Universiteit van Tilburg 19 januari 2009
ADHD uitlokkende factor bij herhaald slachtofferschap
Oratie hoogleraar forensische psychologie Stefan Bogaerts
20 tot 40 procent van de volwassen slachtoffers van geweld wordt
binnen het jaar opnieuw slachtoffer van delicten. Dit herhaald
slachtofferschap van geweldsdelicten krijgt weinig aandacht. Een
belangrijke reden is dat dergelijke delicten zich meestal in de
privésfeer afspelen of op het werk en dat slachtoffers en daders vaak
bekenden van elkaar zijn. Volgens hoogleraar forensische psychologie
Stefan Bogaerts is ADHD bij de slachtoffers een onderbelichte
uitlokkende factor voor herhaald slachtofferschap. Hij houdt hierover
zijn oratie op 23 januari.
Een belangrijke vraag is wat slachtoffers kwetsbaar maakt voor
herhaald slachtofferschap. Vanuit psychologisch-victimologisch
perspectief zijn we vlug geneigd om herhaald slachtofferschap te
onderzoeken in relatie met 'slachtofferconcepten' zoals angst, trauma
en posttraumatische stressstoornis. Forensisch-psychologische
concepten zoals ADHD, impulscontrole stoornis, sensatiezoekend gedrag
en een antisociale levensstijl, worden maar zelden betrokken in
dergelijk onderzoek. ADHD blijft tot nu toe een miskende problematiek
bij slachtoffers maar ook bij daders.
In zijn oratie stelt Bogaerts dat verschillende types ADHD bij
volwassenen een uitlokkende factor is voor slachtofferschap. ADHD komt
gemiddeld vaker voor bij slachtoffers van geweldsdelicten. Vanuit die
veronderstelling is er een relatie tussen ADHD - slachtofferschap -
PTSS - en co-morbiditeit met andere stoornissen zoals,
stemmingsstoornissen, verslaving en persoonlijkheidsproblemen. Deze
relatie legt de basis voor herhaald slachtofferschap of
slachtoffercarrières.
Volwassen ADHD-ers hebben meer kans op gewelddadige ervaringen (en dus
op PTSS), omdat zij ondoordacht en impulsief handelen, sensatie en
gevaarlijke situaties opzoeken en hierdoor vlugger in problemen komen.
Dit is een opmerkelijke conclusie omdat ADHD in het empirisch
forensisch-psychologisch onderzoek juist vooral wordt geassocieerd met
delinquent gedrag (antisociale gedragsstoornis, antisociale
persoonlijkheidsstoornis, oppositionele opstandige gedragsstoornis,
middelenmisbruik).
Prof. dr. S. (Stefan) Bogaerts (1964, Herk-de-Stad, België) studeerde
criminologie en seksuologie te Leuven. Daarnaast studeerde hij
psychopathologie en psychotherapie in Leuven, Gent en Parijs. Tot 2002
werkte hij aan de Katholieke Universiteit Leuven en was hij hoogleraar
aan de Universiteit Gent. In 2002 kreeg hij een aanstelling aan het
Tilburgse onderzoeksinstituut IVA bij de eenheid Criminaliteit en
veiligheid. Hij is sinds 2006 hoogleraar forensische psychologie bij
de Faculteit Sociale Wetenschappen. Zijn indiensttreding als
hoogleraar forensische psychologie en victimologie bij Intervict vindt
plaats op 1 maart 2009. Sinds 2007 is hij opnieuw verbonden aan de
Katholieke Universiteit Leuven, Leuvens Instituut voor Criminologie.
Hij is enkele uren per week verbonden aan het centrum voor ambulante
forensische psychiatrie, de Waag, in Nederland.
Bogaerts houdt zijn oratie op vrijdag 23 januari 2009, om 16.15 uur in
de aula van de UvT, Warandelaan 2.
Universiteit van Tilburg