Persbericht
5 februari, 2009
Helft ondernemingen verwacht herstructurering in 2009
* 65% van de organisaties doet een beroep op externe experts
* Intern communicatieplan en correcte juridische afhandeling essentieel voor succesvolle herstructurering
De afgelopen drie jaar onderging 41% van de bedrijven op de Belgische markt een vorm van herstructurering. Voor 2009 verwacht 50% van de organisaties ermee geconfronteerd te worden. Vooral grote interne reorganisaties en afslankingen staan op de agenda.
In december 2008 en januari 2009 onderzocht HR-dienstverlener SD Worx herstructureringen van in België gevestigde bedrijven. Aan het onderzoek namen 176 HR-verantwoordelijken en bedrijfsleiders deel van bedrijven met meer dan vijftig werknemers. Het ging daarbij om zowel Belgische als internationale bedrijven aanwezig op de Belgische markt. Er werd gepeild naar herstructureringen afgerond in de periode 2006-2008 én naar herstructureringen die voor 2009 op de agenda staan.
SD Worx stelde vast dat 41% van de ondernemingen de afgelopen drie jaar werd geconfronteerd met één of andere vorm van herstructurering. Bij 13% ging het om een overname. Bij 12% om een interne reorganisatie die impact had op meer dan een tiende van het totale personeelsbestand. Fusies kwamen beduidend minder voor dan overnames.
De aard van deze herstructureringen kan dus zeer verschillend zijn. Het kan gaan om verhuizing, fusies, overnames, afslanking, interne reorganisaties of sluiting. Bij een interne reorganisatie kan het management bijvoorbeeld beslissen een afdeling te verhuizen of samen te voegen onder één baas om de efficiëntie te verhogen. Door groei kunnen taken worden gehergroepeerd. Een bedrijf kan nieuwe afdelingen creëren, waar zowel nieuw als bestaand personeel wordt geplaatst.
Herstructureringen blijken vaker voor te komen bij grote organisaties dan bij MKB-bedrijven. Tussen 2006 en 2008 maakte 71% van de organisaties met meer dan 500 werknemers een herstructurering mee. Bij het MKB was dat slechts 21%.
Grote interne reorganisaties en afslankingen voor 2009
Voor 2009 is er een duidelijke toename van het aantal herstructureringen. De helft van de organisaties (50%) verwacht ermee geconfronteerd te worden. Vooral grote interne reorganisaties (19%) en afslankingen (11%) worden verwacht, maar ook overnames van andere ondernemingen. Interne reorganisaties zullen er vooral zijn bij organisaties met meer dan 500 werknemers en bij internationale bedrijven: 34% verwacht in 2009 een interne reorganisatie, tegenover slechts 6% van de Belgische ondernemingen.
Belangrijkste aanleiding voor een herstructurering is de nood om de financiële resultaten te verbeteren. Dan volgen de wens om te groeien en efficiëntieverhoging van de organisatie.
Belgische bedrijven willen in de eerste plaats hun efficiëntie verhogen en vervolgens hun financiële resultaten verbeteren. Bij internationale bedrijven in België komt verbetering van het financiële resultaat op de eerste plaats, gevolgd door de wens om te groeien.
Top vijf problemen
De vijf belangrijkste problemen waarmee een organisatie tijdens of na een herstructurering worstelt zijn:
1) Ontevreden medewerkers (37% van de organisaties)
2) Onduidelijkheid over de visie (34%)
3) Hoger verloop en ziekteverzuim (23%)
4) Communicatielekken (20%)
5) Sociale onrust (19%)
Deze problemen doen zich bij elke vorm van herstructurering voor, of het nu een verhuizing, overname, afslanking of interne reorganisatie betreft.
HR-afdeling pas in tweede instantie betrokken
Slechts de helft van de organisaties zegt de HR-afdeling te betrekken bij de beslissing over een herstructurering. Een kwart (26%) schakelt HR in als die beslissing al genomen is. Bovendien doet 15% helemaal geen beroep op HR of pas bij de eerste problemen met medewerkers.
Cruciaal voor het welslagen van een herstructurering zijn goed projectmanagement en goede communicatie. Dat vindt meer dan de helft van de organisaties. De beste resultaten worden bereikt door een projectaanpak waarbij de experts op een geïntegreerde manier worden ingezet. Het belang van een goede projectleider mag dus niet onderschat worden.
Ook belangrijk voor het slagen van een herstructurering zijn sterk leiderschap, voldoende tijd en mankracht en de continuïteit van bedrijfsvoering. Het belangrijkste HR-instrument daarbij is een goed intern communicatieplan, gevolgd door een correcte sociaaljuridische afhandeling.
Externe deskundigen gevraagd door 65% van de organisaties
Tweederde van de organisaties (65%) doet een beroep op een externe expert (consultant). Die heeft in 29% van de gevallen een adviserende rol tijdens de beslissingsfase over de herstructurering. In de uitvoeringsfase trekt 16% van de bedrijven experts aan voor sociaaljuridische kwesties en voor het begeleiden en trainen van leidinggevenden op het vlak van verandermanagement. Voor het opstellen van een communicatieplan en het uittekenen van de nieuwe organisatiestructuren worden veelal eigen mensen ingezet.
Bijna 85% van de bedrijven zegt tevreden tot zeer tevreden te zijn over het resultaat van de herstructurering, zelfs als ze iets minder tevreden zijn over het verloop ervan. Internationale organisaties zijn minder tevreden dan Belgische bedrijven.
Steekproef en methodologie
In december 2008 en januari 2009 voerde het Kenniscentrum van SD Worx een onderzoek naar herstructureringen en geplande herstructureringen op de Belgische markt. Aan het onderzoek namen 176 HR-verantwoordelijken en bedrijfsleiders deel van bedrijven met meer dan vijftig werknemers. Daarvan behoorde 25% tot het MKB (50-99 werknemers), 59% tot het segment met 100 tot 999 werknemers en 16% tot het segment van de grote ondernemingen (>1000 werknemers). Een derde van de ondervraagden (33,5%) zijn zelfstandige Belgische ondernemingen. Nog eens 33,5% maakt deel uit van een internationale Europese groep, terwijl 16,5% tot een internationale niet-Europese groep behoort.
De vragenlijst werd elektronisch uitgestuurd. Bij de statistische verwerking en de analyse van de gegevens werd rekening gehouden met voldoende respons om de representativiteit en het realiteitsgehalte van de bevindingen te waarborgen.