Beantwoording vragen van de leden Halsema, Peters en Azough over sluiting
van de gevangenis te Guantánamo Bay
06-02-2009 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken
Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke
vragen gesteld door de leden Halsema, Peters en Azough over de
sluiting van de gevangenis te Guantánamo Bay. Deze vragen werden
ingezonden op 15 januari 2009 met kenmerk 2009Z00409 / 2080909620.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
De Staatssecretaris van Justitie,
Mw. mr. N. Albayrak
Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken en de
mevrouw Albayrak, Staatssecretaris van Justitie op vragen van de leden
Halsema, Peters en Azough (GroenLinks) over de sluiting van de
gevangenis te Guantánamo Bay 2009Z00409 / 2080909620.
Vraag 1
Kent u het bericht 1) dat de binnenkort te beëdigen volgende president
van de Verenigde Staten van Amerika zal besluiten om de gevangenis te
Guantanamo Bay op afzienbare termijn te sluiten, maar dat het lot van
de huidige gevangenen problematisch is nu terugkeer naar het
herkomstland vaak onmogelijk is wegens de reële risico's op
mensenrechtenschendingen? 1)
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Bent u bereid, gezien uw klemmende pleidooi 2) richting de toekomstige
president om de gevangenis te Guantanamo Bay te sluiten en uw
toezeggingen bij de plenaire behandeling van de Begroting voor
Buitenlandse Zaken voor 2009 3), een substantiële bijdrage te leveren
om Guantanamo Bay te sluiten?
Vraag 3
Bent u bereid gedetineerden over te nemen en verblijf in Nederland toe
te staan indien de Verenigde Staten van Amerika daar zelf niet toe in
staat zijn en de Nederlandse openbare orde zich daartegen niet verzet?
Wat neemt u zich precies voor om bij te dragen aan deze sluiting? Kunt
u de Kamer daarover snel berichten?
Antwoord
Nederland heeft steeds gepleit voor sluiting van Guantánamo Bay en is
daarom verheugd met de beslissingen die president Obama direct na zijn
inauguratie heeft genomen. Hij heeft inmiddels de sluiting van de
detentiefaciliteit op Guantánamo aangekondigd. Daarnaast heeft hij een
Executive Order getekend die de betreffende Amerikaanse autoriteiten
gebiedt om alle gevangenen die in de macht zijn van de VS in alle
gevallen humaan te behandelen, deze niet te onderwerpen aan marteling
en zich te houden aan het Army Field Manual 2-22-3 waarin dit
expliciet vermeld staat. De nieuwe Amerikaanse president gaf verder de
Central Intelligence Agency (CIA) opdracht zo spoedig mogelijk alle
geheime detentiefaciliteiten te sluiten en in de toekomst geen gebruik
te maken van geheime detentiefaciliteiten. Tevens heeft hij de
militaire aanklagers gevraagd de zaken tegen de gevangenen in de
detentiefaciliteit voor 120 dagen te bevriezen. Nederland volgt met
belangstelling hoe de onderscheiden diensten aan deze opdracht gevolg
zullen geven.
Het wordt als de verantwoordelijkheid van de VS gezien om zorg te
dragen voor een goede afwikkeling van de sluiting. Dat geldt zowel
voor eerlijke berechting van diegenen die strafrechtelijk zullen
worden vervolgd, als voor de repatriëring en opname van diegenen die
zullen worden vrijgelaten, inclusief de bescherming van hun
mensenrechten.
Nederland is niet voornemens ex-gevangenen uit Guantánamo Bay op te
nemen. Tijdens de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (RAZEB)
van 26 januari jl. bleek dat Nederland hierin geenszins alleen staat.
Uit de informele gedachtewisseling kwam naar voren dat er EU-breed
grote waardering bestaat voor de besluiten van president Obama rondom
Guantánamo Bay. Er was overeenstemming dat de VS de eerste
verantwoordelijkheid draagt voor de goede afwikkeling van de sluiting.
De Ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van de EU-lidstaten
zijn gevraagd zich te beraden over de veiligheids- en juridische
aspecten die verbonden zijn aan mogelijk toelaten van ex-gevangenen
uit Guantánamo Bay in EU-lidstaten voor het vrije verkeer van
personen.
Nederland is bereid om, onder andere in EU-kader, met de VS en landen
van herkomst zoals Jemen na te denken over mogelijkheden om opname van
ex-gedetineerden in landen van herkomst of derde landen te
faciliteren. Daarnaast blijft Nederland zich actief tonen in de
internationale dialoog over het belang van de naleving van het
internationale recht, waaronder mensenrechten, bij de bestrijding van
terrorisme en daarmee samenhangende juridische vraagstukken.
1) NRC Handelsblad 12 januari 2009: "Obama sluit Guantanamo Bay snel"
2) Pauw en Witteman, 12 januari 2009
3) Handelingen II 2008-2009, nr. 24, blz. 1990
* Ministerie van Buitenlandse Zaken
* Bezuidenhoutseweg 67
* Postbus 20061
* 2500 EB Den Haag
* Tel.: 070-3 486 486
* Fax: 070-3 484 848
* Internet: www.minbuza.nl
Ministerie van Buitenlandse Zaken