TNS NIPO

TNS NIPO-RTL publicaties

5 februari 2009

Pessimisme over koopkracht in 2009
Een nieuw jaar, maar geen herstel van het vertrouwen

De beloftes van minister van Financiën Wouter Bos over de stijgende koopkracht in 2009 ten spijt: er zijn maar weinig Nederlanders die écht geloven dat ze er ten opzichte van vorig jaar op vooruit gaan. Een op de zeven (14%) denkt dat de eigen koopkracht dit jaar beter is dan in 2008, een op de drie Nederlanders (34%) denkt dat zijn of haar koopkracht hetzelfde zal zijn, terwijl maar liefst de helft van de Nederlanders (50%) in meer of mindere mate een verslechtering verwacht.

---

1 | Helft Nederlanders verwacht verslechtering eigen koopkracht in 2009

---

Hoe denkt u dat uw koopkracht zich zal verhouden in vergelijking met 2008? Alle Nederlanders (n=1.584)

---
Koopkracht (veel) beter dan in 2008 14% Koopkracht zelfde als in 2008 34% Koopkracht (veel) slechter dan in 2008 50% Weet niet 2%
---

Opvallend genoeg zien we dit beeld ook bij de groep die zich - dankzij de lage inflatie en het afschaffen van de WW-premie - volgens Bos het minste zorgen hoeft te maken over een daling van de koopkracht: de full- en parttime werkenden. Slechts twee op de tien fulltime werkenden (20%) verwachten een verbetering van de koopkracht, terwijl ruim twee keer zoveel fulltimers (42%) een verslechtering van hun koopkracht verwachten. Parttime werkenden scoren precies gemiddeld: 14 procent verwacht een verbetering, 49 procent verwacht een verslechtering.

Het zal niet als een verrassing komen dat arbeidsongeschikten, werkzoekenden, huisvrouwen of -mannen en gepensioneerden somberder zijn over hun koopkracht dit jaar dan werkenden. Alleen studenten zijn iets positiever dan parttimers (16% van de studenten verwacht een verbetering, 44% een verslechtering).

Nederlanders met een hoog bruto gezinsinkomen ( > 56.000) zijn een stuk positiever dan mensen met lagere inkomens. Maar uitgesproken positief zijn ze niet. Drie op de tien (29%) van deze 'rijkeren' verwachten dat de eigen koopkracht ten opzichte van 2008 zal verbeteren, toch nog een op de drie (33%) denkt dat deze zal verslechteren. Voor de gemiddelde Nederlander liggen deze percentages op 14 procent 'beter' en 50 procent 'slechter'.

Waarom zijn de somberaars zo pessimistisch? Van de Nederlanders die verwachten dat hun koopkracht in 2009 zal afnemen (exact de helft van alle Nederlanders), verwacht ruim de helft (56%) dat de prijzen toch harder zullen stijgen dan het eigen inkomen. Eveneens meer dan de helft (54%) verwacht dat andere kosten harder zullen stijgen dan het eigen inkomen. Een op de drie mensen (34%) die verwachten dat hun koopkracht afneemt, zegt dat zijn of haar salaris niet of nauwelijks is gestegen. Slechts drie procent - twee procent van alle ondervraagden - zegt te verwachten zijn of haar baan te verliezen.

meer dan helft mensen zegt er qua koopkracht op achteruit te gaan Ten tijde van de enquête (27 en 28 januari 2009) hadden ruim zes op de tien (62%) Nederlanders zijn of haar loonstrookje gezien, of wist in ieder geval wat hij of zij in januari 2009 netto ontvangt. Van deze mensen zegt meer dan de helft (56%) er ook daadwerkelijk qua koopkracht op achteruit te gaan. Een kwart (24%) van de mensen met kennis over het eigen netto maandinkomen in 2009 zegt er minder dan de inflatiecorrectie op vooruit te gaan (en er dus op achteruit te gaan), nog eens een kwart (25%) zegt netto precies evenveel als vorig jaar te ontvangen, en zeven procent zegt er netto zelfs op achteruit te zijn gegaan. Bijna een kwart (23%) zegt dat zijn of haar maandelijkse inkomen ongeveer evenveel als de inflatiecorrectie is gestegen. Slechts dertien procent van de mensen die weten wat ze maandelijks ontvangen, zegt er qua koopkracht op vooruit te zijn gegaan (stijging van het nettoloon overtreft de inflatiecorrectie).
---

