbij onder meer gekeken kan worden naar de clusterversterking langs de N281 (zorgvallei, onderwijsboulevard), de uitvoering van de groene agenda (met aandacht voor de ILG/WILG systematiek in stedelijk gebied) en de integrale gebiedsontwikkeling langs de te realiseren buitenring (waarbij in het bijzonder aandacht zal uitgaan naar Gravenrode, Oostflank Brunssum, Sigrano, natuur en landschap en bedrijventerreinen).

Thematische workshops
In het kader van de Regiodialoog zijn de afgelopen maanden diverse thematische workshops georganiseerd, om meer inzicht te verwerven in de agenda's en vraagstukken per thema en te zoeken naar mogelijkheden om te optimaliseren of te versnellen. Hieronder wordt een korte samenvatting gegeven van de bevindingen per thema. Naast een themagerichte benadering kan, en zal, echter ook een gebiedsgerichte benadering aan de orde zijn.

15

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

5.2 Leisure: de groeidiamant van parkstad
Voor `leisure' gaat het om een nadere concretisering van de Strategische visie op het toerisme in Parkstad (ZKA-studie, augustus 2008), die op zodanige wijze moet plaatsvinden dat potentiële investeerders de komst van de Parkstad(buiten)ring als de uitgelezen kans zien om versneld te investeren in Parkstad. En tevens om het aanboren van een bij het leisure/pleasure profiel passende ontwikkeling van meer dan bovenregionale impact

Leisure heeft in Parkstad een grote economische betekenis. Parkstad Limburg beschikt over diverse toeristisch-recreatieve bedrijven van grote naam en faam. Pinkpop, SnowWorld en Oostwegel Chateaux Hotels zijn nationale `merken', GaiaPark is de mooiste (kleine) dierentuin van Nederland en ZLSM is een unieke stoomtreinattractie. De Woonboulevard in Heerlen heeft een Euregionale aantrekkingskracht. Industrion, Mondo Verde en de Openbare Golfbaan Brunssum hebben een bovenregionale uitstraling. Naast deze ­ met name dagtoeristische ­ trekkers beschikt de regio over een fraai landschap, een eigen cultuur (met bijzondere evenementen) en een rijk cultuurhistorisch verleden (die onder meer tot uiting komt in diverse bezienswaardigheden). Toerisme en recreatie in Parkstad is ook een belangrijke en groeiende sector. De laatste jaren is er veel geïnvesteerd en met aantoonbaar succes. Tevens vormt de vrijetijdseconomie een speerpunt van beleid.
Parkstad Limburg wil de vrijetijdssector graag verder uitbouwen. Momenteel spelen er verschillende projecten en plannen, zowel in Gravenrode, het Zandgroevegebied (Sigrano en Beaujean) waar tal van ontwikkelingen in het kader van toerisme en recreatie mogelijk zijn en de Oostflank Brunssum dat ontwikkeld wordt tot gebied voor leisure, adventure en business.

Groeiperspectief
De omzet van het toeristische product in Parkstad bedroeg in 2002 ca. 115-125 miljoen. In 2006 is deze reeds gegroeid naar 205-215 miljoen. Dat betekent een omzetstijging van 75% in nog geen 5 jaar. Deze omzetstijging is met name tot stand gekomen door meer bestedingen vanwege een toename aan bezoek (64%) en deels door prijsstijgingen (11%). Hiervan wordt bijna 80% gerealiseerd door het dagtoerisme en 20% uit verblijfstoerisme. Ongeveer 85-90% van de bestedingen wordt gegenereerd in Landgraaf, Heerlen en Kerkrade.
Als Parkstad vergeleken wordt met andere regio's kan echter geconcludeerd worden dat nog wel een inhaalslag te maken is, met name op gebied van zakelijk toerisme en stedelijk entertainment. Dit vergt ook meer verblijfstoeristische capaciteit (deze capaciteit blijft momenteel fors achter bij de referentiegebieden!).
Ondanks de goede resultaten in de afgelopen jaren, zorgt de afhankelijkheid van dagtoerisme voor kwetsbaarheid van de omzet en het rendement (als gevolg van een benedengemiddelde productiviteit). Er is sprake van:

· Een (te) sterke afhankelijkheid van de regiobevolking, met lage koopkracht en lage bestedingen per persoon per dag

· Een grote onderbezetting van de bedrijven (pieken in seizoen en/of week).

Voor dagattracties geldt verder dat voortdurende innovaties nodig zijn om ­ binnen het relatief beperkte marktbereik ­ de aantrekkingskracht te behouden. Dit vergt hoge investeringen en een doorgroei binnen de dagtoeristische sector vergt tevens grotere capaciteiten. Het rendement op de investeringen is als gevolg van de lagere productiviteit (lage bestedingen, lage bezetting op jaarbasis) echter relatief klein. Dit alles maakt de sector kwetsbaar. Daarnaast zal de groeitrend van de afgelopen jaren moeten worden gecontinueerd door de verdere ontwikkeling van projecten in de regio (o.a. Gravenrode, Brunssum, Woonboulevard, etc.). Deze twee sporen samen zouden kunnen resulteren tot een toeristisch-recreatieve omzet van 450-475 miljoen in 2020. Een toonaangevende trekker met (meer dan) bovenregionale impact zou de grote sprong voorwaarts kunnen betekenen en versterkend kunnen werken naar alle overige ontwikkelingen.

Opgave: meer `gemixed' (verblijfs)bezoek
Voor het verbeteren van het rendement in de toeristische sector in Parkstad zijn bezoekers die meer besteden nodig, het liefst gedurende het hele jaar. De regio zal hiervoor meer aantrekkingkracht moeten uitoefenen op:
· Zowel (semi-)zakelijk als toeristisch bezoek, zodat de bezetting op jaarbasis wordt verbeterd.
· Meer koopkrachtige consumenten van buiten de regio, die meer besteden en langer (ook met logies!) in het gebied verblijven.

16

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Door koppeling van de beleving aan meerdaags bezoek kan een grotere markt worden bereikt. Ons inziens zou Parkstad Limburg zich kunnen gaan onderscheiden door het hoogwaardig entertainment centraal te stellen. Hiervoor zijn reeds diverse elementen in de regio aanwezig met een nationale tot bovenregionale uitstraling en aantrekkingskracht (zoals SnowWorld, Pinkpop, GaiaPark, de Woonboulevard Heerlen en diverse bijzondere attracties als Mondo Verde, ZLSM, Industrion, Glaspaleis, Kasteel Hoensbroek en Rolduc).
De doorontwikkeling van Parkstad Limburg leidt aldus tot marktontwikkeling. De rest van Zuid-Limburg kan meeprofiteren van de groei van Parkstad. Met name op gebied van dagtoerisme (uitstapjes door de nieuwe verblijfstoeristen in Parkstad), maar ook op verblijfstoeristisch gebied (mensen die kiezen voor een verblijf in het fraaie Heuvelland in combinatie met het vermaak in Parkstad).

Structuur
Momenteel ontbreekt het Parkstad Limburg aan samenhang en structuur tussen de verschillende elementen van het toeristisch-recreatief aanbod. Om structuur en samenhang te scheppen in het toeristisch-recreatief product van Parkstad Limburg is het van groot belang om een "Parkstad Leisure Ring" te ontwikkelen

De Parkstad Leisure Ring heeft de volgende voordelen:
· Bezoekers kunnen snel en makkelijk naar de bestemming van keuze
· Door de ring zien bezoekers op de heen- en terugweg tevens dat Parkstad Limburg meer te bieden heeft

· Een stedelijke Leisure Ring is in Nederland innovatief en onderscheidend.

Kaartbeeld Leisure Ring


17

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

De Parkstad Leisure Ring zorgt dat de bezoekers snel en makkelijk hun doelbestemming bereiken om daar entertainment te beleven. Er zijn twee soorten bestemmingen:
· Urban Entertainment Exits (krachtige attractiezones): dit zijn bestemmingen aan/nabij de Ring met een intensief karakter. Deze vereisen ook relatief hoge investeringen (waarmee deze exits kapitaalintensief zijn)

· Green Escapes: dit zijn rustigere, meer extensieve bestemmingen die meer in de periferie van Parkstad Limburg liggen en waar de toeristen kunnen genieten van de typische Zuid-Limburgse natuur en/of streekeigen cultuur

Urban Entertainment Exits
Voor de Urban Entertainment Exits aan de ring gelden de volgende criteria om economisch succesvol te kunnen opereren:

· Deze hebben een mixed use karakter en zijn zowel geschikt voor zakelijke bezoekers als toeristen, etc. Dit mixed use karakter vormt de basis voor een goede bezetting en productiviteit en zorgt tevens voor dubbelgebruik van infrastructuur en parkeercapaciteit
· Deze beschikken over verblijfsaccommodatie en een horecamix om de bestedingen per persoon per dag te optimaliseren

· Ze beschikken over een helder profiel en bij voorkeur ook een sterke icoon voor de
· Ze beschikken over voldoende kritische massa
· De ontsluiting is uitstekend en ze beschikken over een ruime parkeercapaciteit.

Momenteel zijn er al verschillende (attractie)gebieden in ontwikkeling in Parkstad. Deze zouden ons inziens aanleiding kunnen zijn voor de ontwikkeling van Urban Entertainment Exits op deze plaatsen. Hierbij denken wij bijvoorbeeld aan de volgende zes mogelijke Urban Entertainment Exits aan de Leisure Ring

· Parkstad Woonboulevard

· Parkstad City

· Parkstad Stadion

· Parkstad Wildlife & Science

· Parkstad SnowWorld & Sports

· Parkstad Leisure.


18

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Kaartbeeld Parkstad Leisure Ring: Urban Entertainment Exits

Parkstad Parkstad LeisureRing
Leisure

Parkstad
Woon-
boulevard
Noordelijke entree
Parkstad LeisureRing
Park-
Parkstad Parkstad stad
City SnowWorld Wildlife
& Sports & Science
Parkstad
Stadion
Zuidelijke entree


19

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Green Escapes
In tegenstelling tot de Urban Entertainment Exits vergen de Green Escapes relatief weinig investeringen en liggen deze niet aan de ring maar meer in de periferie van Parkstad Limburg. Deze Green Escapes vormen als het ware de bestemmingen waar de toeristen en recreanten kunnen genieten van het Zuid-Limburgse landschap en de cultuur en cultuurhistorie en kunnen ontsnappen aan de drukte van alledag en de exits nabij de ring.


· Brunsummerheide

· Natuur- en Landschaftspark Rodebach/Rode Beek
· Park Gravenrode

· Eurodepark

· Simpelveld e.o.

· Voerendaal e.o.

· Amstenrade/Vaesrade e.o.

· Rimburg e.o.

· Corio Glana

Kaartbeeld Leisure Ring: Green Escapes
Parkstad Parkstad LeisureRing
Leisure

Parkstad
Woon-
boulevard
Noordelijke entree
Parkstad LeisureRing
Park-
Parkstad Parkstad stad
City SnowWorld Wildlife
& Sports & Science
Parkstad
Stadion
Zuidelijke entree


20

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

5.2.1 Prestatie-afspraken Leisure


1. Bij de nadere uitwerking van de LeisureRing aan te sluiten bij de planvorming omtrent de buitenring van Parkstad. Deze buitenring verkeert spoedig in de ontwerpfase. De uitdaging nu is om de Ring en de Exits uit te werken naar voor private investeerders interessante opties, in samenhang met een hoge kwaliteit van de openbare ruimte. Parkstad en Provincie zullen deze nadere uitwerking samen oppakken.

