ChristenUnie
Slob: Buitengewone tijd vergt buitengewone daden
zaterdag 31 januari 2009 20:16 Kabinet en coalitiefracties moeten lef
en leiderschap tonen om de krediet- en economische crisis te
bestrijden. Dat zei Arie Slob, fractievoorzitter van de ChristenUnie
in de Tweede Kamer, vandaag tijdens het partijcongres in Haarlem.
,,Buitengewone tijden kunnen leiden tot buitengewone daden. Wij zijn
bereid met een open houding naar gemaakte coalitieafspraken - ook de
financiële - te kijken als dat in het belang van ons land en de aanpak
van de recessie noodzakelijk is. En we zullen niet meewerken aan
maatregelen die de crisis alleen maar verder verdiepen.''
Slob voor het ChristenUniecongres, 31 januari 2009 in Haarlem:
,,Nog een maand en een dag en dan is het 1 maart. Voor zover u het nog
niet wist: dan is het de jaarlijkse Nationale Complimentendag. Volgens
de initiatiefnemers een ideale dag om eens te oefenen met `opgestoken
duimen, knipogen en schouderklopjes'. 1 maart vieren we ook, als we de
dag van de regeringsverklaring als de officiële start beschouwen, de
verjaardag van het kabinet. Dat kan geen toeval zijn. U weet dat onze
premier een hekel heeft aan wat wel de nationale klaagcultuur wordt
genoemd. Aan al dat negativisme. Nou, u weet nu wat u te doen staat op
de tweede verjaardag van het kabinet. Duimen omhoog, knippen met de
ogen en klopjes op de schouders.
Daar is - nu in alle ernst gesproken - meer dan vorig jaar reden voor.
Het kabinet heeft de slag te pakken. Een groot deel van het
coalitieakkoord is in de uitvoering terecht gekomen. Met name tijdens
de uitbraak van de kredietcrisis liet het kabinet zien wat besturen
is. Tegelijk is het niet zo dat alles foutloos gaat. En we zouden de
ChristenUnie niet zijn als we alleen maar fouten bij ánderen zien. Ik
zeg het maar in alle openheid. Ook wij maken fouten, ook wij kennen
teleurstellingen. Maar het mooie van een congres van de ChristenUnie
is dat je dankbaarheid én zorg, mooie én moeilijke ervaringen met
elkaar kunt delen.
We zijn nu bijna op de helft van deze kabinetsperiode. Een goed moment
om te kijken wat ons nog te doen staat. Maar ook om terug te kijken.
Want u weet het: wie alleen maar voorwaarts gaat, ziet zijn voetsporen
niet. En die zijn door de ChristenUnie in de afgelopen jaren
nadrukkelijk neergezet.
Ik noem u een aantal van die voetsporen. Ik heb daarbij een selectie
moeten maken uit wat we intern ons zegeningenregister noemen.
Ik begin met het gezinsbeleid. Weet u nog hoe vaak wij in het verleden
hebben aangedrongen op een gericht gezinsbeleid. Al in de jaren
negentig vroegen we om een speciale bewindspersoon voor jeugd en
gezin. We hebben er zes kabinetten op moeten wachten, maar bij het
aantreden van dit kabinet was het eindelijk zover. Het gezin staat
weer hoog op de politieke agenda. D66-er Pechtold is zelfs met een
heus tegenoffensief gekomen. Het individu zou eens ondersneeuwen,
nietwaar. De VVD weet intussen niet hoe gek ze het moet maken om een
karikatuur van het gezinsbeleid van Rouvoet te maken. Er is weinig
fantasie nodig om te bedenken wat er gebeurd was als niet de
ChristenUnie maar bijvoorbeeld D66 en/of de VVD in de regering had
gezeten.
- Dan was er geen gericht beleid voor gezinnen gemaakt.
- geen kindgebonden budget voor ouders met een wat smallere
portemonnee.
- geen gratis schoolboeken voor het voortgezet onderwijs
- geen reductie van reiskosten voor minderjarige MBO-ers.
- geen verplicht ouderschapsplan bij echtscheiding van ouders met
minderjarige kinderen
- de flitsscheiding zou niet zijn afgeschaft.
- de algemene heffingskorting zou al geheel zijn afgeschaft: dat
scheelt 2000 euro per jaar als partners er voor kiezen dat één van hen
de kost wint
- en dan lag er nu niet een gezinsnota waarin onder meer de dilemma's
rond de verdeling van arbeid en zorg geschetst zijn.
Niets van dat alles. Maar met de ChristenUnie in de regering is dit nu
wel gebeurd. Partijgenoten, wij maken het verschil op dit onderwerp.
We laten onze voetsporen na. En dat was hard nodig ook.
