D66
Versterk de kiezer, niet de partijendemocratie
5 februari 2009
De Eerste Kamerfractie van D66 vindt het altijd belangrijk om deel te
nemen aan discussies over de Eerste Kamer. ''Een debat over de
legitimatie van dit instituut zou een vast agendapunt van de Eerste
Kamer moeten zijn'', meent D66-senator Hans Engels. In de plenaire
vergadering over het kiesstelsel van de Eerste Kamer van 3 februari
stonden de voorkeurdrempel en de lijstverbinding ter discussie.
Hervorming kiesstelsel
De staatssecretaris van Binnenlandse Zaken zette, op verzoek van de
Eerste Kamer, de mogelijkheden voor hervorming van het kiesstelsel van
de Eerste Kamer op de punten van lijstverbindingen en voorkeurstemmen
uiteen. De PvdA vroeg hierom tijdens de algemene beschouwingen naar
aanleiding van de uitslag van de verkiezingen in 2007.
Voorkeurstemmen
De hoogte van de voorkeurdrempel is niet bij alle verkiezingen
hetzelfde. Bij de Eerste Kamerverkiezing is dat op dit moment de helft
van de kiesdrempel. Engels merkt hierover op: ''Met de regering
erkennen wij de staatsrechtelijke betekenis van het vrije mandaat
ofwel het stemmen zonder last als bedoeld in de artikelen 67(3) en
129(6) van de Grondwet. Formeel hebben zij geen opdracht van de
kiezer, maar van de grondwetgever''. Wanneer de kiesdrempel verhoogd
zou worden, doet dit niets af aan dat beginsel. De D66-fractie is dan
ook niet tegen de verhoging van die kiesdrempel van 50% tot 100% als
neergelegd in een breed gesteunde Kamermotie.
Versterking van de kiezersdemocratie
De mogelijkheid van directe verkiezing van de Eerste Kamer door de
burgers is geen optie voor de D66-fractie. Dat zou volgens Engels de
positie van de Eerste Kamer verder versterken en dan zou tot een
verdere doublure en rivalisering richting de Tweede Kamer leiden. Noch
steunt de D66-fractie de mogelijkheid om het systeem van stemmen op
een individuele kandidaat los te laten. ''De versterking van de
kiezersdemocratie is een noodzakelijke ontwikkeling, omdat daarmee het
maatschappelijk vertrouwen in de overheid en politici wordt
versterkt'', aldus Engels. ''De keuze om niet langer op een
individuele kandidaat maar op een partij te stemmen, zou daarom een
onwenselijke versterking van de partijendemocratie zijn.''
Lijstverbindingen
Wanneer het gaat over lijstverbindingen, is D66 van mening dat de
lijstcombinaties voorafgaand aan de Statenverkiezingen bekend gemaakt
dienen te worden. De motie die hieromtrent door de senator Noten van
de PvdA werd ingediend, wordt dan ook gesteund door D66. Ook met het
voorstel van Noten om de verkiezingsuitslagen van de provinciën geheim
te houden, stemt de fractie in. Hans Engels: ''Deze maatregelen zouden
het probleem van onderhandelingen en strategieën op basis van een
vooraf bekende uitslag moeten tegengaan.''
Lees hier de gehele bijdrage