2. Parkstad en Provincie spreken af de haalbaarheid te onderzoeken van nieuwe, nog niet aanwezige leisure concepten, die gedragen kunnen worden door de aanleg van de Parkstadring en die een bovenregionale impact hebben. Hierbij zal gezocht worden naar concepten die stuwende werkgelegenheid generen en die naadloos aansluiten bij het Parkstadprofiel Leisure, dit onderzoek zal in afstemming met de markt plaatsvinden. Daarbij zal in het bijzonder aandacht worden besteed aan het economisch en regionaal draagvlak, het ruimtelijk kader, het infrastructureel kader en het concretiseren van de investeringsbereidheid van marktpartijen.


21

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

5.3 Werklocaties
Op het gebied van `werken' gaat het enerzijds om de revitalisering en herstructurering van bestaande bedrijventerreinen, waarbij aansluiting gezocht wordt bij het Uitvoeringsplan Herstructurering Bedrijventerreinen in samenwerking met LIOF. Anderzijds gaat het erom om de mogelijke planningsopgave van de regio tot en met 2020 conform het Programma werklocaties Parkstad, te kunnen accommoderen.

Werklocaties
In de conceptstructuurvisie Parkstad is het gebied langs de buitenring belangrijk voor bestaande of mogelijk uit te breiden werklocaties. Met de realisatie van de buitenring gaat niet alleen de bereikbaarheid van de regio er sterk op vooruit maar ontstaan er ook kansen voor economische ontwikkeling. De inzet binnen deze opgave is er onder meer op gericht om de kansen die deze buitenring biedt maximaal te benutten.

Beleid
Het beleid van de EU is steeds meer gericht op sterktes in plaats van op zwaktes. Bedrijventerreinen ten behoeve van technologie, innovatie en clusterontwikkelingen worden gestimuleerd. Voorgaande betekent ook dat in beperkte mate voor herstructureren een beroep op Europese middelen kan worden gedaan. Herstructurering is het overkoepelende begrip voor face lift, revitalisering, herontwikkeling, herprofilering en transformatie.
Hierna hanteren we voornamelijk het begrip revitalisering.

Nationale beleid
In de concept structuurvisie wordt de zogenaamde SER-ladder als uitgangspunt gehanteerd (zorgvuldige afweging verschillende ruimtelijke mogelijkheden). Concreet betekent het allereerst inzetten op revitalisering en optimale benutting van bestaande bedrijventerreinen. Daarnaast kan gezocht worden naar mogelijkheden om ruimte voor niet-hinderlijke bedrijven te vinden in het kader van het stedelijk herstructureringsproces. Pas wanneer deze opties onvoldoende, cq. niet tijdig genoeg ruimte bieden om aan de behoefte aan werklocaties te kunnen voldoen, zullen we inzetten op het uitbreiden van bestaande bedrijfsterreinen en daarna pas zoeken naar nieuwe werklocaties.

Het beleid ten aanzien van werklocaties, voor diensten en bedrijven, is op hoofdlijnen neergelegd in het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL2006). Dit beleid wordt nu samen met de partijen in de regio (zoals Parkstad, gemeenten, KvK, LIOF), nader uitgewerkt in het Programma Werklocaties. Allereerst zijn bestaande bedrijventerreinen in beeld gebracht en de kwalitatieve en de kwantitatieve opgave per regio geanalyseerd.
Het doel is om te komen tot een gezamenlijk programma voor herstructurering, uitbreiding van bestaande bedrijventerreinen en, in aanvulling daarop, de ontwikkeling van nieuwe werklocaties. De tijdhorizon die hierbij vooralsnog gehanteerd wordt is het jaar 2020.

Uit het POL2006 blijkt dat de focus primair op bestaande terreinen wordt gevestigd. De ambitie is om tot 2020 de 500 ha. bedrijventerreinen met een ernstige problematiek aan te pakken. Daarnaast wordt 50 % van de 1100 ha. bedrijventerreinen met een lichte problematiek opgepakt. Er mag een zekere druk op het aanbod komen te staan zodat herstructurering en zorgvuldig ruimtegebruik wordt gestimuleerd. Daar waar mogelijk wordt herstructurering ingebed in gebiedsontwikkeling.

Behoefte
In de regio Parkstad zijn 50 bedrijventerreinen gelegen, met een totale oppervlakte van bruto 1.358 ha. en netto 1.185 ha (incl. de gemeente Nuth). Uit het programma werklocaties blijkt dat 716 ha. van onvoldoende functionele kwaliteit is; dat is 56% van het totale areaal. De regio heeft nog een restcapaciteit van ongeveer 107 ha. (bruto) bedrijventerrein beschikbaar voor nieuwe bedrijfsactiviteiten. De Euregionale werklocaties Avantis (26 ha) en Trilandis (31 ha) kennen de grootste restcapaciteit.

Uitgangspunt, op basis van de gemiddelde uitgiftecijfers van de laatste tien jaar, is een behoefte van circa 15,8 ha. per jaar in Parkstad. Voor de periode tot 2015 worden de extrapolaties gereduceerd met
22

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

10%, vanwege intensivering van ruimtegebruik en trendmatige terugloop van de vraag. In de periode 2015 tot 2020 is gerekend met een reductie van 30%. Behalve de behoefte vanuit grotere (internationale) ondernemingen en de grootschalige industrie/logistiek is er ook sprake van een aanzienlijke vraag naar grond vanuit het Midden en Klein Bedrijf (MKB). Dit zijn de huidige groeiers die willen uitbreiden of nieuwe panden voor een betere uitstraling. Het betreft in deze laatste categorie vooral een vraag naar relatief kleine kavels, van een paar 100 m².

Behoefteraming Parkstad
Tot en met 2015: 43 ha netto Tot en met 2020: nog 55 ha erbij Dus tot en met 2020: behoefte van 98 ha netto De behoefteraming POL bestaat uit circa 40 ha. voor grootschalige industrie/logistiek en de overige 60 voor andere typen bedrijvigheid.

Op basis van bovenstaande stand van zaken is de uitsplitsing te maken naar:


1. Revitalisering
Revitalisering is primair van belang omdat de kwaliteit van de bedrijventerreinen een belangrijke factor is, in Parkstad waren ruim de helft van de locaties onvoldoende. Daarom is in 2005 een revitaliseringprogramma opgesteld. Zaken worden opgeknapt en lege panden gebruikt. Revitalisering is subsidiair van belang omdat de voorraad vrije kavels in de regio snel afneemt. Met het revitaliseringprogramma zou ca. 42 ha. kunnen worden opgeleverd.

De Provincie werkt in het kader van herstructurering samen met de uitvoeringsorganisatie LIOF Bedrijventerreinen BV. De bijdrage van de Provincie bedraagt maximaal 50 % van de totale investeringen. Voor de rest is een samenwerking vereist van publieke (b.v. gemeenten) en private (b.v. makelaars, beleggers) partijen. Voor de revitalisering Parkstad is een bedrag van bijna 23 mln. nodig, verspreid over 10 tot 15 jaar. Aanwezigheid van een parkmanagement-organisatie is vereiste om voor een provinciale investering in aanmerking te komen. In Parkstad is sinds 2006 de Stichting Bedrijven Terrein Management actief, die uitvoering geeft aan het parkmanagement op de diverse bedrijventerreinen.

In relatie tot de Parkstad(buiten)ring is, op basis van een eerste scan in het kader van de regiodialoog, gesteld dat voor de revitalisering met name ingezet zou dienen te worden op de bedrijventerreinen Willem Sophia, Abdissenbosch en de terreinen aan de oostflank van Brunssum (Bouwberg, Hendrik, Ora et Labora). Daarnaast is ook het terrein De Beitel naar voren gebracht, omdat deze locatie straks rechtstreeks verbonden wordt met de A76 en daarmee een aantrekkelijker ontsluiting krijgt, hetgeen kansen biedt voor opwaardering.


2. Uitbreiding bestaande locaties
Qua uitbreiding van bestaande terreinen is in de brainstormsessies gewezen op de mogelijkheden van De Beitel, Lindelaufer Gewande (Voerendaal), Businesspark Molenberg, Emmaterrein, hetgeen in totaal een ruimte van ca. 10 ha. kan opleveren.
Vanuit bestaand MKB is er een ruime vraag naar nieuwe vestigingsmogelijkheden gelet op de Heerlense ervaring met de ontwikkeling van het Emmaterrein. Qua zichtlocatie is dit gebied echter niet optimaal. Dat laatste geldt wel voor het terrein De Locht, dat dan ook een voorspoedige ontwikkeling kent.


3. Mogelijke nieuwe locaties
Het aantal plannen voor de realisering van nieuwe locaties is in deze regio niet groot. In de POL- aanvulling bedrijventerreinen Zuid Limburg werd een planologische reservering opgenomen voor een grootschalig logistiek-industrieel terrein, ter plaatse van de groeve Hendrik in Brunssum (bruto 54 ha.). Vanuit de huidige ambities bij de gebiedsontwikkeling van de Oostflank/heidenatuurpark wordt deze reservering, door diverse partijen echter niet meer opportuun geacht. Daarnaast zijn er nog twee `zachte' plannen, waaronder de `Locht-Zuid' (23 ha.), waarvan nog onzeker is of ze ook daadwerkelijk kunnen worden geëffectueerd.


23

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Tenslotte is tijdens de workshops nog aan de orde gekomen, de mogelijke clustering van recycling bedrijven (nu vooral nog gesitueerd op het Hendrikterrein), in één RecyclingPark, ten noorden van het bedrijventerrein Abdissenbosch. Deze laatste ontwikkeling zou wellicht mede vorm kunnen krijgen vanuit het thema duurzaamheid cq. de `cradle to cradle' filosofie.

5.3.1 Prestatie-afspraken Werklocaties


1. PSL en PL stellen samen met de gemeenten en andere betrokken instanties in het kader van het Programma Werklocaties 2020 de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte aan werklocaties (visie en ambitie) vast voor de periode tot 2020 (laatste kwartaal 2008)
2. PSL en PL treffen, uitgaande van het geactualiseerde uitvoeringsprogramma Revitalisering bedrijventerreinen Parkstad Limburg, samen met gemeenten noodzakelijke voorbereidingen (2008), zodat er per 1 januari 2009 gebruik kan worden gemaakt van de mogelijkheden van het programma Revitalisering bedrijventerreinen dat door de PL in samenwerking met LIOF wordt opgestart. Daarbij gaan de gedachten in relatie tot de Parkstadring momenteel uit naar met name de locaties Brunssum, Abdissenbosch, Willem Sophia en de Beitel.
3. De mogelijkheden van uitbreiding op bestaande bedrijventerreinen, zoals de Beitel, Lindelaufer Gewande, Businesspark Molenberg en Emmaterrein (in totaal naar schatting circa 10 ha), worden in beeld gebracht (laatste kwartaal 2008) en planvoorbereidingen opgestart in samenwerking met de betrokken publieke en private partijen (2009).
4. Op basis van de visie en ambitie (genoemd onder a.) en de extra te creëren ruimte via revitalisering en uitbreiding van bestaande locaties (b. en c.) wordt de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte aan nieuwe werklocaties tot 2020 vastgesteld en geografisch geduid (eerste helft 2009).

