Het Koninklijk Huis
Openingstoespraak door Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje bij de
World Future Energy Summit in Abu Dhabi op 19 januari 2009
Koninklijke Hoogheden, Hoogheden, Voorzitter, Excellenties, geachte
gasten en afgevaardigden, dames en heren,
Het is mij een groot genoegen hier vandaag de tweede top van World
Future Energy bij te wonen. Ons doel met deze top is niets minder dan
een revolutie te beramen - een vreedzame revolutie die ons en de
generaties na ons duurzame oplossingen verschaft voor de meest urgente
kwesties waar de mensheid zich voor gesteld ziet: klimaatverandering,
energiezekerheid en een rechtvaardige menselijke ontwikkeling.
Allereerst wil ik graag mijn dank uitspreken jegens Zijne Hoogheid
Sjeik Khalifa bin Zayed al Nahyan, President van de Verenigde
Arabische Emiraten en heerser van Abu Dhabi, en Zijne Hoogheid Sjeik
Mohammed bin Zayed al Nahyan, Kroonprins van Abu Dhabi en
plaatsvervangend opperbevelhebber van de strijdkrachten, voor hun
visie en ondersteuning. Samen hebben zij de Verenigde Arabische
Emiraten op de koers gezet van een duurzame toekomst. En nu willen zij
graag dat de wereld zich aansluit bij hun missie.
Dames en heren,
Wist u dat grote delen van Europa ontbost waren toen het Romeinse Rijk
definitief ineenstortte? Grote bosgebieden waren vrijgemaakt voor
landbouwgrond en brandhout. Hout en voedsel waren essentieel voor de
instandhouding van het Romeinse Rijk. De Romeinen putten hun primaire
energiebron volledig uit om in hun kortetermijnbehoeften te voorzien.
Ze stonden niet stil bij de gevolgen voor de latere generaties.
De ondergang van een beschaving die op het eerste gezicht
onoverwinnelijk leek, kwam dus deels voort uit niet-duurzaam gebruik
van haar primaire energiebron. De vraag is nu: zullen wij wijzer
blijken?
Wat de Romeinen hebben doorgemaakt, zouden we nu kunnen omschrijven
als "peak wood": het bereiken van de maximale productie die gevolgd
wordt door definitieve uitputting van bronnen.
Nu staan we voor een tijdperk waarin we met minimaal vier onwenselijke
pieken worden geconfronteerd: peak oil, de peak gas, peak coal en de
peak uranium.
Bergbeklimmers zijn natuurlijk trots wanneer ze weer een piek of top
hebben bereikt, maar voor ons is er geen enkele aanleiding voor
borstklopperij.
Maar, gelukkig kunnen we de loop van de geschiedenis veranderen. De
daarvoor benodigde technologie is er.
Op mondiaal niveau bieden de zon en de woestijnen namelijk geweldige
kansen.
We weten dat alle energiebronnen afkomstig zijn van dezelfde Masdar,
Arabisch voor bron: kernfusie aan het oppervlak van de zon. Arabische
handelaren zeilden allang op de Indische Oceaan voordat de Europeanen
zich in deze regio's waagden en met dezelfde door de hitte van de zon
gegenereerde winden die Columbus gebruikte voor zijn historische
reizen. Per vliegtuig, aangedreven door fossiele brandstof die
miljoenen jaren geleden dankzij diezelfde zon is ontstaan, zijn mijn
vrouw en ik naar deze prachtige stad gereisd. Als het aan de zon lag,
hadden we helemaal geen energieprobleem. Elke dertig minuten neemt de
aarde namelijk voldoende licht op om de hele wereld een jaar lang van
energie te voorzien. Elke dertig minuten! Konden we die energie maar
benutten.
Daarvoor hebben we de woestijnen nodig. Velen beschouwen de woestijn
als een onbruikbaar gebied waar het bovendien slecht toeven is. Maar
woestijnen zijn juist een kostbare bron van leven, die we moeten
koesteren en beschermen voor ons aller welzijn. De woestijnketen die
de aarde omvat, biedt namelijk geweldige kansen voor zowel de
opwekking als de distributie van zonne-energie.
Grootschalige zonne-energiecentrales in woestijnen gekoppeld aan een
grensoverschrijdend en zelfs intercontinentaal netwerk vormen een
fundamentele oplossing voor de beschikbaarheid van duurzame energie na
2050. Twee toonaangevende voorbeelden getuigen van ambitie en visie op
dit terrein: de concentrated solar thermal power plant in Abu Dhabi en
het Solar Plan van de Unie voor het Middellandse Zeegebied. Een
interessant neveneffect - en van groot voordeel voor de lokale
bevolking - is dat de warmte die vrijkomt bij de energieopwekking
gebruikt kan worden voor de ontzilting van zeewater of voor koeling.
Dus de hitte en de watertekorten waar woestijnen doorgaans mee
geassocieerd worden, kunnen deels worden verholpen; bovendien kunnen
de gevolgen van de klimaatverandering worden verzacht.
Deze oplossing mag misschien duur klinken, maar op grote schaal biedt
zij rendabeler vooruitzichten dan fossiele brandstof. Het punt is dat
zolang we energie niet als een langetermijninvestering gaan
beschouwen, we een veel hogere rekening gepresenteerd zullen krijgen.
