Zomervakantie gaat ten koste van prestaties leerlingen
Niveauverschillen tussen leerlingen ontstaan voor een groot deel
tijdens de vakantieperioden. Dit toonden onderzoekers van de
Universiteit Twente onlangs aan. Ze onderzochten de vooruitgang van de
leerlingen op het gebied van leesvaardigheid en keken hierbij
specifiek naar de verschillen tijdens de zomervakantie en de rest van
het schooljaar. Als nieuw onderzoek de resultaten bevestigt, pleit dit
volgens de onderzoekers voor maatregelen zoals ondersteuning van
zwakkere leerlingen tijdens de zomer.
Het effect van onderwijs op de ontwikkeling van kinderen is in de
praktijk moeilijk te meten. Je kunt in Nederland de prestaties van
schoolgaande kinderen immers niet vergelijken met een vergelijkbare
groep kinderen die geen onderwijs volgt; alle kinderen gaan naar
school. Onderzoekers van de Universiteit Twente vergeleken daarom de
verbetering van de leesvaardigheid van scholieren gedurende het
schooljaar met die tijdens de zomervakantie. Dit was de eerste keer
dat onderzoekers deze methode in Nederland gebruikten om de
ontwikkeling van leerlingen te meten. Wat bleek? De ongelijkheid
tussen leerlingen ontstaat met name wanneer de leerlingen niet naar
school gaan. Tijdens de vakantieperiode gaan de scholieren algemeen
minder vooruit dan buiten de vakanties; in sommige gevallen gaat het
niveau tijdens de vakantie zelfs achteruit.
Op basis van de resultaten willen de onderzoekers echter niet direct
pleiten voor maatregelen, zoals de afschaffing van de zomervakantie.
Maar, als andere onderzoeken de resultaten bevestigen, moet de
overheid volgens de onderzoekers wel degelijk conclusies trekken.
Hierbij denken ze bijvoorbeeld aan een betere spreiding van de
vakanties, of aan ondersteuning van zwakkere leerlingen tijdens de
zomer.
Methode
Het onderzoek is uitgevoerd door Hans Luyten, Kim Schildkamp, beide
universitair docent onderwijskunde aan de Universiteit Twente, en
Pieter Verachtert, postdoctoraal onderzoeker aan het Centrum voor
Onderwijseffectiviteit en -evaluatie van de Katholieke Universiteit
Leuven. Ze keken naar de verbeteringen op het gebied van technisch
lezen bij leerlingen uit groep 4 en 5. Het onderzoek is uitgevoerd
onder een representatieve steekproef (voor sociaal economische status
en geslacht van leerlingen) van 245 leerlingen afkomstig van elf
scholen. De onderzoekers presenteerden hun onderzoeksresultaten op de
Onderwijs Research Dagen 2008 en in het artikel `Vooruitgang in
technisch lezen gedurende het schooljaar en de zomervakantie' dat
binnenkort verschijnt in het toonaangevende vakblad `Pedagogische
studiën'.
Universiteit Twente