Openbaar Ministerie


* >Reactie OM Zwolle-Lelystad op rapport 'Persoonsgebonden Zor...

Reactie OM Zwolle-Lelystad op rapport 'Persoonsgebonden Zorg Verantwoord

4 februari 2009 - Arrondissementsparket Zwolle-Lelystad

De Bovenregionale Recherche Noord-en Oost-Nederland (BRNON) en de FIOD ECD Utrecht hebben een verkennend onderzoek uitgevoerd naar fraude met het Persoons Gebonden Budget (PGB). Reden voor het onderzoek waren signalen van mogelijke fraude bij de aanvraag en de besteding van PGB-gelden. Dit waren interne signalen; er is geen sprake geweest van een toename van het aantal aangiftes.

De onderzoekers wilden door middel van deskresearch, interviews en dossieranalyse inzicht krijgen in de aard en omvang van fraude met persoonsgebonden budgetten. Het is geen strafrechtelijk onderzoek en ook geen wetenschappelijk onderzoek.

De rapporteurs hebben gekeken welke werkprocessen en richtlijnen er zijn met betrekking tot PGB-fraudebestrijding en op welke wijze deze al dan niet worden nageleefd. Hieruit komt naar voren dat PGB-fraude grotendeels mogelijk wordt gemaakt door de ruimte in de regelgeving, de rol van bemiddelaars en geringe controle.

De rapporteurs tekenen hier overigens bij aan dat de regelgeving met opzet ruim is, juist om de beoogde flexibiliteit en keuzevrijheid voor de zorgafnemers te bereiken. De ruimte die daarmee gecreëerd wordt in de regelgeving maakt ook dat lang niet alle fraudegevallen daadwerkelijk strafrechtelijk vervolgbare fraude betreft. Het `gebruik tegen de geest van de regeling' is te betitelen als oneigenlijk gebruik, maar valt niet onder fraude. Oneigenlijk gebruik kan ook niet door de politie of Fiod-ECD opgespoord worden.

Voorbeeld: in de regeling staan geen concrete definities over de inhoud van de in te kopen zorg. Ook zijn er geen heldere grenzen ten aanzien van tarieven voor bijv. bemiddeling of reiskosten. Het uitkeren van bovenmatige uurlonen of te hoge reiskostenvergoedingen is strijdig met de geest van de wet, maar leidt niet tot een strafbaar feit.

De rapporteurs hebben in het kader van het onderzoek 106 dossiers bekeken die bij vier zorgverzekeraars werden opgevraagd. Deze dossiers zijn niet zozeer bekeken met het oog op strafrechtelijke vervolging, maar meer om inzicht te krijgen in de aard van de fraude en de werkwijze.

In twee gevallen was er overigens al succesvol vervolgd voor valsheid in geschrifte. Het merendeel van de gevallen betrof onjuiste besteding van het budget, waarbij meestal geprobeerd is het budget terug te vorderen. Voor zover in deze dossiers sprake is van mogelijk strafbare feiten zal nog nader bekeken worden of vervolging opportuun of bewijstechnisch haalbaar is.

Het Openbaar Ministerie zal de bevindingen van de rapporteurs kenbaar maken aan de betrokken zorginstellingen, met een aanbeveling die gericht is op een verbetering van de werkprocessen en -procedures ten behoeve van de PGB-fraudebestrijding.