Maar we moeten niet gaan zitten wachten tot er voldoende
zonne-energiecentrales en grensoverschrijdende netwerken beschikbaar
zijn voor onze energiebehoefte. We moeten ook op lokaal niveau gaan
investeren.
De technologie voor de lokale productie van duurzame energie is al
beschikbaar voor elektriciteit en voor verwarming en koeling. Voor
deze oplossingen is geen uitgebreide infrastructuur nodig zodat ze
betere vooruitzichten bieden dan de huidige technologieën.
Er zijn drie voorbeelden die ik vandaag graag onder uw aandacht wil
brengen. Twee ervan zijn afkomstig uit Nederland en het derde is
voortgekomen uit een samenwerkingsverband van Canadese en Spaanse
wetenschappers en ondernemers.
Het eerste voorbeeld is de groene kas. In een nieuwe generatie kassen
worden niet alleen planten en voedsel geproduceerd, maar ook schone
elektriciteit, verwarming en koeling. Eén zo'n nieuwe kas levert
voldoende energie op voor 200 huishoudens. In de groene kassen wordt
biogas geproduceerd waarmee elektriciteit wordt opgewekt en met het
daarbij vrijkomende CO2 wordt de groei van de planten gestimuleerd.
Bovendien ontstaat er bij dit proces ook water van
drinkwaterkwaliteit.
Het tweede voorbeeld is de toepassing van vacuümafvoer voor wc's en
keukenafval. Het sanitair afval wordt ter plekke gebruikt voor de
productie van biogas. De afmetingen van de leidingen zijn slechts de
helft van die van de gebruikelijke afmetingen en dat biedt meer
flexibiliteit bij de aanleg. Zo kunnen de CO2-uitstoot en het
waterverbruik tot maar liefst de helft worden gereduceerd. Er is geen
uitgebreide infrastructuur voor nodig en het stelt
ontwikkelingsgebieden in de gelegenheid een veel betere watersituatie
te creëren.
Het derde voorbeeld is de productie van schone energie door middel van
een nieuw, volledig gesloten en kleinschalig vergassingssysteem voor
afval. 99,8% van alle afval wordt daarbij hergebruikt of omgezet en
dat levert 80% meer biogas op dan er voor nodig is. Tijdens het proces
wordt er geen water verspild; sterker nog: water is zelfs een van de
producten.
Interessant aan al deze technologieën is dat ze bijdragen aan de
oplossing van het energieprobleem maar ook helpen op andere terreinen.
Ze helpen ons de waterschaarste op te lossen, helpen ons af van
overtollig afval en bieden nieuwe economische kansen in
ontwikkelingsregio's. In tegenstelling tot wat vaak aangenomen wordt,
zijn ze niet duurder dan de traditionele vervuilende
productieprocessen. In feite leveren ze zelfs aanzienlijke besparingen
op. In slechts drie jaar tijd zijn de investeringen in groene kassen
er bijvoorbeeld al uit!
Kortom dames en heren, we weten dat de technologieën er zijn voor
zowel mondiale als lokale oplossingen. Wat we nog nodig hebben is de
politieke wil en de juiste aanpak bij investeringen ten behoeve van
een fundamentele transitie naar een nieuw energiesysteem. Dat zijn we
aan onze kinderen en de toekomstige generaties verplicht.
Door te investeren in duurzame oplossingen maken we onszelf gezonder,
onze planeet schoner, onze economieën sterker en onze toekomst
rooskleuriger. Laten we verder kijken dan de huidige financiële en
economische crisis en de fundamenten gaan leggen voor een duurzame
toekomst. Vanwege de huidige crisis zijn er miljarden dollars aan
overheidsgeld nodig om onze economieën te redden en de economische
groei te herstellen. Door dit geld verstandig te besteden aan duurzame
oplossingen, dragen we ook bij aan de redding van onze planeet.
Echter, de tijdelijk toenemende afhankelijkheid van steenkool doet
onze pogingen de CO2-uitstoot te reduceren teniet. Veel landen,
waaronder de Verenigde Arabische Emiraten en Nederland, investeren nu
in de afvang en opslag van CO2, oftewel de CCS-technologie, die naar
verwachting op de korte en middellange termijn positieve effecten zal
sorteren. Maar dit kan ons afleiden van ons primaire doel, namelijk
het duurzame gebruik van die ene energiebron die het leven op moeder
aarde mogelijk maakt: onze zon. Door het gebruik van de huidige, van
fossiele brandstof afhankelijke technologieën stoken we ons eigen huis
op en proberen we als het ware de rook te verbergen met CCS.
CCS-technologie is niettemin zeker een verbetering ten opzichte van de
huidige technologieën en we hopen natuurlijk dat ze uitzicht zal
bieden op echte oplossingen en werkelijk duurzame concepten. Politici,
ondernemers en burgers moeten als brandweerlieden de handen ineenslaan
en de brand blussen en ons huis redden.
Laat ons niet eindigen als de Romeinen. Laten we in plaats daarvan
profiteren van de onuitputtelijke energie van die majestueuze ster die
iedere dag weer voor ons op- en ondergaat. Hier in Abu Dhabi zien we
de uitdagingen die voor ons liggen en kunnen we een voorbeeld stellen.
Dank u.
* © RVD