Platform Biologica
Bijeenkomst over gentechvrije zones goed bezocht
6 februari
Zon zestig mensen zijn afgekomen op de studiedag over gentechvrije
zones die op 4 februari plaatsvond in boerderij Mereveld te Utrecht.
De dag was georganiseerd door Greenpeace, Biologica en A Seed met als
doel geïnteresseerden te informeren over de mogelijkheden en
beperkingen van gentechvrije zones in Nederland. De aanwezigen vormden
een gevarieerd gezelschap van boeren, provinciebestuurders,
beleidsmakers, actievoerders en betrokken consumenten.
De eerste spreker, Maaike Raaijmakers van Biologica, gaf een overzicht
van de gevolgen van ggo teelt en de coëxistentie regels in Nederland.
Volgens haar is coëxistentie op bedrijfsniveau in veel gevallen niet
mogelijk en moet daarom ook het instellen van gentechvrije zones
worden overwogen.
Verschillende buitenlandse sprekers gaven inzicht in hun strategieën
om de gentechvrije landbouw te beschermen. Zo legde de voorzitter van
het gentechvrije regio netwerk Aïtor Mintigui uit hoe 50 regios
samenwerken om politieke druk uit te oefenen in Europa voor wetgeving
die hen het recht geeft om ggo-vrij te blijven.
In Wallonië heeft men gekozen voor een heel strikte coëxistentie
wetgeving om zo de teelt van gentechgewassen af te remmen en de
bestaande (familie) landbouw te beschermen. Boeren die samen een
gentechvrije zone van minstens 250 hectare vormen kunnen rekenen op
erkenning en ondersteuning van hun ggo-vrij label door de overheid.
Ralf Bilke van de Duitse milieuorganisatie BUND liet zien dat er in
Duitsland verschillende strategieën worden gevolgd. Zo hebben veel
kerken hun grond tot gentechvrij gebied verklaard en werkt de
milieubeweging samen met imkers voor het behoud van gentechvrije
honing. Daarnaast hebben boeren in verschillende regios samen
afgesproken om gedurende een bepaalde periode, bijvoorbeeld 3 jaar,
geen ggos te telen.
Na de biologische lunch kwamen twee juristen aan het woord. Thijs Etty
van het instituut voor milieuvraagstukken van de UVA ziet weinig
mogelijkheden in de Europese wetgeving voor het instellen van
gentechvrije regios. Hij ziet meer heil in strikte coëxistentie
wetgeving en het omkeren van de bewijslast waardoor de ggo telers
aansprakelijk zijn voor eventuele schade.
Bondine Kloostra, de juriste die Greenpeace en Biologica bijstaat in
hun strijd tegen veldproeven, ging in op de mogelijkheden in de Wet op
de Ruimtelijke Ordening. Gemeentes hebben de bevoegdheid om in hun
bestemmingsplan bepaalde zones aan te wijzen wanneer verschillende
ruimtelijke functies met elkaar botsen. Zo heeft de gemeente Houten
bijvoorbeeld een zone aangewezen waar alleen biologische landbouw mag
plaatsvinden om een nabijgelegen natuurgebied te beschermen. Of dit
een opening biedt voor het instellen van bestuurlijke gentechvrije
zones zal volgens Bondine blijken wanneer een gemeente het
uitprobeert.
Discussie en werkgroepen
Na enkele technische vragen werd kort stilgestaan bij bestaande
initiatieven voor gentechvrije zones in Nederland. Het voorstel voor
het uitroepen van de gemeente Midden-Drenthe tot gentechvrije zone
heeft het niet gehaald. Volgens de initiatiefnemers kwam dit mede
doordat het voorstel juridisch niet goed was onderbouwd.
Volgens Henk Brandsma, biologisch veehouder in Friesland is het een
kwestie van een lange adem. Je moet verschillende wegen bewandelen.
Wij zijn in gesprek met de Groenlinks-fractie van de provincie
Friesland. Daarnaast zoeken we samenwerking met gangbare akkerbouwers
in de omgeving. Ten derde organiseren we voorlichtingsbijeenkomsten om
de bewustwording te vergroten
Na de discussie werd in kleinere werkgroepen doorgepraat. De opdracht
was om een strategie te bedenken voor het creëren van een gentechvrije
zone in de eigen omgeving. Uit de meeste werkgroepen kwam naar voren
dat een gentechvrije zone-initiatief van onderop moet komen en niet
moet worden opgelegd door de politiek. Ook het belang van meer
voorlichting om de bewustwording te vergroten werd breed gedragen. Een
van de deelnemers deed de suggestie om de ecologische hoofdstructuur
tot gentechvrije zone te verklaren. Het meekrijgen van gangbare boeren
die nu al gentech veevoer gebruiken werd door velen als een knelpunt
gezien. Als mogelijke oplossing werd het inzetten van
gentech-spijtoptanten naar voren gebracht.
De voorzitter van de Canadese boerenbond, roept na 12 jaar
ggo-ervaring, zijn leden op om vooral niet aan gentechgewassen te
beginnen. aldus een van de deelnemers.
Conclusies en vervolgstappen
De deelnemers aan de studiedag laten zien dat de wens om gentechvrij
te blijven breed gedragen wordt en dat de bereidheid om hiervoor actie
te ondernemen groot is. Het instellen van een gentechvrije zone kan
een middel zijn om de bewustwording te vergroten en de samenwerking
tussen boeren, consumenten, natuurbeschermers en politici voor het
behoud van een gentechvrije landbouw te bevorderen.
Gentechvrije zones zijn een mooi voertuig voor bewustwording en
samenbundeling van krachten tussen boeren, burgers en consumenten. Het
bekt goed en je krijgt de discussie over gentech mooi op gang. Het is
echt een bottum up benadering. Aldus Kees van Zelderen, vice
voorzitter van de vakgroep biologische landbouw van LTO en Biologica.
Verschillende deelnemers gaven aan met het concept gentechvrije zone
aan de slag te gaan in hun eigen omgeving. Tenminste negen ondernemers
namen een bord mee om hun eigen bedrijf tot gentechvrije zone te
verklaren. Betrokken consumenten gaan zich bezighouden met
voorlichting over gentechnologie in hun gemeente. Ook gaan ze zich
inzetten voor gentechvrije moestuinen en stadsparken.
Het lijkt dus slechts een kwestie van tijd totdat er overal in het
land bordjes met de aanduiding gentechvrije zone zullen verschijnen.
Tot slot zal er op verzoek van de deelnemers een vervolgbijeenkomst
worden georganiseerd om de strategieën voor het creëren van
gentechvrije zones nader uit te werken.
Alle deelnemers ontvangen een uitgebreid verslag met de
powerpoint-presentaties. Wilt u dit verslag ook ontvangen stuur dan
een mail naar Raaijmakers@biologica.nl