5. Haalbaarheidsonderzoek clustering van recycling bedrijven in één RecyclingPark, in het licht van de `cradle to cradle' gedachte en tegen de achtergrond van de grootschalige ontwikkel- en reconversieopgaven in de komende decennia (eerste helft 2009).


24

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


25

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


26

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

5.4 Groene agenda
De versterking en ontwikkeling van het landschap, zoals opgenomen in het 10-punten plan (Groene Agenda Parkstad Limburg), wordt gezien als een rode draad in de versterking van de sociaal- economische structuur van Parkstad Limburg. Effectuering van de projecten in dit kader verloopt moeizaam. Wij willen het moment van de Regiodialoog graag benutten om gezamenlijk deze ongewenste situatie om te buigen. Wij denken daarbij aan een prioritering van de projecten uit de Groene Agenda, zo mogelijk gekoppeld aan de het tracé van de Parkstadring (Buitenring Parkstad Limburg en N281/A76-corridor).
We zetten prioritair in op versterking van de beekdalenstructuur: Geleenbeekdal, de Rode beek en het Anstelerbeekdal.

De Opgave

De historie
Invoering eind 2006: Wet Inrichting Landelijk Gebied en bijbehorend budget Investering Landelijk gebied. Vertaling van dit nieuwe beleid in het provinciaal Meerjarenprogramma Plattelandsontwikkeling 2007- 2013. Het pMJP bevat de beleidsdoelstellingen voor de komende 7 jaar op een 7-tal beleidsterreinen. Totale investering voor Limburg is 600 miljoen (bijdrage gemeenten, provincie, Europese subsidies, publieke investeringen zoals Waterschappen en natuurbeschermingsorganisaties). Voor Zuid Limburg is hiervan 170 miljoen aan nog uit te geven investeringen voorzien.
Met behulp van een gebiedsgerichte aanpak, waarbij samenwerking tussen de verschillende partijen centraal staat, probeert de gebiedscommissie Vitaal Platteland optimaal gebruik te maken van de beschikbare middelen, waardoor het landelijk gebied kan worden behouden en stad- en land in harmonie met elkaar floreren. Begin 2007 heeft de Gebiedscommissie samen met de verschillende partijen dan ook de Groene Agenda samengesteld.
De Groene Agenda bevat wel 100 projecten, van groot tot klein, sectoraal, integraal van groen idee tot rijp, uitvoerbaar project. Projecten zijn verdeeld over 2 periodes: periode 2007- 2009 en periode 2010- 2013.
Projecten zijn alleen opgenomen in Groene Agenda als bij een eerste globale screening te verwachten is dat er een doelbijdrage is aan pMJP (lees subsidie te verwachten is.) Verwachte investering Groene Agenda: (projectkosten ) 2007-2013: 85 miljoen euro (door gemeenten, waterschappen, overige initiatiefnemers)

Problemen bij subsidiering vanuit pMJP voor projecten Parkstad Limburg; Uit de met de gemeenten binnen Parkstad gevoerde overleggen mag de conclusie getrokken worden dat de gemeenten in het algemeen volop projectideeën pMJP hebben als het gaat om hun buitengebied, bereid zijn daarin te investeren en creatief zoeken naar financieringsmogelijkheden, maar een provinciale financiële support daarbij missen.

Binnen het gebied van Parkstad speelt een geheel andere problematiek omtrent groen dan in de rest van Limburg, waardoor wellicht de indruk ontstaat dat er binnen Parkstad weinig gebeurd. Kijkend naar de pMJP-doelen dan zijn bijdragen vooral bestemd voor natuurontwikkeling en herverkaveling. Binnen Parkstad is er nauwelijks EHS die nog moet worden gerealiseerd (begrensde C-gebieden) en wat er ligt wordt opgepakt in het kader van bijvoorbeeld de herinrichting Mergelland- oost en de herinrichting Centraal Plateau, het integraal project Schinveldse Es en Ubach over Worms (grote boslocatie).
Binnen Parkstad zijn vooral stedelijk groen en/of ecologische verbindingszones en/of POGzones aanwezig die nog gerealiseerd moeten worden, speelt landbouw nauwelijks een rol, maar gaat het veel meer om de stad-landrelatie, landschap en cultuurhistorie, en groen als basis voor recreatieve voorzieningen. Hiervoor zijn in het pMJP geen of zeer beperkte middelen aanwezig en moet de financiering vooral van de gemeenten komen. Wat er via het pMJP aan geld beschikbaar is voor deze doelen is hoofdzakelijk procesgeld en geen geld om daadwerkelijk fysiek maatregelen te treffen. Door de gemeenten worden middelen op de begroting gereserveerd, wordt samenwerking gezocht met andere instanties en wordt gekeken naar alternatieve financiering, zoals compensatie in het kader van de binnen/buitenring, VORm, Rood voor Groen, etc.


27

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

De (voorlopige) keuze (in willekeurige volgorde)
Het spreekt vanzelf dat het onmogelijk is om in een gezamenlijke versnellingsoperatie alle 100 projecten van de Groenagenda uit te voeren. Ook hier betekent samenwerken, samen kiezen. Om de keuze mogelijk te maken hebben we een aantal criteria gehanteerd. Uitgangspunt daarbij is dat we het gezamenlijk, versneld investeren in groenontwikkeling plaatsen in de context van de gebiedsontwikkeling die als gevolg van de aanleg van de Parkstadring tot stand kan komen. Logisch gevolg is dan dat we beginnen bij de projecten die in directe fysieke samenhang met het Parkstadring tracé voor ontwikkeling kunnen worden aangemerkt. Het gaat dan in eerste instantie om de projecten Corio Glana en de Oostflank Brunssum/Heidenatuurpark. Eurode als onderdeel van Graverode kan in tweede instantie vanwege andere invalshoeken een rol spelen. Ten aanzien van de ontwikkelingen van het project Groenspoor (Heerlen) en Ubach over Worms (Landgraaf) verwachten wij binnenkort autonome versnellingen.

We onderscheiden een aantal criteria en enkele mogelijke financieringsvormen om in de komende periode de uitvoering van de genoemde projecten nader te analyseren.

Criteria


1. mate waarin project uitvoeringsgereed is
a. masterplan/plan/nadere uitwerking/bestek
b. slagingskans
c. commitment betrokkenen
d. inbreng eigen middelen

2. bijdrage aan sociaal-economische structuurversterking
3. mate van publiek-private samenwerking

4. mate waarin verevening mogelijk is

Financiering

Mogelijke modules ter financiering (mogelijke) tekort
1. koppeling aan natuurcompensatie van de Buitenring
2. concessie-aanpak (verevening)

3. ILG/WILG (oprekken van PMJP-doelen)


28

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Projecten

Corio Glana
Omschrijving

· Visie voor gehele beekloop aan Benzenrade (bron Geleenbeek) tot aan Schinnen Muldersplas.
Dit project beoogt om de Geleenbeek en de Rode Beek in een periode van 10 jaar te vormen tot een doorlopend natuurontwikkelingsgebied van grote allure waarin recreanten en ondernemers volop aan hun trekken komen. Daardoor wordt de kwaliteit van de omgeving verbeterd en stijgen de kansen van de regionale economie. Enerzijds door de directe investeringen die het project met zich meebrengt, anderzijds door de impulsen die van de activiteiten van de beken zullen uitgaan. Er een wordt een gelaagde aanpak gehanteerd. Hierdoor worden alle ontwikkelingspotenties en waardevolle aspecten van de beken en hun dalen optimaal benut. De 6 lagen die onderscheiden worden zijn: het water, de oevers, de routes, de economie, educatie en historie en als laatste beleving. Alle aspecten samen maken van de beken een gestalt, ofwel een samenhangend geheel in de beleving van de mens. Daardoor krijgen de beken een eigen karakter en veel meer uitstraling. Zij worden daarmee uniek en steeds herkend als verbindende elementen binnen de natuur in de regio.

Stand van Zaken

· Opdracht verstrekt tot opstellen van pre bestekken voor 17 highlight (over 4 gemeenten); Pre- bestekken, evenals verwachte instemming gemeenten eind 2008 gereed.
· Uitvoering van 17 highlights voorzien in een periode van 10 jaar (2009-2018)
· Uitvoeringskosten geraamd op 15.000.000 euro.

Beoordeling criteria

· pMJP investering is mogelijk tot 50%; inbreng Natuurmonumenten en Waterschap en mogelijk overige private partijen is voorzien. Commitment door gemeenten is reeds uitgesproken op symposium van 29 mei jl. Financieel commitment zal eind 2008 worden vastgelegd. Gebiedsoverstijgende commitment is aanwezig (samen met gebiedscommissies Westelijke Mijnstreek en Maastricht Mergelland

· Commitment van provincie in de vorm van financiële bijdrage pMJP is eind 2008 te verwachten obv inrichtingsplan highlights

· Koppeling aan natuurcompensatie buitenring mogelijk, immers buitenring doorsnijdt diverse malen Geleenbeekdal

· Bijdrage aan sociaal-economische structuurversterking: synergie met leisure; bijdrage aan extensief recreatief gebruik; verbinden groen met stedelijkheid waardoor vestigingsklimaat toeneemt, evenals imago. Ontwikkeling Geleenbeek biedt mogelijkheden voor produkt- marktcombinaties (ook voor landbouw !)

· Masterplan aanwezig in de vorm van ontwikkelingsvisie Grontmij (dec 2007)
· Deelprojecten uitvoerbaar vanaf 2009/2010


29

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Corio Glana


30

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Oostflank Brunssum/Heidenatuurpark

Omschrijving
Een integrale gebiedsontwikkeling met oog voor bedrijvigheid waarbij werkgelegenheid een belangrijk aandachtspunt is. Het realiseren van een kwaliteitsslag op het gebied van natuur en landschap met passende recreatief toeristische functies (denk ook aan verblijfsrecreatie).

In het project Oostflank Brunssum/Heidenatuurpark onderscheiden wij het deelproject Rode Beek als onderdeel van het integrale project. Cruciaal vraagstuk is de afweging of voorsorteren op (deel)kosten met betrekking tot de Rode Beek is aan te bevelen of dat het opnemen van het deelproject Rode Beek in een totale business case, waarin mogelijke verevenings kansen in beeld worden gebracht, de voorkeur verdient.

