Gemeente Utrecht
beantwoording van SV 2008, nr. 127 inzake privacy-regelgeving GBA en consultatiebureaus.
2008 SCHRIFTELIJKE VRAGEN
127 Vragen van mevrouw W.P. Peetoom
(ingekomen 16 december 2008
en antwoorden door het college verzonden op 20 januari 2009)
Inwoners van de Utrecht kunnen de gemeente verzoeken om de in de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) opgenomen gegevens niet aan derden ter beschikking te stellen. Bescherming van de privacy, zo heet dat. Stadspartij Leefbaar Utrecht kan melden dat het qua privacy-bescherming wel goed zit bij de gemeente. wellicht iets te goed.
Bij de geboorte van een kind worden de ouders geacht om binnen drie dagen aangifte te doen bij de dienst burgerzaken, waarna de gemeente een aantal instanties informeert over dit feit. Onder deze instanties bevindt zich in elk geval het consultatiebureau van Aveant.
Aveant maakt gedurende het eerste jaar na afloop van een consult een vervolgafspraak. Na 1 jaar echter worden kind en ouders naar huis gestuurd met de mededeling dat de volgende consultafspraak per brief gemeld wordt. En daar gaat het fout, althans bij gezinnen die in het GBA hun privacy hebben laten waarborgen. Tenzij de ouders hier alert op zijn, raken de kinderen uit het zicht van de consultatiebureau's. Zo verdwijnt het toezicht op de ontwikkeling van het kind, ontvangen ouders geen opvoedadviezen meer en worden mogelijk inentingen gemist.
Leefbaar Utrecht maakt zich zorgen over deze gevolgen van de privacy-regelgeving en wil daarom graag opheldering van het college.
1. Is de gemeente bekend met bovengenoemd gevolg van de privacy-bescherming?
Nee. De wettelijke mogelijkheid tot geheimhouding van persoonsgegevens voor burgers hebben geen gevolgen voor de verstrekking van gegevens ten behoeve van publiekrechtelijke taken. De GBA verstrekt de persoonsgegevens automatisch inclusief de gegegevens met code geheimhouding aan de Provinciale Entadministratie Utrecht Noord Holland als onderdeel van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Deze instantie is wettelijk geautoriseerd afnemer van de GBA-gegevens en verkrijgt deze gegevens alleen voor de hielprik. Het voornoemde consultatiebureau van Aveant verkrijgt de gegevens van de entadministratie. De verstrekking aan de entadministratie van pasgeborenen en van personen tot dertien jaar wordt dus niet belemmerd door de bescherming van de privacy. Deze gegevens zijn overigens niet altijd compleet of zijn soms onjuist of afwijzend. De oorzaak is gelegen in het feit dat aangevers van een geboorte niet altijd gegevens willen melden of onjuiste gegevens melden dan wel afzien van inenting. Wanneer Aveant geen contact kan leggen wegens het ontbreken van (juiste) gegevens wordt het kind niet meer actief gevolgd. Met nadruk zij hier opgemerkt dat ouders de vrije keuze hebben om de zorg te weigeren. In het laatste geval heeft de overheid geen wettelijke mogelijkheid om tegen deze wil op te treden.
2. Voor welke instanties geldt deze 'derden-clausule' uit het GBA?
De "derden-clausule" geldt voor zogenaamde "vrije derden". Dit zijn personen of instellingen die de gegevens niet op grond van de wet kunnen verkrijgen of die niet belast zijn met de uitvoering van publiekrechtelijke taken. Gedacht kan worden aan geheimhouding ten aanzien van ex-partners, familieleden en schuldeisers. Voor de eerder genoemde entadministratie die gegevens uit de GBA verkrijgt en deze informatie communiceert met consultatiebureaus, geldt deze derden-clausule niet.
3. Hoeveel kinderen raken op deze manier voor korte of langere tijd uit het zicht van de consultatiebureau's? Is het college het met Leefbaar Utrecht eens dat in dit geval elk kind er één te veel is?
De verstrekking van persoonsgegevens uit de GBA gebeurt automatisch en al deze gegevens blijven inzichtelijk. Het college onderschrijft het belang van een optimale jeugdzorg. Het is echter wettelijk niet mogelijk om de zorg bij ouders af te dwingen. Daarmee is de speelruimte van de gemeente zeer beperkt. In de planning van consultatiebureaus worden kinderen die opgeroepen moeten worden altijd vastgelegd en gevolgd.
4. Is het college voornemens maatregelen te nemen die er op gericht zijn om deze kinderen zich zo snel mogelijk bij de consultatiebureau's te melden, bijvoorbeeld door een brief van de gemeente aan alle ouders met derden-clausule in het GBA? Zo nee, waarom niet?
Nee. Aangezien de gegevensverstrekking vanuit de GBA de voornoemde kinderen betreft, zijn aanvullende maatregelen vanuit de gemeente niet nodig.
5. Is dit probleem met de voorgenomen overgang van de consultatiebureau's naar de gemeente per 1 januari 2010 voltooid verleden tijd? Zo nee, waarom niet?
Nee. Zoals reeds gezegd ligt de oorzaak niet in de wettelijke mogelijkheid tot geheimhouding van gegevens van burgers in de GBA. Bovendien zal de onderliggende wetgeving die de ouders de vrijheid geeft om af te zien van zorg van de entadministratie en de consultatiebureaus hierdoor niet wijzigen.
6. De derden-clausule wordt o.a. toegezonden aan nieuwe inwoners van de gemeente. Is het mogelijk en wenselijk om hierbij een (eventueel aanvinkbaar) overzicht van de uitgesloten instanties toe te zenden, zodat inwoners een idee krijgen van de rijkweidte van de gevolgen van deze privacy-bescherming?
Nee. Uitgesloten instanties zijn voor burgers niet in een overzicht aan te geven omdat (de bevoegdheden van) deze instanties van dag tot dag kunnen verschillen. Burgers worden op het feit gewezen dat persoonsgegevens - algemeen gesproken - alleen kunnen worden verstrekt aan (rechts)personen op grond van een wettelijke regeling, rechtspersonen zonder winstoogmerk en natuurlijke personen zonder commercieel belang. Bij ieder verzoek om geheimhouding, ook bij geboorteaangifte, wordt de nodige informatie met betrekking tot de reikwijdte van de geheimhouding verstrekt.
---- --