Vrije Universiteit Amsterdam
meer
Bipolaire stoornissen centraal tijdens Valeriussymposium
29 januari 2009
Zo'n honderd belangstellenden waren op vrijdag 23 januari aanwezig bij
het vierde Valeriussymposium dat in de Amstelzaal plaatsvond. Het was
de eerste keer dat GGZ inGeest deze dag samen met VUmc organiseerde.
Het thema was bipolaire stoornissen: over topzorg en basale
wetenschap.
Een bipolaire, of manisch-depressieve, stoornis is een ernstige
psychiatrische aandoening waarbij perioden van depressie en van
overmatige activiteit (manie) elkaar afwisselen. Nationale en
internationale sprekers gaven tijdens dit symposium de laatste stand
van zaken weer over zowel de praktijk van de behandeling als
wetenschappelijk onderzoek.
Het symposium werd geopend door Wouter van Ewijk, lid van de raad van
bestuur van VUmc, terwijl Witte Hoogendijk als dagvoorzitter optrad.
Aartjan Beekman gaf een korte uitleg over de keuze voor het onderwerp
bipolaire stoornissen. VU medisch centrum en GGZ inGeest starten dit
jaar met een academische werkplaats voor deze aandoening. Vervolgens
belichtten zeven sprekers verschillende facetten van de bipolaire
stoornis.
Comorbiditeit
De Amerikaanse hoogleraar Amy Kilbourne ging in op de positieve
resultaten van het onderzoek wat zij deed naar het door haar
ontwikkelde behandelprogramma voor patiënten die aan een bipolaire
stoornis lijden. Somatische comorbiditeit, vooral hart- en
vaatziekten, komt vaker voor bij patiënten die aan een bipolaire
stoornis lijden. Zij ontwikkelde het behandelprogramma 'Life Goals
Collaborative Care', waarin door middel van psychosociale interventies
beoogd wordt de totale zorg aan patiënten die lijden aan een bipolaire
stoornis zowel op psychisch als somatisch gebied te verbeteren.
Willem Nolen deed verslag van, het weinige, onderzoek dat gedaan is
naar de invloed van het gebruik van anti-depressiva op de bipolaire
depressie. Daaruit bleek dat het medicijngebruik niets lijkt toe te
voegen. In de praktijk zien zorgverleners echter wel een (positief)
effect. Jan van Zaane liet het publiek weten dat excessief
alcoholgebruik veel minder invloed had op het verloop van een
manisch-depressieve aandoening dan verwacht. Mogelijk is deze uitkomst
beïnvloed omdat de patiënten die hieraan deelnamen zich bewuster aan
hun therapie hielden.
Contract
De dag werd onderbroken voor een forumdiscussie geleid door Ursula
Klumpers over het zelfbindingscontract. Het forum bestond onder andere
uit een jurist, psychiaters en een lid van de cliëntenraad. Het
zelfbindingscontract is vorig jaar ingevoerd als een nieuw dwangmiddel
bij de behandeling van psychiatrische patiënten. Er is nog nauwelijks
ervaring mee. Tijdens een stabiele fase in hun ziekte kunnen de
patiënten aangeven hoe zij behandeld en bejegend wensen te worden als
de symptomen verergeren en een opname noodzakelijk wordt. Daarmee
houden ze meer grip op hun leven, ook al zijn ze een tijdlang niet in
staat voor zichzelf op te komen. Er ontstond een levendige discussie,
want het nadeel van het zelfbindingscontract is dat lang niet alle
patiënten dit kunnen en willen en dat het bovendien veel papierwerk
oplevert. Toch werd gepleit, juist vanwege die afspraken over de
behandeling tijdens een opname, zelfbindingscontracten op te stellen.
Na de pauze volgde een lezing van Nick Craddock over de genetische
achtergronden van bipolaire stoornissen. Er wordt steeds meer bekend
over de genen die betrokken zijn bij deze en aanverwante aandoeningen
als schizofrenie. Ralph Kupka deed verslag van zijn onderzoek naar de
switchmomenten tussen de manische en depressieve fases. Dat lijkt een
kernfenomeen te zijn, maar er is tot dusver weinig onderzoek naar
gedaan. Zijn hypothese is dat het gebruik van antidepressiva het
patroon van de ziekte versnelt.
De laatste spreker, Mary Phillips, sprak de zaal toe vanuit de
Verenigde Staten met behulp van een video. Zij zoekt met behulp van
neuro-imagingtechnieken naar biomarkers voor bijvoorbeeld
emotieregulatie en -verwerking bij patiënten die aan een major
psychiatrische stoornis lijden.
Het was een goed gevuld en interessant programma, een goede start van
de samenwerking van GGZ inGeest en VUmc, dat komend jaar zal
resulteren in de oprichting van de academische werkplaats bipolaire
stoornissen.
Monique Krinkels
bron: Tracer