Nee, ik geef het toe: minister Rouvoet heeft geen makkelijke taak. En
ja, de opgaven zijn groot. Denk aan de steeds maar terugkerende
wachtlijsten. Maar is het niet vreemd dat er juist om die reden mensen
zijn - óók in eigen kring - die zeggen dat we nooit zo'n departement
hadden moeten uitkiezen. Het zou te moeilijk zijn! Ik begrijp daar
niets van. De burgers van Nederland zitten toch niet te wachten op
bestuurders die weglopen voor moeilijke opdrachten, die met makkelijke
onderwerpen willen scoren, die bij wijze van spreken voor een
pretpakket kiezen? Dáárvoor zijn we niet in het kabinet gestapt!
We maken het verschil. Ook op het gebied van Defensie. Alle respect
voor de VVD-er Henk Kamp, de voorganger van minister Van Middelkoop,
maar onder zijn daadkrachtige leiding werd er - met steun van het CDA
- wel fors gesaneerd bij Defensie. Weet u het nog: voor circa 400
miljoen euro aan bezuinigingen! Circa 7 procent van het
defensiebudget. Daarvoor moesten sommige onderdelen 30 procent van hun
gevechtskracht inleveren (fregatten, jachtvliegtuigen), werden andere
onderdelen geschrapt en veel projecten gingen niet door. Ook moesten
er duizenden defensiewerknemers afvloeien en verloren nog eens
duizenden in de civiele sector hun baan, omdat zij afhankelijk waren
van bases die gesloten worden.
Minister Verhagen roept nu wel geregeld dat er meer geld naar de
krijgsmacht moet - maar wij regelden het. Als enige van de
coalitiepartners hadden we dit in ons programma staan. Na vele jaren
van bezuinigingen, komt er deze regeerperiode een kleine miljard euro
extra beschikbaar voor Defensie. Minister Van Middelkoop laat
momenteel ook een meerjarenverkenning opstellen. Om met feiten en
getallen op een rijtje te zetten hoe politieke ambities - het ijveren
voor vrede en gerechtigheid wereldwijd - zich verhouden tot de kosten
van vredesoperaties. De uitkomsten daarvan zijn van belang voor een
volgende regeerperiode.
Ik geef het toe: soms zuchten we wel eens om Eimert; hij kan soms wat
té openhartig zijn. Maar hij heeft zijn hart wel op de juiste plaats
zitten voor Defensie. Voor al die mannen en vrouwen die met gevaar
voor hun eigen leven zich inzetten voor recht en gerechtigheid in de
wereld. Van Middelkoop stáát ervoor dat zij voldoende middelen hebben
en dat er geen roofbouw op hen wordt gepleegd: na ons vertrek uit
Uruzgan eind volgend jaar heeft de krijgsmacht rust nodig en volgt er
dus geen grote nieuwe missie. Nee, aan de oprechtheid van deze
minister twijfelen we geen seconde. Dit is geen minister van streken.
Journalisten vragen me geregeld of wij dat niet moeten leren. Mijn
antwoord is dan altijd: We zien echt wel wat er om ons heen gebeurt,
maar we gaan de streken van anderen niet imiteren. De ChristenUnie
heeft haar eigen programma, maar ook haar eigen stijl: bezielde
politiek zonder streken. Daar staan wij voor. We kunnen én willen niet
anders.
We maken het verschil. We laten onze voetsporen achter. Al jaren
pleiten wij voor een groener, duurzaam belastingstelsel: een stelsel
waarin de grootste vervuilers het zwaarst worden belast. Daarmee is nu
eindelijk een goed begin gemaakt, bijvoorbeeld in de autoshowrooms.
Veel modale, relatief zuinige auto's zijn inmiddels goedkoper geworden
- terwijl de categorie grote slurpers fors duurder werd. En na jaren
van asfalt, asfalt en nog eens asfalt is er nu extra geld voor het
spoor en openbaar vervoer: een investeringsplan van 4,5 miljard euro.
Prachtig ook om te zien dat onder leiding van staatssecretaris Tineke
Huizinga er al deze kabinetsperiode extra in regionaal openbaar
vervoer wordt geïnvesteerd.
Van al deze maatregelen geldt: wij vroegen erom in ons
verkiezingsprogramma; we eisten het in de onderhandelingen over het
coalitieakkoord, en nu gaat het er van komen. Een trendbreuk na jaren
eenzijdig asfaltbeleid.
Dat geldt ook voor de eerste aanzetten die nu gemaakt zijn om te komen
tot de invoering van kilometerbeprijzing: niet het bezit maar het
gebruik van de auto wordt belast. Ónze Dick (Stellingwerf) pleitte
daar al meer dan tien jaar geleden voor. Hij kreeg toen nauwelijks een
voet aan de grond. In deze kabinetsperiode worden nu de eerste
onomkeerbare stappen gezet. Prachtig dat een CDA-minister dit plan mag
gaan uitvoeren. Nee, ook hier geldt dat het geen gemakkelijke taak is.
