Nederlands Vaccinatie Instituut
Kwik in vaccins niet schadelijk
vrijdag, 06 februari 2009
Een Italiaanse studie heeft weer een nieuw bewijs toegevoegd aan de
berg die er al lag, dat de op kwik-gebaseerde hulpstof in sommige
vaccins, thimerosal genoemd, geen kwaad doet bij kinderen. In
Nederland is het middel overigens nooit gebruikt binnen het
rijksvaccinatieprogramma, ook in het verleden niet. Thimerosal, dat
voor de helft uit kwik bestaat, werd voorheen vaak in vaccins gebruikt
als conserveringsmiddel. In Nederland worden andere conserveermiddelen
gebruikt, zoals 2-fenoxyethanol, maar in de Verenigde Staten en ook
Italië waren vaccins met thimerosal vroeger heel gebruikelijk. .
Begin jaren negentig kregen duizend gezonde Italiaanse baby's in een
onderzoek naar het kinkhoestvaccin twee verschillende hoeveelheden van
het conserveermiddel thimerosal. Tien jaar later vonden de
onderzoekers 1403 van die kinderen bereid om een hele batterij
hersenfunctieonderzoeken te laten verrichten. Uit die onderzoeken
bleken in slechts twee van de 24 meetpunten een zeer lichte afwijking,
die volgens de onderzoekers waarschijnlijk zijn toe te schrijven aan
toeval, zo schreven ze in een artikel in het blad Pediatrics, dat
onlangs verscheen.
Geen verband autisme
Slechts één geval van autisme werd gevonden, en dat was in de groep
van kinderen die de laagste dosis thimerosal had gekregen. Het verband
tussen thimerosal en autisme is nooit wetenschappelijk aangetoond.
Wetenschappers geloven in het algemeen dat vooral genetische factoren
een rol spelen bij de ziekte. Toch werd in de Verenigde Staten het
conserveermiddel in 1999 van overheidswege uit de meeste vaccins
gehaald. De maatregel suggereerde (ten onrechte) dat de stof wellicht
toch schadelijk was. Sommige ouders lieten de vaccinatie van hun baby
achterwege vanwege angst voor thimerosal.
'Samen met het bewijs uit vele andere studies, laat ook dit onderzoek
zien dat er geen reden is om je zorgen te maken over het effect van
thimerosal in vaccins', aldus hoofdonderzoeker dr. Alberto Tozzi van
het kinderziekenhuis Bambino Gesu Hospital in Rome.
De discussie is in Italië minder groot dan in Amerika, maar de
onderzoekers zagen de unieke kans van dit onderzoek. Het onderzoek is
vooral bijzonder omdat de kinderen destijds willekeurig in de ene of
de andere groep zijn geplaatst (gerandomiseerd) . Hierdoor wordt
uitgesloten dat andere factoren dan thimerosal, zoals armoede of
opvoeding, een rol spelen.
Meisjes verschillen
Thimerosal slaat in het lichaam neer als ethylkwik. De kinderen uit
het Italiaanse onderzoek kregen destijds oftewel 62,5 microgram of
137,5 microgram ethylkwik in de hele serie vaccinaties tijdens hun
eerste levensjaar. Beide hoeveelheden waren uiteraard veilig voor
kinderen. Kinderen mogen maximaal 187,5 microgram ethylkwik in hun
lichaam krijgen, zo luidt de norm in de Verenigde Staten.
Dr. Alberto Tozzi begrijpt dat het toevoegen van een groep kinderen
die helemaal geen thimerosal hebben gehad, de studie had kunnen
verbeteren. 'Maar als thimerosal een bron van kwaad zou zijn, zou het
aannemelijk zijn geweest dat het effect zou zijn toegenomen met de
gegeven dosis', zegt hij.
De onderzoekers zagen dat de kinderen in beide groepen gemiddeld
normale waarden scoorden in de elf tests voor het geheugen,
concentratievermogen, motorische vaardigheden en andere
hersenfuncties. De elf tests zorgden voor 24 meetresultaten. Slechts
twee kleine verschillen werden gevonden, alleen bij meisjes. Meisjes
die destijds de hogere dosis hadden gekregen, scoorden slechter op de
vinger-tik-test met hun dominante hand en op een woordenschattest
waarbij hen gevraagd werd gewone dingen te benoemen.
Bij de jongens was er geen enkel meetbaar verschil tussen de twee
groepen met lage en hoge dosis. De onderzoekers vonden geen verband
voor andere stoornissen. Het enige geval van autisme zat, zoals
gezegd, in de groep die vroeger de laagste dosis had gekregen.
Bronnen:
Pediatrics, februari 2009:
Alberto Eugenio Tozzi, Patrizia Bisiacchi, Vincenza Tarantino, Barbara
De Mei, Lidia D'Elia, Flavia Chiarotti, and Stefania Salmaso
Neuropsychological Performance 10 Years After Immunization in Infancy
With Thimerosal-Containing Vaccines. Pediatrics, Feb 2009; 123: 475 -
482.
Associated Press, 25 januari 2009:
Study adds to evidence of vaccine safety