Persbericht
Rijksuniversiteit Groningen / nummer 4 / 21 januari 2009
Levende nier-donatie ook veilig voor oudere donoren
Oudere mensen kunnen veilig een van hun nieren afstaan voor transplantatie als zij nog leven. Bij deze levende nier-donatie blijkt, ook bij ouderen, de resterende nier de functies van de afgestane nier over te nemen. Eventueel overgewicht van de donor zorgt voor een iets grotere afname van de reservecapaciteit van de nier; gewichtsverlies zorgt voor verlaging van de bloeddruk in de nier zelf en is gunstig voor de functie van de resterende nier. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van arts-onderzoeker Mieneke Rook van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij promoveert 28 januari 2009 aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Het aantal niertransplantaties waarbij gebruik wordt gemaakt van nieren die afkomstig zijn van levende donoren neemt toe. In Nederland vinden ongeveer 350 niertransplantaties met een nier van een levende donor plaats, ongeveer de helft van het totaal aantal niertransplantaties. Een nier van een levende donor is beter van kwaliteit dan een nier van een overleden donor. Doordat gezonde nieren een behoorlijk grote reservecapaciteit hebben, is het veilig voor de donor om een nier af te staan. Om de donorveiligheid te waarborgen ondergaan potentiële donoren een uitgebreide keuring. Ook ouderen en mensen met overgewicht of licht verhoogde bloeddruk kunnen sinds enkele jaren een nier afstaan. Mieneke Rook onderzocht het effect van levende nier-donatie bij oudere donoren (ouder dan 55 jaar) en donoren met overgewicht. Zij ging hierbij de uitkomst na van de nierfunctie en de reservecapaciteit van de overgebleven nier na de donatie.
Oudere donoren
Uit het onderzoek van Rook blijkt dat het voor ouderen veilig is om als levende nierdonor op te treden. Bij oudere donoren is de nierfunctie vóór donatie iets lager dan bij jongere donoren. Ook kort na donatie blijven de functie van de resterende nier en de gemeten reservecapaciteit enigszins achter bij jongere donoren. Op de langere termijn blijkt de resterende nier ook bij ouderen uitstekend de functies van de afgestane nier te kunnen compenseren. De functie en doorbloeding van de resterende nier stijgen geleidelijk.
Bij donoren met overgewicht was de reservecapaciteit kort na donatie eveneens iets verlaagd. Bovendien heeft overgewicht een ongunstig effect op de (bloed)druk in de nier, de filtratiedruk. Gewichtsverlies bleek op deze filtratiedruk een gunstig effect te hebben.
Zorgvuldige screening
De resultaten uit het onderzoek van Mieneke Rook onderschrijven de veiligheid van het transplantatieprogramma met gezonde oudere nierdonoren. Het illustreert wel het belang van een zorgvuldige screening met een betrouwbare nierfunctiemeting voorafgaand aan de donatie. De afname van de reservecapaciteit van de overgebleven nier bij overgewicht, onderschrijft het belang voor nierdonoren dat zij een normaal gewicht hebben én behouden.
Curriculum Vitae
Drs. Mieneke Rook (Alkmaar,1978) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdeling Nefrologie/Niertransplantatie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). De titel van haar proefschrift is: 'Living kidney donor safety, insights and outcome'. Ze promoveert bij prof.dr. G.J. Navis en prof.dr. R.J. Ploeg. Na haar promotie begint zij aan haar opleiding tot radioloog in het UMCG.
Rijksuniversiteit Groningen
Rijksuniversiteit Groningen