Maar ook van CDA-ministers mogen we verwachten dat ze niet voor
moeilijke opdrachten weglopen. Beste Camiel Eurlings, laat je dus ook
niet ontmoedigen door al die oud-verkeersministers die rond de
kerstdagen in het Nederlands Dagblad somberden dat het toch allemaal
maar niets kan worden met dat rekeningrijden. Wat zij al die jaren
lieten lopen, is jouw grootste opgave voor deze kabinetsperiode.
Over duurzaamheid wordt veel gesproken, maar onze staatssecretaris
Tineke Huizinga voegt de daad bij het woord. Net voor het kerstreces
presenteerde zij haar ontwerp Nationaal Waterplan. Over zaken als
waterveiligheid, de Noordzee en de toekomst van het IJsselmeergebied.
Sprankelende uitwerkingen zoals windmolenparken op zee en een
waterstad in het Markermeer. Ontwikkelingen op het gebied van klimaat,
demografie en economie vragen op een waterbeleid dat toekomstbestendig
is. Tineke Huizinga trekt sporen die nog lang te zien zullen zijn.
Echt ChristenUnie om daaraan mee te werken.
De ChristenUnie maakt het verschil. We laten onze voetsporen na. Dat
viel ook op bij de discussie over de koers van Europa. We wisten het
`nee' tegen de Europese grondwet uit 2005 te vertalen in een
realistische Nederlandse inbreng bij de Europese Top van juni 2007.
Bijzonder om vervolgens te zien hoe die Nederlandse inbreng Europa in
een ander spoor kon krijgen. Want de uitkomst was: geen grondwet, maar
een nieuw verdrag zonder grondwettelijke pretenties die inbreuk doen
op nationale soevereiniteit. Een mooi resultaat dat we nu met steun
van de SGP kunnen uitdragen naar de Europese Verkiezingen toe.
Gefeliciteerd, Peter van Daalen, met het vertrouwen dat je hebt
gekregen als onze lijsttrekker bij Europese verkiezingen in juni. We
zien uit naar onze samenwerking in de komende jaren. Dank aan Hans
Blokland, voor zijn inzet in de afgelopen jaren. Hans, je wordt
afgelost door een jonger iemand. Maar je weet het: je bent pas oud als
je buiten adem raakt bij het schaken, jouw lievelingssport. We hopen
dat dit voor jou nog lang gaat duren.
De ChristenUnie maakt het verschil. Dat geldt ook in de discussie over
de winkeltijdenwet die zich toespitst op de koopzondagen. U heeft de
laatste weken kunnen voelen hoe sommigen de stemming in het land
hierover proberen te zetten. Schandalig, werd er gezegd, dat de
ChristenUnie het aantal koopzondagen aan banden wil leggen. Maar hoe
zo, schandalig? Met onze coalitiegenoten hebben we afgesproken dat de
bestaande wetgeving, geschreven door een D66-minister in de tijd van
`paars', voortaan netjes wordt nageleefd. Daarom gaan we eindelijk een
maas in huidige wet, de zogenoemde toerismebepaling, aanpakken. En ja,
daar hechten wij inderdaad zeer aan. Want een groot aantal gemeenten
misbruikt al jarenlang deze bepaling om meer dan twaalf zondagen per
jaar de winkels open te gooien.
Ik weet dat er partijen zijn die nogal geforceerd de economische
crisis aangrijpen om alsnog onder deze afspraken uit te komen. Geld
moet rollen en dus moeten we vooral zeven dagen per week langs de
kassa's kunnen schuifelen. Dat een consument z'n euro maar één keer
kan uitgeven en dat het zeker voor kleine winkels alleen maar extra
geld en inspanning kost om de hele week open te zijn, dringt kennelijk
niet door: vrijheid om te consumeren is belangrijker dan vrijheid om
uit te rusten. Uit de inbrengen bij het wetsvoorstel meende ik
voorzichtig op te snuiven dat PvdA en CDA ook een pas op de plaats
zouden willen maken. Laat ik hierover maar duidelijk zijn: de
ChristenUnie staat op een spoedige uitvoering van de gemaakte
afspraak. En het past niet in de gemaakte afspraak om gemeenten die al
jarenlang misbruik van de wet maken, nu buiten deze aanpak te
plaatsen, zoals de PvdA schijnt voor te stellen. Verkeerd gedrag gaan
we niet belonen. Het is ook niet eerlijk naar gemeenten die zich wel
aan de wet hebben gehouden.
