Gemeente Noordwijkerhout
26/1/2009 - Resultaten opgravingen bij de Witte Kerk
Op het oude kerkhof van de Witte Kerk is in 2005 door ArcheoMedia
archeologisch onderzoek gedaan. De resultaten van dit onderzoek zijn
door ArcheoMedia onlangs bekendgemaakt. Hieronder treft u een korte
samenvatting van de resultaten aan.
Variatie aan skeletten
Er werden voornamelijk menselijke skeletten en houten grafkisten
gevonden. Ook trof men funderingsresten van de kerk aan. In de graven
lagen zowel mannen als vrouwen. De leeftijd van de overledenen
varieert van pasgeborenen tot oude volwassenen. Er werden veel
botresten van kinderen gevonden. Dit kan historisch verklaard worden
door de bekende hogere kindersterfte.
Oost-west-begraving
Vrijwel alle skeletten lagen met het hoofd naar het westen en de
voeten naar het oosten gericht. Men geloofde namelijk dat de
wederopstanding van Christus in het oosten (richting Jeruzalem) zou
plaatsvinden en dat men zelfs na de dood deze gebeurtenis zou moeten
kunnen aanschouwen.
Drie individuen werden in omgekeerde richting begraven, dus met het
hoofd in het oosten. De mogelijkheid bestaat dat het hier om priesters
gaat. Priesters waren verondersteld op de dag van de wederopstanding
hun gelovigen toe te spreken. Andere verklaringen zijn, dat degenen
die de overledenen begroeven weinig waarde hechtten aan het gebruik om
het hoofd naar het westen te begraven. Ook kan het zijn, dat men door
het verplaatsen van de kist in de kerk of op het kerkhof het noorden
kwijtraakte, aangezien er bij sommige kisten geen verschil was tussen
het hoofd- en voeteneinde. Dit was vermoedelijk ook het geval bij een
aangetroffen kindergrafje.
Bij enkele recentere begravingen zijn er aanwijzingen dat deze
afgestemd werden op de inrichting van het kerkhof.
Meerdere begravingen tegelijkertijd
Van enkele begravingen is met zekerheid te zeggen, dat er twee of
meerdere individuen op hetzelfde moment werden begraven. Ook werden er
meerdere personen in één kist begraven.
Grafvondsten
Bij vier overledenen werden sieraden aangetroffen, zoals ringen en een
rozenkrans van glazen en benen kralen. Andere grafvondsten waren
knopen en speldjes die vermoedelijk gebruikt zijn om het dodenkleed
dicht te spelden, een 18^de eeuwse rekenpenning, aardewerk, een
ijzeren mes met een versierd houten mesheft en twee haarstukjes.
Aangezien de begravingen dateren uit de late Middeleeuwen en Nieuwe
tijd en volgens christelijke traditie werden begraven, bleef het
aantal grafvondsten beperkt. Het meegeven van grafgiften strookten
over het algemeen niet met de christelijke begravingstradities.
Grafmarkeringen
Er werden sporen aangetroffen van bovengrondse houten grafmarkeringen
en van een grafsteen.
Datering graven en skeletten
Het was niet mogelijk een exacte datering voor alle graven en
skeletten te geven. Op basis van de verkleuring van de grafkuil en
kistaflijning, de conservering van het botmateriaal en het aanwezige
aardewerk in de grafkuil kwam men tot de volgende
dateringscategorieën: vóór 1250, vóór 1500, na 1500, 1500-1700, vóór
1700 en na 1700.
Sporen kerk onder Witte Kerk
Enkele graven zijn bouwhistorisch van groot belang, omdat deze zich
onder de fundering van de kerktoren en het schip bevonden. Aangezien
de toren tot de oudste stenen bouwfase van de Witte Kerk behoort,
vormen deze graven vermoedelijk het bewijs dat er onder de Witte Kerk
mogelijk nog grondsporen aanwezig kunnen zijn van een kleinere, oudere
voorganger van de huidige kerk.