Deelproject Rode Beek- Schutterspark- Brunsummerheide

Opwaardering van de stadsrandzone langs de beek met ecologisch herstel en ontkluizen van de beek;
· Doelstellingen deelproject Rode Beek- Schutterspark- Brunssummerheide:
· er ontstaat een robuust duurzaam groen raamwerk
· het dal van de Rode Beek dient als de noord-zuid groene ruggengraat en ecologische verbindingszone naar de Brunssummerheide en het Russcherbeekje
· recreatie en toerisme oa. door het versterken van het Schutterspark
· vervolmaken van het Heidenaturpark, met duidelijke ecologische verbindingen naar de Schinveldse bossen, het dal van de Rode Beek, de Brunssummerheide, de Tevenerheide en de Schrieversheide

· Een facelift van de publieke groene ruimte eventueel gecombineerd met enige roodontwikkeling (creëren van verblijfsrecreatiemogelijkheden)
· Deelproject bestaat uit afgraven mijnsteenberg, ontwikkelen groot groengebied met padenstructuren waardoor de Brunsummerheide, het Schutterspark en de Schinveldse bossen verbonden worden (kosten ca. 8 mio euro)

· Masterplan/visie aanwezig

· Oostflank staat hoog op politieke agenda van GS, regio PSL, Gemeente Brunssum, Waterschap, Natuurbeschermingsorganisaties

Beoordeling criteria

· pMJP doelen zijn in integrale Oostflankontwikkeling (stenige oppervlakte) beperkt/ nihil. In >>echter zeker geen 50%!!)

· Commitment: regionaal, als ook bij gemeente en provincie aanwezig
· Project is mede van belang voor vorming grensoverschrijdend Heidenaturpark. Ecologische belang. In grote Oostflankontwikkeling vorming van NL grootste golfbaan. Oostflankontwikkeling gaat gepaard met toename arbeidsintensiteit. Door deelproject al uit te voeren mogelijkheden voor verbetering recreatie mogelijkheden
· Met verbetering van stadsrandzone wordt het woon/leefklimaat eveneens verbeterd.


31

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


32

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Gravenrode/Anstelerbeekdal

In de omgeving van park Gravenrode, het Anstelerbeekdal en de aanhaking op het Wormdal liggen nog diverse uitdagingen om de kwaliteit van de groene structuren, natuur en landschap verder te versterken. Hierdoor kan de omgevingskwaliteit en uitstraling van het gebied worden verbeterd. Graverode/Anstelerbeekdal functioneert als recreatief uitloopgebied voor bewoners van Parkstad, maar is ook van groot belang voor de economische ontwikkeling van Parkstad en meer specifiek voor de leisure-ontwikkelingen in deze omgeving
In het kader van het verbeteren van de landschappelijke kwaliteiten kan gedacht aan de grenszone met de kom van Landgraaf, maar ook het achterliggende park met de attractieterreinen en de relatie met het Strijtagerbeekdal. Kasteel Strijthagen en omgeving is een "potentiële parel" van Gravenrode.

Het Anstelerbeekdal is als integraal onderdeel van Gravenrode een hoogwaardig natuurgebied. Door een landgoedkarakter in extensieve delen na te streven, met name rond kasteel Oud Erenstein en de zone tussen kasteel en landgoed Nieuw Erenstein, wordt getracht uiterst zorgvuldig met dit gebied om te gaan. Belangrijkste concrete maatregelen zijn herstel van beken en beekoevers, ecologisch verantwoorde reconstructie vijvers, verdere verbetering van het padenstelsel (voorzover dat niet gebeurd in "Upgrading Gravenrode Fase III"), herinrichting kasteelgracht, verbetering bosparken en weilanden en aanleg landschapselementen en landgoedaccenten (poorten, afrasteringen, bruggen). Verbetering van Nieuw Erenstein en Hoeve Klaren Aanstel wordt voor de langere termijn genoemd.

In de overwegingen dienen ook de ontwikkelingen met betrekking tot het Wormdal meegenomen te worden. Vanuit de Nederlands-Duitse samenwerking in het project Grensland Wormdal worden eerste investeringen gepleegd om landschappelijke kwaliteit te versterken en recreatieve impulsen te ontwikkelen. Het deelproject Eurodepark is daarbij een wezenlijk onderdeel. Met de gedachte tussen Kerkrade en Herzogenrath een nieuw midden te creëren in de driehoek Baalsbrugger Molen, Rolduc en Burg Rode, is een herinrichtingsplan gemaakt, dat uitgaat van één park (padenstelsel, groenzones, openbare golfbaan e.a.).

Voor dit project wordt de beoordeling aan de hand van bovenstaande criteria en de inpasbaarheid in financiële sporen nog aangemaakt.


5.4.1 Prestatie-afspraken Groene agenda


1. In gezamenlijk overleg zich in te spannen om de mismatch tussen PMJP doelen en de concrete projecten uit de regio Parkstad op te heffen, teneinde de beoogde structuurversterkende groeninvesteringen dichterbij te brengen

2. Het project Corio Glana en de Oostflank Brunssum/Heidenatuurpark samen met alle betrokkenen versneld uitvoeringsgereed te maken. Daarin spelen bovengenoemde criteria en mogelijke financieringsvormen een doorslaggevende rol

3. Het project Graverode nader uit te werken en de slagingskans te doen toenemen.


33

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


34

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


5.5 Oost Flank Brunssum
In de herontwikkeling van de Oost Flank Brunssum gaat het vooral om een geïntegreerde aanpak van alle kansen die zich in het gebied voordoen
waarbij gezocht moet worden naar de meest effectieve publiek-private vorm van samenwerking.

Aanleiding
Het oostelijk grondgebied van de gemeente Brunssum wordt in toenemende mate als een ruimtelijke en functionele chaos ervaren. Het gebied heeft ondanks de aanwezigheid van waardevolle natuur- en recreatiegebieden het imago van een "verwaarloosde achtertuin", met een veelheid aan conflicterende functies zonder veel samenhang.
Het gebied kent momenteel dan ook een afnemend werk- en investeringsklimaat.

Voor de Oostflank van Brunssum dient zich echter op kortere termijn een aantal nieuwe ontwikkelingen aan. Te denken valt hierbij onder meer aan:
· de geplande aanleg van de Buitenring Parkstad
· de aanstaande afwerking van de groeve Mourik
· de ontwikkeling van het Heidenatuurpark

· de opwaardering van het Schutterspark en de golfbaan.

Deze ontwikkelingen bieden een unieke kans om te kunnen komen tot een kwalitatieve opwaardering en herontwikkeling van het totale gebied Oostflank, zowel ruimtelijk, maatschappelijk als economisch.

Dit voor Brunssum en Parkstad kansrijke perspectief vraagt primair om een integrale en wervende visie voor het gebied, die kan worden vertaald in een realistisch en haalbaar ontwikkelingsplan voor de Oostflank. De onderhavige startnotitie/bestuursopdracht Oostflank vormt hiervoor het vertrekpunt.

Gebiedsverkenning
De Oostflank omvat globaal het gebied gelegen tussen Schinveld, de Duitse grens, N299 (Nieuwenhagerweg), Rimburgerweg met omgeving JFC Headquarters. Aan westelijke zijde wordt het gebied begrensd door de Heidestraat/Peerdendries en Kochstraat.

Het plangebied beslaat een oppervlakte van ruim 400 ha en wordt ruimtelijk gekarakteriseerd door een veelheid aan functies, ongestructureerd en veelal conflicterend.

Aangrenzend aan het plangebied bevinden zich grensoverschrijdend de grotere natuurgebieden Tevenerheide, Schinveldse bossen, Rodebach/Rode Beek en Brunssummerheide, die gezamenlijk het Heidenatuurpark vormen.

Tot het plangebied worden gerekend:


· Industrieterreinen Hendrik, Ora et Labora en Bouwberg Het bedrijventerrein Hendrik (ca. 30 ha), centraal gelegen in het plangebied op de mijnsteenberg Hendrik, is ingevuld met zware- en milieuhinderlijke industrie, zoals recyclingbedrijven en de steenfabriek Poriso. Er is sprake van milieuhinder en het gebied heeft een laagwaardige uitstraling. Het bedrijventerrein Ora et Labora (ca. 40 ha) grenst aan de Tevenerheide. De grootste oppervlakte wordt ook hier ingenomen door recyclingactiviteiten, gekenmerkt door een groot ruimtebeslag met een gering aantal arbeidsplaatsen/hectare.
Het bedrijventerrein Bouwberg (ca. 40 ha) is gerealiseerd voor compenserende werkgelegenheid ingevolge de mijnsluiting. Grote werkgevers als Curver en Maaskabel zijn inmiddels naar elders vertrokken en het terrein kent in toenemende mate leegstand.

De directe werkgelegenheid bedraagt op basis van de werkgelegenheidscijfers 2004 resp. 150, 30 en
400 arbeidsplaatsen. Met name de bedrijventerreinen Hendrik en Ora et Labora kennen v.w.b. de werkplekken een bijzonder laag rendement.

35

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


· Defensieterreinen
Eveneens centraal op de mijnsteenberg Hendrik bevinden zich de centrale opslagloodsen van defensie (ca. 40 ha).
Als gevolg van veranderende militaire strategieën heeft het materieeldepot zijn oorspronkelijke functie verloren. Defensie investeert momenteel aanzienlijk in het geschikt maken van de gebouwen en terrein voor andere functies. Vooralsnog is het zuidoostelijk deel minder toekomstvast.

Aangrenzend aan de POMM-site bevinden zich nog de sportvelden van JFC Headquarters (ca. 35 ha). Mede vanuit veiligheidsoverwegingen wordt geopteerd om deze sportvoorzieningen te concentreren nabij het hoofdkwartier.


· Groevegebied Mourik
Aansluitend aan de opslagdepots bevindt zich de groeve Mourik (ca. 70 ha). Ter plaatse wordt het nog oorspronkelijke deel van de steenberg vergraven, in combinatie met de winning van delfstoffen. Deels heeft al afwerking plaatsgevonden in de vorm van een uitbreiding van de naastgelegen Openbare Golfbaan. Binnen afzienbare termijn worden 40 ha groevegebied opgeleverd. Afronding van de ontgrondingsactiviteiten is voorzien in 2012.
Na afwerking van de groeve is vooralsnog conform het POL de ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein voorzien, bestemd voor zware milieuhinderlijke bedrijvigheid en logistiek.


· Natuurgebieden
Binnen het plangebied bevindt zich het beekdal van de Rode Beek. De Rode Beek vormt de drager van de ecologische hoofdstructuur (EHS) en passeert de mijnsteenberg Hendrik in een overkluizing (300 m.). Volledige renaturering van de Rode Beek tot aan de bron in de Brunssummerheide is hierdoor vooralsnog niet mogelijk.

De mijnsteenberg vormt dan ook in ecologische en milieukundige zin een forse barrière tussen de natuurgebieden Brunssummerheide, Schutterspark, Schinveldse bossen en Tevenerheide. In het kader van het Masterplan Heidenatuurpark wordt gestreefd naar het verbinden van deze natuurgebieden met robuuste groencorridors.


· Recreatiegebieden
Het Schutterspark (groot ca. 70 ha) vormt van oudsher het recreatiepark van de regio. Het park, bestaande uit een intensief-recreatief gedeelte en een extensief uitloopgebied, is de afgelopen decennia in verval geraakt. Recent is gestart met een revitalisering en opwaarderingsoperatie. In het gebied bevindt zich ook de 36+9-holes Openbare Golfbaan Brunssummerheide (groot ca. 100 ha), inclusief golfhotel. Als regionale trekker verdient de baan een betere positionering. De manege aan de rand van de Brunssummerheide dient te worden verplaatst, zo mogelijk binnen het plangebied.