2 | Helft Nederlanders verwacht verslechtering eigen koopkracht in 2009

---

Bent u er netto op vooruitgegaan? Indien ja, meer, evenveel of minder dan inflatiecorrectie? Nederlanders die 'weten' wat ze in 2009 netto krijgen (n=988)1
%
Ja, meer dan inflatiecorrectie 13%
Ja, maar evenveel als inflatiecorrectie 23%
Ja, maar minder dan inflatiecorrectie 24%
Nee, netto evenveel als in 2008 25%
Nee, netto achteruitgang 7%
Weet (nog) niet 5%
Wil niet zeggen 2%

---

Ook bijna helft fulltimers zegt er qua koopkracht op achteruit te gaan Wederom opvallend: zelfs bij fulltime werkenden ligt de verhouding tussen het percentage mensen dat er qua koopkracht in ieder geval niet op achteruit gaat (inkomen stijgt meer dan/ evenveel als inflatiecorrectie) nagenoeg gelijk aan het percentage mensen dat er qua koopkracht op achteruit gaat (inkomen stijgt minder dan inflatiecorrectie, netto-inkomen blijft gelijk/ gaat achteruit): 47% versus 44%.
Alleen de rijkere Nederlanders (met een bruto jaarinkomen van 56.000+ euro) zeggen er qua koopkracht vaker op vooruit dan op achteruit te gaan. Bijna dertig procent (29%) van de 56.000+ groep zegt er na het loonstrookje gezien te hebben meer dan de inflatiecorrectie op vooruit te gaan (gemiddelde Nederlander: 13%), nog eens dertig procent van deze groep zegt er netto evenveel als de inflatiecorrectie op vooruit te gaan. Bijna vier op de tien (38%) van deze goed verdienende Nederlanders zegt er qua koopkracht op achteruit te gaan (gemiddelde Nederlander: 56%).

Van de Nederlanders die er wat hun netto maandinkomsten betreft op vooruit gaan (dus óók de mensen wiens toename van het maandinkomen geen gelijke tred houdt met de inflatiecorrectie), zegt de helft (52%) dit als 'een extraatje' te zien, als een bedrag dat niet per se nodig is om rond te komen. Een kwart van deze groep (25%) zegt deze compensatie nodig te hebben gehad om rond te komen. Twee op de tien mensen die er netto op vooruit gaan (22%; 8% van alle Nederlanders) zeggen dat dit extraatje echter onvoldoende is om rond te komen.

Wat gaan mensen die er netto op vooruit gaan zoal doen met dit geld? Uitgeven, zegt de helft (50%) van hen, terwijl 36 procent van plan is te gaan sparen. Een op de zeven (14%) weet het nog niet.

1 Het is uiteraard mogelijk dat Nederlanders hun feitelijke koopkracht over- of onderschatten.

C6955 | TNS NIPObase (CAWI) | Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van RTL Nieuws. Het veldwerk vond plaats van 27 t/m 28 januari 2009. Hierbij werden 1.584 personen van 18 jaar en ouder, behorend tot het 'Leven-in-Nederland-forum', ondervraagd (n=1.584). De resultaten zijn herwogen op geslacht, leeftijd, opleiding, gezinsgrootte, regio, werkzaamheid en stemgedrag 2006.

Bij publicatie of verspreiding graag de bron TNS NIPO/RTL Nieuws vermelden. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met Tim de Beer (tel: 020 522 53 99) of Peter Kanne (tel: 020 522 59 24).