Terecht heeft minister Van der Hoeven overigens al vraagtekens heeft
geplaatst bij een onderzoek dat suggereert dat er duizenden banen
verloren gaan als de winkels niet onbeperkt open mogen. We beschermen
juist de kleine winkelier en de belangen van de werknemers.
Zondagsrust is heilzaam, ook voor een economie die het even moeilijk
heeft.
De ChristenUnie maakt het verschil. We laten onze voetsporen na. Dat
bleek ook tijdens het overzicht van de voorzitter van de Tweede Kamer,
mw Verbeet, over 2008. Het belangrijkste rijtje, het rijtje van de
Kamerleden die de meeste amendementen door de Tweede Kamer hebben
geloodst, werd aangevoerd door drie ChristenUnie-Kamerleden: Ernst
Cramer, Esmé Wiegman en Ed Anker. Een volledig ChristenUnie-erepodium.
Geweldig. Ik ben trots op mijn fractie. Ook op Cynthia en Joel, die op
hun terreinen eveneens erg actief zijn. En zo hoort het. Daarvoor
zitten we toch in de Tweede Kamer. We willen invloed uitoefenen op het
beleid. Dat doe je door de wetgeving te beïnvloeden. Het echte
Kamerhandwerk. En die amendementen gáán ook echt ergens over. Over
extra geld voor de binnenvaart: een duurzame wijze van vervoer, motor
van regionale economieën. Over miljoenen euro's voor
uitstapprogramma's voor prostituees. Extra miljoenen voor hulp aan
tienermoeders. Extra miljoenen voor een verzekering voor alle
vrijwilligers in Nederland. En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Dat doe ik niet. Ik kom namelijk tot een afronding. Nog even
vooruitkijken. Alle aandacht zal de komende maanden gericht zijn op de
bestrijding van de gevolgen van de kredietcrisis. De crisis roept een
besef wakker dat we in een run naar meer en meer tegen grenzen zijn
aangelopen. Is dat overigens niet één van de lessen die we altijd uit
tijden van crisis leren: dat we moeten leren leven met grenzen.
Grenzen aan de groei, grenzen aan de draagkracht van de aarde, grenzen
aan de schrijnende en niet te accepteren kloof tussen arm en rijk. In
dat opzicht bied tijden van crisis ook kansen. Het kunnen momenten van
loutering zijn. We worden gedwongen nieuwe keuzes te maken, die nieuw
perspectief bieden. We moeten op zoek naar een nieuwe balans.
Van deze coalitie mag verwacht worden dat daarnaar de aandacht
uitgaat. Bewindspersonen moeten zich nu niet terugtrekken op hun eigen
departementen. Politieke schouders moeten tegen elkaar aan gezet
worden. Niet iedereen voor zichzelf en zijn eigen ding. Balkenende,
Bos, Rouvoet. / Donner, van der Hoeven, Plasterk. / Eurlings, Cramer,
van der Laan en al die andere bewindspersonen: samen staan ze voor een
geweldig grote opgave.
Deze coalitie kan die uitdaging aan. Maar dan moet ze wel lef en
leiderschap tonen, en wegblijven bij onnodig politiek gekrakeel over
onderwerpen die afleiden van dat waarover we ons echt druk moeten
maken. Dat lef en leiderschap zal ook nodig zijn als we straks met
elkaar keuzen moeten maken bij de voorjaarsnota. Buitengewone tijden
kunnen -wat de ChristenUnie betreft - ook leiden tot buitengewone
daden. Zoals nu eigenlijk al zichtbaar is. Maar wij zijn bereid met
een open houding naar gemaakte coalitieafspraken - ook de financiële -
te kijken als dat in het belang van ons land en de aanpak van de
recessie noodzakelijk is. En we zullen niet meewerken aan maatregelen
die de crisis alleen maar verder verdiepen.
Laat ook in de komende tijd de visie, die de in Beetsterzwaag heeft
neergelegd, leidend zijn. De visie van Samen werken, Samen leven. De
drive om te werken aan beheerste groei, duurzaamheid, respect en
solidariteit. Aan een samenleving waarin oog is voor elkaar en waarin
recht wordt gedaan aan ieders mogelijkheden en talent. Een samenleving
waarin de overheid duidelijke grenzen stelt aan wat wel en wat niet
kan, waarin vooral de eigen kracht van de samenleving wordt benut en
waarin creativiteit en eigen initiatief worden ondersteund. Een
samenleving waarin mensen zich duurzaam met elkaar verbonden weten.
Als ChristenUnie willen we ons daar voor inzetten. Onze
bewindspersonen in het kabinet. De Kamerleden in de fractie. Vanuit
het besef dat God ons roept op onze onderscheiden plaatsen onze
verantwoordelijkheden voor het bestuur van dit land te nemen. Hem komt
alle eer toe.''