· Ontwikkeling Atrium Brunssum
Aan de rand van het plangebied bevindt zich het ziekenhuis Atrium. De verwachting is dat de activiteiten rond ziekenhuisopnames worden afgebouwd ten gunste van poliklinische behandeling en zorg.


36

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Het Plangebied Oostflank Brunssum


37

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


38

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Herontwikkeling Oostflank
Het grootste potentieel van Brunssum en Parkstad v.w.b. de ruimtelijke-eonomische ontwikkeling en het creëren van nieuwe werkgelegenheid bevindt zich aan de oostzijde van Brunssum. Het gebied (groot 400 ha zie bijlage)) kent momenteel een negatieve uitstraling en een ondermaats investerings- en ondernemersklimaat. Met de aanleg van de Buitenring en de afwerking van de groeve Hendrik dienen zich kansen aan voor een hoogwaardige en duurzame herontwikkeling, gericht op economie (werkgelegenheid) en ecologie (landschapsherstel). Op basis van de bestuursopdracht Herontwikkeling Oostflank (raadsbesluit 2007/19 d.d. 13 maart
2007) wordt hierbij ingezet op:

· nieuwe economie in de toeristisch-recreatieve sector
· revitalisering en uitbreiding van het bedrijventerrein Bouwberg
· een hoogwaardige Buitenring via het noordtracé
· koppeling van de natuurgebieden Brunssummerheide, Tevenerheide en Schinveldse bossen
· renaturering en herstel van het beekdal van de Rode Beek
· doorontwikkeling van het Schutterspark

De ontwikkelingsvisie voor de herontwikkeling van de Oostflank is in samenwerking met de Provincie Limburg en Parkstad Limburg en in overleg met belanghebbenden en deskundigen opgesteld en afgerond.
Het belang van de gebiedsontwikkeling Oostflank wordt inmiddels breed onderkend en onderschreven. De integrale gebiedsontwikkeling is opgenomen in de strategische Agenda van Parkstad Limburg en van de Provincie Limburg als één van de belangrijkste ontwikkelingsgebieden van PSL, gekoppeld aan de aanleg van de Buitenring PSL. De ontwikkelingsvisie zal in de komende periode worden uitgewerkt in een concreet ontwikkelingsplan met nadere planuitwerking op onderdelen en gekoppeld aan een gedegen analyse van de publieke en private investeringen en kostendekkingsplan als basis voor (deel-)planrealisatie in PPS-verband. Deze deelplannen omvatten:


· het opstellen van een ontwikkelingsplan incl. haalbaarheidsanalyse in samenwerking met de Provincie Limburg en Parkstad Limburg

· het opstellen van het renatureringsplan en herstel beekdal van de Rode Beek in samenwerking met het Waterschap

· het opstellen van bedrijfsverplaatsingsplannen incl. de vereiste grondverwervingen ten laste van de gebiedsexploitatie

· de sanering van het Terca-terrein incl. herinrichtingsplan met groene functies JFC )
· de aankoop van de huidige sportfields van JFC en 6 loodsen van het NIC in relatie met een ontwikkeling tot recreatieve verblijfsaccommodaties en een grootschalige toeristisch recreatieve ontwikkeling

· de herontwikkeling van het groevegebied Hendrik en de overige locaties.
· de uitbreiding van het recreatief aanbod in het Schutterspark door marktpartijen incl. de renovatie van de pompgebouwen, de aanleg van een boomkronenpad en plaatsing van kunstwerken

· de inbreng van de huidige golfbaan in het te ontwikkelen gebied c.q. de uitbreiding hiervan naar een 3 x 18 holes baan

Prestatie-afspraken in het kader van de Regiodialoog

(Een majeure opgave zoals die zich in Brunssum voordoet verdient, gezien de extra impuls die de regio nodig heeft op het gebied van de sociaaleconomische structuurversterking en mede gezien de noodzaak tot versterking van het imago van de regio, alle support). Het niet op termijn, maar vooral nu, op dit moment, en in samenhang met overige investeringen in de regio, initiëren van een integrale ontwikkeling is van eminent belang. Wij zien succes binnen afzienbare termijn van de integrale herontwikkeling van de Oostflank Brunssum als een van de belangrijke katalysatoren voor herstel van vertrouwen in het investeringsklimaat van Parkstad Limburg.

De Regiodialoog is gebaseerd op versnelling in de realisatie van 5 speerpunten van Parkstad Limburg in samenwerking met de Provincie Limburg. Versnelling van realisatie kan tot stand komen indien Provincie Limburg en Parkstad Limburg gezamenlijk alle expertise en capaciteit die nodig is ter beschikking stellen om de slagingskans voor de herontwikkeling te realiseren. Deze capaciteit en
39

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

expertise kan worden aangewend om de integrale, bij de herontwikkeling Oost flank Brunssum meest passende, publiek-private samenwerking tot stand te brengen. Daarbij zal moeten worden afgewogen in welke mate voorsorteren op deelontwikkelingen die geen opbrengsten maar kosten te weeg brengen op voorhand verantwoord zijn. Dit laatste kan mede worden gezien in het licht van het binnen afzienbare tijd inzichtelijk maken van financierings- en/of investeringsbeslissingen van de Provincie Limburg en Parkstad Limburg in het kader van de Regiodialoog).


5.5.1 Prestatie-afspraak Oostflank Brunssum


1. De gemeente Brunssum, Parkstad Limburg en de Provincie Limburg, aangevuld met externe capaciteit en expertise op alle benodigde plan-en programmaonderdelen, installeren een expertteam dat, onder auspiciën van de gemeente Brunssum, uiterlijk op 1-04-2009 een uitvoerbaar totaalplan oplevert. Het totaalplan voldoet aan alle professionele kwalificaties om de uitvoering ter hand te nemen en geeft met name inzicht in de integrale kosten-baten structuur van de herontwikkeling.


40

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


5.6 Prestatie-afspraken Integrale gebiedsontwikkeling Parkstad(buiten)ring

Generieke prestatie-afspraken


1. PSL en PL zullen per 1 april 2009 in onderlinge samenwerking tussen gemeenten, regio en provincie (en waar nodig en gewenst ook private ondernemingen) een integrale visie gebiedsontwikkeling Parkstad(buiten)ring opstellen, die de basis kan vormen voor het realiseren van (ruimtelijke) projecten in publiek-private samenwerking.
2. Binnen het kader van bovengenoemde integrale visie worden tevens, in de tweede helft van
2008-begin 2009, in samenwerking met de direct betrokken gemeenten en marktpartijen, aanzetten voor businesscase(s) uitgewerkt voor (in onderling overleg) nog nader te bepalen (deel)gebieden.

3. PSL en PL onderzoeken tevens, in de tweede helft van 2008, op welke wijze publiek private samenwerkingen het beste gestalte kunnen krijgen. Hierbij kan worden gedacht aan het onder voorwaarden van de overheid uitgeven van het gebied in concessie aan marktpartijen, waardoor zowel in kwalitatief als in financieel opzicht een meerwaarde kan ontstaan. In dit licht zullen tevens voorstellen worden ontwikkeld voor de verdere inrichting en organisatie van de planvoorbereiding- en realisatiefase.

Prestatie-afspraken Leisure


1. Bij de nadere uitwerking van de LeisureRing aan te sluiten bij de planvorming omtrent de buitenring van Parkstad. Deze buitenring verkeert spoedig in de ontwerpfase. De uitdaging nu is om de Ring en de Exits uit te werken naar voor private investeerders interessante opties, in samenhang met een hoge kwaliteit van de openbare ruimte. Parkstad en Provincie zullen deze nadere uitwerking samen oppakken.

2. Parkstad en Provincie spreken af de haalbaarheid te onderzoeken van nieuwe, nog niet aanwezige leisure concepten, die gedragen kunnen worden door de aanleg van de Parkstadring en die een bovenregionale impact hebben. Hierbij zal gezocht worden naar concepten die stuwende werkgelegenheid generen en die naadloos aansluiten bij het Parkstadprofiel leisure. Dit onderzoek zal in afstemming met de markt plaatsvinden. Daarbij zal in het bijzonder aandacht worden besteed aan het economisch en regionaal draagvlak, het ruimtelijk kader, het infrastructureel kader en het concretiseren van de investeringsbereidheid van marktpartijen.

Prestatie-afspraken Werklocaties


1. PSL en PL stellen samen met de gemeenten en andere betrokken instanties in het kader van het Programma Werklocaties 2020 de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte aan werklocaties (visie en ambitie) vast voor de periode tot 2020 (laatste kwartaal 2008)
2. PSL en PL treffen, uitgaande van het geactualiseerde uitvoeringsprogramma Revitalisering bedrijventerreinen Parkstad Limburg, samen met gemeenten noodzakelijke voorbereidingen (2008), zodat er per 1 januari 2009 gebruik kan worden gemaakt van de mogelijkheden van het programma Revitalisering bedrijventerreinen dat door de PL in samenwerking met LIOF wordt opgestart. Daarbij gaan de gedachten in relatie tot de Parkstadring momenteel uit naar met name de locaties Brunssum, Abdissenbosch, Willem Sophia en de Beitel.
3. De mogelijkheden van uitbreiding op bestaande bedrijventerreinen, zoals de Beitel, Lindelaufer Gewande, Businesspark Molenberg en Emmaterrein (in totaal naar schatting circa 10 ha), worden in beeld gebracht (laatste kwartaal 2008) en planvoorbereidingen opgestart in samenwerking met de betrokken publieke en private partijen (2009).
4. Op basis van de visie en ambitie (genoemd onder a.) en de extra te creëren ruimte via revitalisering en uitbreiding van bestaande locaties (b. en c.) wordt de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte aan nieuwe werklocaties tot 2020 vastgesteld en geografisch geduid (eerste helft 2009).

5. Haalbaarheidsonderzoek clustering van recycling bedrijven in één RecyclingPark, in het licht van de `cradle to cradle' gedachte en tegen de achtergrond van de grootschalige ontwikkel- en reconversieopgaven in de komende decennia (eerste helft 2009).


41

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Prestatie-afspraken Groene agenda


1. In gezamenlijk overleg zich in te spannen om de mismatch tussen PMJP doelen en de concrete projecten uit de regio Parkstad op te heffen, teneinde de beoogde structuurversterkende groeninvesteringen dichterbij te brengen.

2. Het project Corio Glana en de Oostflank Brunssum/Heidenatuurpark samen met alle betrokkenen versneld uitvoeringsgereed te maken. Daarin spelen bovengenoemde criteria en mogelijke financieringsvormen een doorslaggevende rol.

3. Het project Graverode nader uit te werken en de slagingskans te doen toenemen.

Prestatie-afspraak Oostflank Brunssum


1. De gemeente Brunssum, Parkstad Limburg en de Provincie Limburg, aangevuld met externe capaciteit en expertise op alle benodigde plan-en programmaonderdelen, installeren een expertteam dat, onder auspiciën van de gemeente Brunssum, uiterlijk op 1-04-2009 een uitvoerbaar totaalplan oplevert. Het totaalplan voldoet aan alle professionele kwalificaties om de uitvoering ter hand te nemen en geeft met name inzicht in de integrale kosten-baten structuur van de herontwikkeling.


