Eerste Kamer der Staten Generaal

Pleidooi in senaat voor stimulans economie

4 februari 2009

In de Eerste Kamer is dinsdag 3 februari 2009 gepleit voor meer stimulansen voor de economie onder regie van het ministerie van Economische Zaken. Dit gebeurde tijdens een beleidsdebat naar aanleiding van de begroting 2009 met als thema verantwoording effectiviteit van beleid ( 31.700 XIII / 31.700 D ). PvdA-senator Sylvester diende een motie in waarin de regering wordt verzocht om op zo kort mogelijke termijn fiscale maatregelen te nemen waardoor energiebesparing op grote schaal aantrekkelijk wordt voor woningen en bedrijfspanden ( EK 31.700 XIII / 31.700 D, E ). Minister Van der Hoeven van EZ ontraadde de motie, omdat er geen dekking in is aangegeven. "Zulke moties moet ik van de minister van Financiën - uw partijgenoot - altijd ontraden", zei minister Van der Hoeven. Over de motie, die wordt gesteund door de fracties van VVD, D66, GroenLinks, ChristenUnie en SGP, wordt dinsdag 10 februari 2009 gestemd.

Senator Kneppers-Heynert van de VVD-fractie stelde het Fonds Economische Structuurversterking centraal in haar bijdrage aan het debat. Naar haar oordeel voert de regering een hap-snap-beleid dat bovendien de beschikbare middelen teveel versnippert over projecten die lang niet allemaal kunnen worden aangemerkt als versterking van de economische structuur. Volgens de VVD-senator heeft de regering de economische crisis onderschat en doet zij nu te weinig om het tij te keren. Zij pleitte ervoor de FES-gelden niet langer te verkruimelen. Zo zou met de rente-inkomsten en de eventuele winst op de ING-deal de staatsschuld verminderd moeten worden, vond de VVD-fractie. Kritiek had zij op het feit dat van de 10 miljard aan aardgasinkomsten niet meer dan 1,7 miljard euro in het FES-fonds wordt gestort. "Er verdwijnt veel te veel aardgasgeld in de lopende begroting", oordeelde de VVD-senator.

Senator Terpstra van de CDA-fractie had ontdekt dat Nederland en België op het gebied van effectiviteit van economisch beleid in de middenmoot zitten in Europa. Ierland, Engeland en Luxemburg scoren hoog, terwijl de Scandinavische landen het minst effectief zijn.

De CDA-senator betichtte partijen als SP en PVV van hang naar protectionisme. "Zij doen net of Nederland een eiland is en steken de kop in het zand". Terpstra hoopte dat de aanhang van deze partijen tezamen bij de volgende verkiezingen niet hoger dan 15% zou zijn. Terpstra verwees naar het rapport van het Bureau Onderzoek en Rijksuitgaven van de Tweede Kamer, waarin EZ er slecht afkomt. De CDA-senator pleitte ervoor de kredietcrisis aan te grijpen om de Groene Economie te stimuleren. Hij vroeg om een Spoedwet Innovatie. Ook alternatieve energieprojecten, o.a. het isoleren van woningen, zou versneld aangepakt moeten worden.

SP-senator Reuten zei over de memorie van toelichting bij de begroting van EZ dat dit een 'chaotisch stuk' is. Naar zijn mening is de effectiviteit van het doen en laten van het ministerie van Economische Zaken vrijwel niet te beoordelen. Volgens Reuten moet een helder onderscheid gemaakt worden tussen doelstellingen en instrumenten. "Dit vergt een forse inhoudelijke ommezwaai", zei de SP-senator. Minister Van der Hoeven deed de toezegging dat zij zowel de leesbaarheid als de inzichtelijkheid van de begroting zal trachten te verbeteren met ingang van de begroting 2010.

Mevrouw Sylvester hield een pleidooi voor een 'ondernemende overheid'. Zij vroeg of de regering bereid is te investeren in onder meer het MKB. "Het is in deze tijd dringender dan ooit nodig dat kleine ondernemers personeel in dienst nemen", zei de PvdA-senator. Zij pleitte tevens voor programma's om energieverspilling tegen te gaan. Extra stimuleringsmaatregelen zouden het echt aantrekkelijk moeten maken om bestaande particuliere woningen en bedrijven te isoleren. Ook vroeg mevrouw Sylvester aandacht voor kleinschalige energiewinning op perceelniveau.

Op het gebied van alternatieve energiewinning zijn landen als Duitsland en Denemarken veel verder dan Nederland, betoogde GroenLinks-senator Laurier . Hij drong erop aan dat Nederland pogingen doet om de koppositie van voorheen te heroveren.

Senator Van den Berg wilde namens de fracties van ChristenUnie en SGP weten wat het ministerie van EZ doet om de gevolgen van de kredietcrisis het hoofd te bieden. "Om sterker uit de crisis te komen moet Nederland blijven innoveren", zei senator Van den Berg. De aandacht voor duurzaamheid en maatschappelijk ondernemen mag niet verslappen, vinden CU en SGP. Zij zien mogelijkheden voor de overheid om het rentmeesterschap waar te maken.

Namens de fracties van D66 en OSF spoorde senator Schouw minister Van der Hoeven en staatssecretaris Heemskerk aan ervoor te zorgen dat het ministerie van EZ 'er toe doet'. Schouw vond dat het ministerie leidend moet zijn in de politieke en maatschappelijke discussie: het debat aanjagen en beleidsconcepten ontwikkelen.

Hij kreeg geen instemming van de minister voor zijn pleidooi om de metropool Holland als een geheel te beschouwen De minister vond wel dat de Noord- en de Zuidvleugel goed moeten samenwerken.
---


* stenogram 3 februari 2009