Raad voor de Rechtspraak
Meer actief luisteren gevraagd van civiele rechter
Den Haag, donderdag 22 januari 2009
Door de bank genomen zijn rechtzoekenden, advocaten en ook de rechters
tevreden over de gang van zaken tijdens de comparitie na
antwoord-zitting. Dat neemt niet weg dat rechters in de ogen van de
eerstgenoemden nog wel kunnen bijdragen aan verbetering ervan. Ze
zouden tijdens de zitting meer moeite kunnen doen om de partijen
uitdrukkelijk te vragen naar hun inhoudelijke belangen en hun
intenties en ook adequaat samen te vatten op de geëigende momenten.
Ook hebben de partijen en de advocaten niet zelden het gevoel dat de
rechter hen een schikking oplegt. Dat blijkt uit onderzoek verricht in
opdracht van de Raad voor de rechtspraak.
De onderzoekers bekeken de civiele praktijk bij de rechtbanken in
's-Hertogenbosch en Utrecht. Bij beide rechtbanken ging het om 75
zittingen.
De comparitie na antwoord is een centrale stap in de civiele
procedure. De rechter gebruikt deze zitting allereerst om de partijen
tot een schikking te laten komen. Daarnaast probeert de rechter
informatie te verkrijgen die voor een eventuele verdere procedure van
belang is terwijl dan ook de verdere gang van zaken wordt
vastgesteld. Gemiddeld beoordelen betrokkenen de praktijk in de
rechtzaal vrij positief. Maar niet zelden hebben de partijen echter
het gevoel dat ze te maken hebben met een schikking die door de
rechter is afgedwongen. In 's-Hertogenbosch hebben advocaten en
procespartijen dat idee vaker dan in Utrecht.
Tijdens de zitting vragen de rechters bijna nooit aan de partijen zelf
wat voor hen de voordelen van een regeling zouden zijn. Daar komt bij
dat rechters de bereidheid van de procespartijen en advocaten om aan
een oplossing mee te werken systematisch onderschatten.
Partijen zelf vinden van zichzelf dat ze behoorlijk oplossingsbereid
zijn, maar denken dat juist niet van de andere partij. Dat ook de
rechters de bereidheid van partijen om tot een oplossing te komen
onderschatten brengt de onderzoekers tot de gedachte dat de rechter
zich op de zitting anders zou kunnen opstellen. De rechter zou meer
open vragen kunnen stellen, samenvatten en aan partijen vragen of die
samenvatting juist is. Daarmee komt er meer ruimte voor de partijen,
terwijl nu vaak de rechter lang aan het woord is.
De procespartijen en advocaten geven ook aan dat ze meer en betere
informatie willen over het doel en de spelregels van de comparitie na
antwoord.
Het onderzoekrapport `Zitten, Luisteren en schikken' is verschenen in
de reeks Research Memoranda.
Download hier het gehele rapport
Bron: Raad voor de rechtspraak
Datum actualiteit: 22 januari 2009 Naar boven