42

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


43

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


6. Naar meer Kwaliteit door Herstructurering van de Woningvoorraad


6.1 Inleiding
Als gevolg van demografische krimp, vergrijzing, en negatieve migratie sluit de gebouwde omgeving in Parkstad niet aan bij de gewenste woon- en leef situatie. Forse ingrepen in deze gebouwde omgeving (het gaat daarbij zowel om woningen als om voorzieningen) zullen tijdens het proces van krimp noodzakelijk zijn om de woon- en leefkwaliteit duurzaam te waarborgen. Hiertoe zullen de belangrijkste betrokken partijen langjarig en eendrachtig moeten samenwerken. Het gaat daarbij zowel om de gemeenten, de woningbouwcorporaties, de instellingen voor onderwijs en zorg, als de in het gebied positie houdende projectontwikkelaars. Dit proces, in het bijzonder gericht op de samenwerking tussen gemeenten en woningbouwcorporaties, is door Parkstad Limburg met de Provincie Limburg en VROM reeds opgestart onder de noemer van "Krimp als Kans". Uitgangspunt is om maximaal te sturen op beperking van het negatieve migratiecijfer en een evenwichtige samenstelling van de bevolking. Daarbij kan sterk worden ingespeeld op kansen zoals de behoefte van de regio Aken aan aantrekkelijke woonmilieus voor werknemers die op de nieuw te ontwikkelen RWTH-campus zullen gaan werken. Of anderzijds aan de investeringsimpuls en de imagoverbetering die kan uitgaan van een Internationale Bauausstellung (IBA) over het thema Herstructurering.
Omdat met de herstructurering meer kosten zijn gemoeid dan baten zal de herstructurering langjarig financierbaar moeten zijn.
Op basis van de gemiddelde boekwaarde van de te slopen woningen zou een afboeking van ca. 600 mio aan de orde zijn. Ook als we de financieringsproblematiek insteken in de vorm van een voorinvestering op toekomstige waardestijging, zal nog van afboeking sprake zijn. In dit geval zal dan echter, afhankelijk van de te realiseren waardestijging, deze voorinvestering kunnen worden terugverdiend.


6.2 Kwantitatieve analyse
Door Parkstad Limburg is in overleg met de in het gebied opererende woningbouwcorporaties een kwantitatieve analyse gemaakt van de transformatieopgave van de woningen in het gebied.

TRANSFORMATIEOPGAVE PARKSTAD LIMBURG concept Totaal Stedelijk Landelijk KWANTITATIEF (onttrekken)

1) Kwantitatief
demografie 2.750 2700 50 leegstand (4,9% terugbrengen naar 2,0%) 3.400 3.100 300
2) Afspraken: Regionale programmering 2006 t/m 2010 (`A-B-C-plannen') 2.600 2.300 300
- 2008, 2009 verwacht 3.100 2.750 350
- 2010 en verder en onbekende oplevertermijn

3) Afspraken: Zorgwoningen 2.050 1.900 150
4) Plannen niet in programmering 2006 ­ 2010 (`D&E 825 820 5 plannen')

5) Slapende bouwtitels in bestemmingsplannen, niet zijnde 2 2.800 ? ? t/m 4
TOTALE SLOOPOPGAVE 17.525 13.570

KWALITATIEF (vervangen) * 14.600 n.t.b. n.t.b. n.t.b.

(Toelichting zie bijlage)

* Kwalitatieve opgave: hier gaat hem om woningen die niet voldoen aan de eisen en wensen van de huidige woonconsumenten. Mogelijk kan een gedeelte van de sloopopgave in dit marktsegment plaatsvinden.

44

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


6.3 Wat gebeurt bij ongewijzigd beleid?

· Aantrekkelijkheid van woonmilieu neemt nog verder af richting onaanvaardbaar niveau betrokkenheid en binding en trots op de eigen woonomgeving neemt af
· Negatieve migratie neemt toe

· Generieke waardedaling woningen en woonomgeving neemt versneld toe WOZ waarde (als thermometer) daalt

· Investeringsbereidheid vermindert verder en slaat om vervangingsinvesteringen blijven uit en vernieuwing komt niet tot stand


6.4 Wat moet herstructurering opleveren?:

· Buurten met een duurzaam en aantrekkelijk woonmilieu
· Economisch/financieel: waardecreatie voor de consument stijging WOZ-waarde
· Woningmarkt: leidt tot gezonde woningmarkt; goed aanbod voor gedifferentieerde doelgroep tegen redelijke prijzen; bevordert doorstroming

· Ruimtelijk: zodanige ontdichting dat de kwaliteit van het openbaar gebied toeneemt; duurzaam woonmilieu waarin de voorzieningen zijn afgestemd op de behoeften; bewoners krijgen hernieuwde binding met woonomgeving, trots en betrokkenheid
· Sociaal: zodanig slopen en vervangende nieuwbouw dat de zorg/service kan worden afgestemd op de (toekomstige) behoefte

· Investeringsklimaat: slaat om naar investeringsbereidheid. Onderhoud en vervanginvesteringen door de consument komen weer tot stand


6.5 Het te hanteren model: Waardecreatiemodel
Om de herstructurering te sturen hebben wij een model ontwikkeld. Het model beschrijft de samenwerking tussen de betrokken partijen; de wijze waarop de herstructurering wordt gefinancierd; en het proces van waardecreatie dat het gevolg is van de herstructurering.
In het model hebben partijen (overheid en de diverse marktpartijen) hun specifieke rol.

Rol overheid (i.c. Parkstad Limburg ­ Provincie - Rijk - Brussel)
· Parkstad Limburg organiseert het herstructureringsproces en vertrekt daarbij vanuit de kwantitatieve analyse zoals in bovenstaande tabel is aangegeven
· Parkstad Limburg deelt het gebied in, in samenhangende combinaties van wijken die als herstructureringsgebied aan marktpartijen (woningcorporaties in samenwerking met overige investeerders) zullen worden uitgegeven. Bij die indeling wordt rekening gehouden met de sociaal economische structuur van de wijken (sloopopgaven) en het bezit van de diverse woningbouwcorporaties, alsmede de reeds aanwezige voorzieningen in onderwijs en zorg. De door de Provincie Limburg gehanteerde wijkenaanpak zal bij deze indeling meegenomen worden.

· Parkstad Limburg begroot de omvang van het benodigde herstructureringsfonds en benadert gemeenten, provincie en Rijk (en zo mogelijk Brussel) voor funding van dit fonds
· Parkstad Limburg zal marktpartijen middels een adequate publiek-private samenwerking (bijvoorbeeld via een concessiemodel) bij de uitvoering van de herstructurering betrekken.
· Parkstad Limburg stelt concessievoorwaarden op die op basis van het principe "straffen en belonen" sturen op de waarde-ontwikkeling van de wijken
· Bovenstaande voorbereidingen door Parkstad Limburg vereisen capaciteit, expertise en slagvaardigheid. Daartoe wordt een uitvoeringsorganisatie ingericht die het gebiedsontwikkelingsproces dat behoort bij de uitgegeven concessies bestuurt en beheert
· De verhouding tussen de uitvoeringsorganisatie en de samenwerkende gemeenten in Parkstad Limburg met betrekking tot bevoegdheden en verantwoordelijkheden bijvoorbeeld met betrekking tot het daadwerkelijk uitgeven van concessies aan concessiehouders (corporaties en overige marktpartijen) en het besturen en beheren van het herstructureringsproces, zal in de komende periode nader worden uitgewerkt
45

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Rol woningcorporaties/marktpartijen

· Marktpartijen worden uitgenodigd in te tekenen op de concessies
· Op basis van de concessies stellen marktpartijen gebiedsontwikkelingsplannen op in de concessiegebieden. Deze plannen hebben een korte termijn (vijf jaar) ontwikkelingshorizon en een lange horizon van tien tot vijftien jaar

· Doel van de ontwikkelingsplannen is het optimaliseren van de bijdrage die het gebied moet leveren aan de woon- en leefbehoefte in Parkstad

Daarbij wordt gestuurd op:

· het gewenste voorzieningenniveau (met name zorg en onderwijs)
· de noodzakelijke sloopbehoefte en de gewenste vervanging van de woningvoorraad
· de gewenste investeringen in infrastructuur
· de gewenste investeringen in sociaal kapitaal van de wijken

De output van de gebiedsontwikkelingsplannen wordt gemeten aan de waarde-ontwikkeling van (het onroerend goed in) de wijk. Hiervoor wordt als norm uitgegaan van de ontwikkeling van de WOZ-waarde

Waardeontwikkeling

De essentie van het model is erin gelegen dat de meest betrokken marktpartijen in de gelegenheid worden gesteld en worden gemotiveerd hun kennis, kunde, en investeringsbereidheid gezamenlijk in te zetten, gericht op het duurzaam functioneren van de wijken. Uitgangspunt daarbij zijn de bewoners van die wijken. Zij zullen hun wijk waarderen (en erin blijven investeren) als de negatieve effecten van de krimp (leegstand, ontoereikende voorzieningen) worden bestreden in een plan dat voor hen duidelijk zichtbaar is. Hierbij zullen slimme combinaties van investeringen in woningen en voorzieningen worden beloond (voorbeeld: zorg/onderwijs gebouwen kunnen, zonodig in combinatie met woningen op die plek worden neergezet waar zij maximaal aansluiten op de specifieke wijkbehoefte). Omdat de concessie stuurt op de waarde ontwikkeling van de gehele wijk (inclusief de koopwoningen) zullen woningcorporaties in staat worden gesteld met hun investeringen te anticiperen op de te verwachten waardeontwikkeling.
De (gemeentelijke) overheid kan zich op haar beurt concentreren op haar publieke taken. Sturing kan daarbij eenvoudig plaatsvinden via het concessiemodel. Omdat de WOZ-waarde van de wijk wordt gekozen als waarde indicator verkrijgt de overheid een rechtstreeks zicht op de doelen van de herstructureringsoperatie, te weten het versterken en behouden van de leefbaarheid in de wijken en het in stand houden van de waarde van het onroerend goed.

Financiering

Voor het herstructureringsproces is uiteraard een belangrijke financiering noodzakelijk; enerzijds moet de overtollige woningvoorraad uit de markt worden genomen, terwijl die voorraad op dit moment nog een boekwaarde kent; anderzijds moeten voorzieningen worden gesloopt en op een andere plek opnieuw worden gesticht voordat zij economisch zijn afgeschreven. Het is daarom van belang dat een herstructureringsfonds in het leven wordt geroepen. Vanuit dit fonds dienen op basis van de gebiedsconcessie financieringen naar de concessiehouders plaats te vinden. Funding van dit fonds kan, behalve door de woningcorporaties, plaatsvinden door de gemeenten, de provincie en de rijksoverheid (wellicht is te onderzoeken of aanvullende financiering vanuit Europa mogelijk is); en daarnaast uiteraard van derden. De funding vanuit de gemeente kan worden gezien als een investering, immers als de herstructurering niet op gang komt is de waardedaling van het onroerend goed in de wijk een zeker gegeven (waardedaling is nu reeds op gang). Daarmee zullen belastinginkomsten bij ongewijzigd beleid zonder meer en voorspelbaar dalen. Omdat de herstructureringsopgave gericht is op waardeontwikkeling zal als gevolg van die opgave de WOZ waarde stijgen, en daarmee de belastingsopbrengsten. Het onttrekken van leegstaande woningen aan de woningvoorraad heeft uiteraard consequenties voor de OZB-opbrengsten. Deze zijn echter relatief gering (het gaat om procenten van de totale voorraad) en wegen niet op tegen de effecten die ontstaan als gevolg van de waardeontwikkeling van de totale woningvoorraad.
46

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Funding vanuit provincie en rijksoverheid kan om dezelfde reden worden gerechtvaardigd. Niet investeren in het gebied leidt tot versnelde waardedaling en als gevolg daarvan verdere negatieve migratie waarbij uiteindelijk het gehele gebied de woon- werk functie dreigt te verliezen.


