Vrije Universiteit Amsterdam
meer
Intensive care simulatieruimte
Soft skills in crisissituaties getraind
29 januari 2009
Sinds kort beschikt VU Medisch Centrum over een hightech 'intensive
care simulatieruimte'. Artsen, verpleegkundigen en studenten kunnen er
praktische, medische vaardigheden oefenen. Het gaat volgens
initiatiefnemer dokter Hagen Biermann echter vooral om het trainen van
'soft skills' in crisissituaties.
Hagen Biermann: `Het fijne van simulatie is natuurlijk ook dat fouten
geen kwaad kunnen' "In crisissituaties is het in veel gevallen de
menselijke factor die tot het ontstaan van medische fouten leidt",
zegt Hagen Biermann, hoofd simulatietraining IC. "Het gaat dan dus
niet om een gebrek aan kennis, maar om gebrekkige overdracht van
kennis; het schort aan communicatie en teamwork." Juist aan deze
vaardigheden kan met behulp van IC simulatie uitstekend gewerkt
worden. Maar dat vergt wel het lef om het eigen (team)handelen onder
de loep te nemen.
Hagen: "De gedachte dat artsen geen fouten maken of dat we als
ziekenhuis geen fouten maken, moet overboord. We moeten realistisch
zijn: fouten gebeuren. Dat is menselijk, maar we proberen ervan te
leren. Alleen in zo'n cultuur kun je patiënten écht maximale
veiligheid bieden. Het fijne van simulatie is natuurlijk ook dat
fouten geen kwaad kunnen."
Patiënt Icarus
De simulatieruimte is niet te onderscheiden van een gewone kamer op de
IC. Alleen is de patiënt die hier in bed ligt een levensgrote pop,
genaamd Icarus (naar intensive care unit simulator). Icarus is
computergestuurd en kan alle fysiologische reacties nabootsen. Ook kun
je op hem alle medische verrichtingen uitvoeren. "Via de computer
kunnen we allerlei parameters instellen", legt Hagen uit. Zo kan
Icarus dus zomaar in een uiterst kritieke toestand geraken. Het
behandelend team moet, onder het oog van de camera, adequaat
ingrijpen.
Hagen: "Meestal moet het team wel even stoom afblazen voor we de
beelden kunnen terugkijken. Zo realistisch voelt de setting aan. De
overige mensen die aan de training deelnemen, hebben de simulatie live
gevolgd via de computer. Na afloop wordt er in het bredere team
geëvalueerd. Wat ging er goed? Wat ging minder goed? Door deze
zelfreflectie vallen vaak kleine dingen op, die grote consequenties
kunnen hebben en die anders onopgemerkt blijven. Waarom staan we
eigenlijk met z'n allen in een hoekje? Waarom hebben we de taken niet
efficiënter verdeeld? Vaak valt op hoe belangrijk het is om in een
kritieke situatie hardop te benoemen wat je doet, zodat de andere
teamgenoten hierop kunnen inspelen. Ook zie je hoe belangrijk het is
om te adresseren. 'Laura, geef me de tube' is veel effectiever dan
gewoon roepen dat je de tube nodig hebt."
De bedoeling is dat alle verpleegkundigen, artsen en arts-assistenten
van de IC twee tot drie keer per jaar een simulatietraining doen.
Verder wordt de ruimte nu benut voor een bronchoscopiecursus samen met
de afdeling longziekten en voor onderwijs aan leerlingen verpleegkunde
van de Hogeschool Holland. Na de verbouwing van de intensive care zal
de simulatieruimte verder worden uitgebreid.
FOTOBIJSCHRIFT :
Hagen Biermann: 'Het fijne van simulatie is natuurlijk ook dat fouten
geen kwaad kunnen'
Laura Jansma
bron: Tracer