6.6 Prestatie-afspraken Herstructurering

1. Instrumenteren van het Waardecreatiemodel (planeconomisch, juridisch, als met betrekking tot de uitvoeringsorganisatie) zodat dit per 1-04 2009 ingezet kan worden in een proefomgeving.
2. De kwantitatieve (en kwalitatieve) opgave vertalen naar een operationeel plan en programma voor het stedelijk gebied. Hierin werken de stedelijke gemeenten samen met de stedelijke woningcorporaties

3. Organiseren van draagvlak bij alle partijen die kunnen bijdragen aan c.q. noodzakelijk zijn voor de oplossingsrichting (zoals woningcorporaties, zorg- en onderwijsinstellingen, marktpartijen en financiële instellingen)

4. Financiering organiseren (woningcorporaties, Rijk/provincie/gemeente)
5. Opstarten pilotproject(en) herstructurering in afstemming met de provinciale wijkenaanpak, met als resultaat een (format) concessie-overeenkomst(en) tussen publieke en private partijen
6. Nadere verkenning en uitwerking van de kansen die de RWTH ontwikkeling Aken biedt
7. Nadere verkenning en uitwerking van de kansen voor een IBA


47

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


48

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Bijlage

Ad 1) Bron: Concept Prognose Parkstad Limburg "Van groei naar krimp", E,til, augustus 2008 Concept Transformatieopgave Parkstad Limburg, E,til augustus 2008 (leegstand) Met "demografie" wordt bedoeld het aantal huizen dat gesloopt moet worden, in de periode 2010-
2020, ten gevolge van de afname van het aantal inwoners / huishoudens. " Met "leegstand" wordt bedoeld het aantal thans reeds leegstaande woningen, voor zover dit hoger is dan de normale frictieleegstand van 2%.

Ad 2) Bron: Regionale Woningbouwprogrammering 2006 t/m 2010, Parkstad Limburg, juni 2008 Concept Regionale Monitor Parkstad Limburg 2007, E,til augustus 2008. Het betreft netto aantallen, aangezien de nieuwbouw en sloop in de programmering verrekend zijn. In het onderdeel 2010 en verder en onbekende oplevertermijn zijn ook de niet gerealiseerde aantallen van 2007 meegenomen, aangezien deze niet direct naar een nieuw jaar herleid kunnen worden.

Ad 3) Bron: Concept inventarisatie Zorgwoningen, Parkstad Limburg, augustus 2008. Er zal nog een nadere verfijning van deze aantallen plaatsvinden.

Ad 4) Bron: Regionale Woningbouwprogrammering 2006 t/m 2010, Parkstad Limburg, juni 2008 Het betreft netto aantallen, aangezien de opgegeven nieuwbouw met de sloop verrekend is.

Ad 5) Bron: Concept Regionale Monitor Parkstad Limburg 2007, E,til augustus 2008 Het betreft een opgave door de gemeenten in het kader van de Provinciale Woonmonitor 2007, van mogelijke planontwikkelingen in Parkstad Limburg. Het is niet bekend of dit alle mogelijke planontwikkelingen in de regio zijn of dat er sprake is van dubbeltellingen met reeds in de programmering opgevoerde plannen. Op basis van de nu bekende gegevens is het niet mogelijk deze naar stedelijk en landelijk te herleiden.

Kwalitatieve opgave: hier gaat hem om woningen die niet voldoen aan de eisen en wensen van de huidige woonconsumenten. Mogelijk kan een gedeelte van de sloopopgave in dit marktsegment plaatsvinden.


49

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


7. Het HART van onze Regio: Parkstad Centrum, Urban Culture en leefbaarheid

Binnensteden zijn de motoren van de economie, de ontmoetingsplaatsen van onze maatschappij en het visitekaartje van stedelijke regio's. Parkstad Limburg is een van de grootste stedelijke agglomeraties van Nederland waarvan de binnenstad van Heerlen door zijn ligging, grootte en voorzieningen regionaal is erkend als het enige stedelijke centrum van deze regio. In de concept- structuurvisie van Parkstad Limburg wordt het Centrum van Parkstad tot één van de leidende ontwikkelprincipes van en voor de regio benoemd. Het brandpunt van dit hoogstedelijke centrum ligt binnen de hoekstenen Glaspaleis ­ Theater ­ Maankwartier. De centrumfunctie van Parkstad Centrum moet versterkt en vergroot worden, omdat de regiofunctie betekent dat Parkstad Centrum een verzorgingsgebied van 240.000 in plaats van 90.000 inwoners heeft. De Gemeente Heerlen heeft, om de sprong naar de hoogstedelijkheid te kunnen maken, een Integrale Centrum Visie geformuleerd en de regionale ambitie opgepakt. Om een heldere structuur en opbouw in het centrum te krijgen is het van groot belang dat initiatieven voldoen aan ruimtelijke en functionele randvoorwaarden. Daartoe zijn de beleidsthema's wonen, openbare ruimte, cultuur en economie nader uitgewerkt. Bij deze uitwerking is eens te meer gebleken dat geen enkel onderwerp op zichzelf staat of onafhankelijk van de overige onderwerpen ontwikkeld kan worden. Zo blijkt wonen onlosmakelijk verbonden te zijn met een interessant en breed cultureel klimaat, is de economie gebaat bij een aantrekkelijke openbare ruimte alsook bij een professionele marketing van het culturele aanbod en zorgen een prettig woon- en cultuurklimaat dat zittende bedrijven de werknemers kunnen aantrekken die ze nodig hebben. Cultuur is een kernelement bij de ontwikkeling en verlevendiging van binnensteden. Een sterke culturele infrastructuur (hard en zacht) in Parkstad is een belangrijke bijdrage in de Euregionale ambitie om de status van `Maastricht - Culturele Hoofdstad 2018' binnen te halen. Daarbij gaat het uitdrukkelijk om de toeristisch-recreatieve infrastructuur van de gehele regio, waarin elkaar versterkende elementen bijdragen aan een bindend cultuurklimaat met urban culture en Cultura Nova als katalysator: het Wereld Muziek Concours, de Rodahal, de Parade Brunssum, Pinkpop, het Orlando festival en het Charles Hennen concours, het International Breakdance Event, enz. De Rodahal wordt met zijn bijzondere omvang gezien als een bijzondere aanvulling op de culturele- en poppodia van de regio en is in dit kader zelfs van bovenregionaal belang.
50

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

De handen zijn reeds uit de mouwen gestoken. In de afgelopen 10 jaar is meer dan 100 miljoen euro geïnvesteerd in Parkstad Centrum en de drie genoemde `hoekstenen'. Het Maankwartier wordt niet alleen een versterking van het Centrum, maar betekent ook een belangrijk OV knooppunt. Het Glaspaleis ontwikkelt zich ook tot culturele icoon, het Parkstad Theater is van (meer dan) regionale betekenis. De ambitie is hoog en de wil om door te pakken is aanwezig.

Doel is de negatieve migratie in de regio bijsturen richting positieve migratie. Dat kan door een positiever imago. Dat is vooral mogelijk door een krachtig centrum van de regio dat uitstraling heeft op het vlak van ondermeer cultuur en verblijfskwaliteit/leefbaarheid. Op het terrein van de culturele infrastructuur zijn reeds belangrijke investeringen verricht (Glaspaleis, Schouwburg, de nieuwe Nor, Patronaatsgebouw). Nu moet worden doorgepakt op de programmatische invulling. Daarnaast kan door gebruikmaking van de sterke kanten van het ommeland versterking op culturele thema's tot stand worden gebracht. Dat moet versneld leiden tot binden van en aantrekken van jonge mensen en tevens het bieden van kansen aan de groep van (meer dan) middelbare leeftijd. Deze kansen/effecten verbinden de Provinciale en de Parkstaddoelen in optima forma.

Opgave
Voor het Centrum manifesteren zich nadrukkelijk twee onderling verbonden en elkaar versterkende sporen: uitbouwen van de urban culture potentie en anderzijds versterking van de leefbaarheid en verblijfskwaliteit. Beide sporen kunnen en zullen elkaar versterken. In het kader van de Regiodialoog moet de programmatische kant van Urban Culture worden uitgebouwd. Daarnaast zijn twee projecten in de stedelijke cultuurstructuur aangewezen als van strategisch belang, te weten de Royal Bioscoop en het Thermenmuseum. Verbinden van de Oranje Nassau-Straat met de Saroleastraat en de ontwikkeling van het Van Grunsvenplein dragen bij aan de versterking van de leefbaarheid en de verblijfskwaliteit van het Centrum. Voornoemde projecten zijn onderling sterk verbonden. Parkstad Centrum geeft meer en meer blijk van haar specifieke potentie op het gebied van Urban culture; en is daarbij complementair aan en tevens onderscheidend naar bijvoorbeeld Maastricht. Genoemde potentie komt voort uit de historische en culturele roots van de stad maar ook van de regio, het ommeland. Zowel de infrastructuur van de stad als de programmatische uitstraling geven in toenemende mate uiting aan deze potentie.
Voor stedelijke cultuur in het bijzonder geldt de noodzaak van het creëren van stad-ommeland relaties. Een bijzondere relatie zien wij in de banden tussen de stad en de omgeving waar het gaat om het Romeins verleden (in Voerendaal werd bijvoorbeeld het graan verbouwd dat in Heerlen werd verhandeld).
De concept-structuurvisie Parkstad Limburg benoemt de Via Belgica-as Rimburg-Heerlen-Voerendaal tot projectgebied. Een onlangs gesloten convenant ten behoeve van ontwikkelingen langs de voormalige Romeinse weg legt een bestuurlijk fundament om in aansluiting met het Duitse en Belgische achterland cultureel Romeins erfgoed toeristisch in samenhang te brengen. Het Masterplan Rimburg-Basweiler genereert op termijn mogelijkheden om een archeo park in Rimburg tot stand te brengen.
Daarmee is ondermeer een relatie gelegd tussen het gebied van de schouwburg met het Thermenmuseum als museale stadsvoorziening enerzijds en de verbinding van Parkstad Centrum naar de Romeinse villa met Voerendaal. Daarmee verbinden we ook het hoogstedelijke Parkstad Centrum met het Bourgondische Voerendaal. Als die verbindingsas (die tevens in de zone van de Zorgvallei en de Onderwijsboulevard ligt) meer manifest wordt gemaakt, dan genereert dit een extra impuls van urban/rural culture voor een specifieke doelgroep, gerelateerd aan cultuurhistorie. en gekoppeld aan een Bourgondische omgeving.


51

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


7.1 Prestatie-afspraken Het hart van onze Regio


1. Een gezamenlijke werkgroep `Parkstad Centrum' in te richten onder de projectorganisatie van de centrumvisie Heerlen die als opdracht meekrijgt om voor de drie prioritaire projecten (Royal Bioscoop, Verbinding Oranje Nassau-straat met de Saroleastraat en het van Grunsvenplein) plannen van aanpak te maken die moeten leiden tot een versnelling van uitvoering in samenhang. Bij de uitvoeringsplannen dient nadrukkelijk de samenwerking met de markt (ook cultuurproducenten) te worden opgezocht zodat het maximale aan cofinanciering en draagvlak kan worden binnengehaald. Daarbij zal voor de projecten alle gewenste externe ondersteuning en expertise worden aangewend om een maximaal rendement te behalen. Specifiek voor de Royal Bioscoop geldt als doel om in 2010 een facelift tot stand te brengen waardoor deze cultuuricoon weer als vanouds de eyecatcher van de stad wordt; en zijn bijzondere plaats in de jubileum editie van Cultura Nova kan innemen.
2. De verantwoordelijke bestuurders van Parkstad Limburg en de Provincie Limburg zullen op het gebied van cultuurprogrammering bezien welke investeringen uit reguliere middelen van hun organisaties ingezet kunnen worden. Dit alles ter versterking en professionalisering van de cultuurprogrammering en de culturele infrastructuur in Parkstad Centrum. Het doel is om bij de
20ste editie van Cultura Nova in 2010, als mijlpaal onderweg naar Culturele hoofdstad 2018 (en het bidbook in 2012), niet alleen het evenement maar ook de regio nationaal op de kaart te zetten; en daardoor het binnenhalen van Maastricht als Culturele hoofdstad 2018 dichter bij te brengen.
3. Een gezamenlijke werkgroep `Ontwikkeling cultuurhistorische as Parkstad Centrum-Voerendaal' in te richten die als opdracht meekrijgt een koppeling van publiek-private investeringen in Thermenmuseum en Archeon Voerendaal te bespoedigen; en tevens deze centrale cultuurhistorische as als ontwikkeling te combineren met alle overige kansen die in de aangegeven ontwikkelingszone te realiseren zijn.

4. De reeds lopende gezamenlijke lobby richting het Rijk ten behoeve van het Maankwartier door te zetten en de garantstelling van 5,3 mio voor het Maankwartier te bevestigen; de mogelijke bijdrage in het tekort ten bedrage van 2,3 mio voor het Maankwartier mee te nemen in de integrale afweging met betrekking tot de financiële afspraken in het kader van de Regiodialoog.
5. De door de regio gevraagde middelen voor de opwaardering van de Rodahal ten bedrage van 2,5 mio in de Provinciale begroting van 2009 op te nemen


52

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


53

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


8. De open CAMPUS AVANTIS: Hei brennt de lamp In het Limburgs centrum voor Zonne-energie en Topreferente Zorg

De Open Campus Avantis kent twee belangrijke pijlers:
1. Nieuwe energie: investeringen in systemen voor opwekking van zonne-energie op basis van siliciumtechnologie

2. Ontwikkeling van topreferente zorg, specifiek op het gebied van cardio vasculaire aandoeningen.
Zowel Parkstad als Provincie zijn inzake deze dossiers overigens niet leidend, dat zijn de private partners.

Er ligt een kansrijke relatie met de ontwikkelingen rond de RWTH in Aken, die in 2007 is benoemd tot Duitse elite universiteit. Als gevolg daarvan zal Nordrhein Westfalen in de periode 2009-2015 voor EUR 1,5 miljard gaan investeren in de ontwikkeling van nieuwe RWTH-campussen `Melaten' en `Bahnhof West'. Hiermee krijgt de ELAT-kennis-as een impuls en wordt de positie van Avantis, het derde kenniscampus in Parkstad-Aachen, versterkt. Het realiseren van goede openbaar vervoersverbindingen tussen Heerlen en Aken (Avantislijn en IC), die de genoemde ontwikkelingen met elkaar, met de hele Euregio en met kennisdriehoek Eindhoven-Leuven-Aken verbinden, is in dit kader van groot belang. Een belangrijke speler in dit netwerk is tevens de Hogeschool Zuyd in Heerlen. Voor de verdere realisering van de potentie van Avantis op het gebied van nieuwe energie, is een dependance van de Hogeschool Zuyd (fysieke inrichting rondom het lectoraat nieuwe energie) wenselijk.

Nieuwe energie
In het verleden was Parkstad Limburg het energiek centrum van Nederland voor de winning van steenkool en nu in de 21ste eeuw ontstaat er in datzelfde gebied een kennis-, toepassings- en productiecluster rondom nieuwe energie. Dit is de open Campus Nieuwe Energie op het grensoverschrijdend bedrijventerrein Avantis.

Het Cluster Nieuwe Energie heeft de afgelopen jaren een enorm investeringsvolume uit de markt weten los te maken, maakt deel uit van de versnellingsagenda en is een drager van het economische thema High Tech Systems, Chemie & Materialen en Nieuwe Energie. De groei van (de werkgelegenheid bij) Solland Solar zet stevig door en de wereldwijde vraag naar kennis en productiecapaciteit rondom zonne-energie neemt explosief toe. Het cluster nieuwe energie draagt bovendien bij aan lokale, provinciale, nationale en Europese doelstellingen wat betreft duurzaamheid en klimaat. Met het versterken van de kennisontwikkeling op het gebied van Nieuwe Energie in de Euregio kunnen wij ook productiecapaciteit binnen deze sector verder ontwikkelen en vervolgens tot concrete lokale toepassingen komen van de hier ontwikkelde technieken en producten.

In een globaliserende wereld is het voor het behoud en creëren van banen in de productie van belang innovatie en kennis in de regio te borgen. Met projecten als de Solar Academie, FEST en het Starterscentrum (in combinatie met het provinciaal innovatiefonds) krijgen de drie fundamentele ketenelementen (onderwijs/onderzoek/ondernemersschap) van het economisch kansencluster nieuwe energie een kristallisatiepunt in Zuid Limburg. Essentie van dit verhaal is het sluitend maken van de Solarketen. De totale investering zal ongeveer 25 miljoen euro bedragen. Wij moeten dit thema niet geografisch beperken tot Zuid-Limburg, juist de samenwerking met ontwikkelingen in NRW en Noord-Limburg zal dit cluster versterken. Onderkend wordt ook dat het belang van de realisatie van een siliciumfabriek (TSM) op Chemelot voor de ontwikkelingen op Avantis enorm groot is in verband met het silicium aanbod aan het onderwijs/onderzoek/ondernemers-cluster op Avantis.

Prioritering is noodzakelijk om de juiste stappen te kunnen zetten in de verder doorgroei van de Campus Nieuwe Energie.


54

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg

Topprioriteit geldt voor:

· Siliciumfabriek (TSM BV)

· Solar Academy
Aansluitend:

· FESTpv (incorporeren als onderzoeksprogramma binnen de Solar Academy en positioneren als voorportaal van de ECN- dependance)

· uitbreiding van Solland (fase 3 uitbreiding)

Parallel dient er aandacht te zijn voor low level acquireren en faciliteren van nieuwe spelers en starters, het beter op elkaar uitlijnen van financiële instrumenten en operationele facilitering (zoals vergunningen e.d. en het aanbieden van business coaching).

De coördinatie en afstemming tussen de betrokken partijen kan en moet gewoon beter, zo is tijdens bestuurlijk overleg tussen Provincie, gemeente Heerlen en LIOF op 22 september jl. geconcludeerd. In dit kader worden de volgende elementen van belang geacht: (1) informatie beter delen, (2) dezelfde uitgangspunten definiëren en accepteren en (3) coördinatie van afstemming en ondersteuning. Hiertoe zal een tweewekelijks coördinatieoverleg worden ingericht, waarin Avantis, LIOF, gemeente Heerlen (en/of Parkstad) en Provincie vertegenwoordigd is.

Topreferente zorg
Wij zien dat de economie steeds sneller verandert van een vrij eenzijdige, op industriële productie gerichte provincie Limburg naar een dynamische, innovatieve en ondernemende kenniseconomie. Een beeld dat prima aansluit met onze Versnellingsagenda Limburg. Deze strategische economische agenda heeft een dynamisch karakter en vormt de basis voor het programma "Innoveren in Limburg". De focus op de clusters van kracht (te weten Healthcare, Chematerials& Energy en Agro&Food en in bovenop de versnellingsagenda Leisure) blijft ook de komende jaren. Deze clusters geven richting aan de economische positionering en profilering van Limburg op het nationale en Europese speelveld en dragen bij aan onze internationale ambities. Topreferente zorg is een van de drie lijnen binnen het cluster Healthcare. Hierbij ligt de focus voor de regio Parkstad op cardiovasculaire aandoeningen. Provincie en Parkstad willen voor 2009 de businesscase en voorbereidingsactiviteiten mede mogelijk maken, om het European Cardiovascular Center of Excellence (ECCE) op Avantis te krijgen. Dit is een samenwerking van Maastricht UMC+, UKA en RWTH. Tevens heeft dit consortium, aangevuld met MAASTRO Clinic, de intentie om te komen tot het oprichten van centrum voor radiotherapie, ook bekend als Center for Particle Therapy (CPT). Met de ontwikkelingen op cardiovasculair gebied is een investering van ongeveer 200 miljoen euro gemoeid. Ook hier willen partijen de businesscase en voorbereidingen faciliteren.


8.1 Prestatie-afspraken Open Campus Avantis/ Nieuwe Energie


1. Nieuwe energie

· PSL en PL onderkennen het grote belang van de realisatie van een siliciumfabriek
· (TSM) op Chemelot, voor het sluitend maken van de Solarketen, ondersteunen deze ontwikkeling en zetten voorts in op

· totstandkoming van de Solar Academy (businesscase in 2008 gereed, start d.m.v. subsidie mogelijk maken in 2009)

· incorporeren FEST als onderzoeksprogramma binnen de Solar Academy en positioneren als voorportaal van de ECN-dependance (start onderzoeksprogramma in 2009)
· acquireren en faciliteren van nieuwe spelers en starters, het beter op elkaar uitlijnen van financiële instrumenten en operationele facilitering (zoals vergunningen e.d. en het aanbieden van business coaching)

· hiertoe een ambtelijk coördinatieoverleg (onder aansturing van H. Hoogervorst) en een stuurgroep inrichten (De Wit, Vrehen, Verhagen)


2. Topreferente zorg

· ondersteunen en faciliteren voorbereidingen European Cardiovascular Center of Excellence (ECCE)

55

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


56

Wij zijn wat we delen: wij zijn Parkstad! 8 december Parkstad Limburg- Provincie Limburg


9. De Oogst: matrix van groen tot rijp fruit


57

---- --

vrijdag 6 februari 2009