Ministerie van Economische Zaken
Vervolg acties kredietcrisis: Stand van zaken kredietmarkt
16-01-2009 | kamerstuk | PDF document, 64 Kb
In de brief van het kabinet aan de Tweede Kamer d.d. 21 november
(Kamerstuk 2008-2009, 31371, nr. 54) is aangegeven dat het kabinet de
kredietverlening van banken aan bedrijven nauwlettend zou blijven
volgen en indien nodig met maatregelen zal komen.
Dit bestand wordt in PDF-formaat aangeboden. U kunt het bekijken met
programma Acrobat Reader. Dat is gratis te downloaden op de website
van Adobe http://www.adobe.com/.
Follow- up acties kredietcrisis: Stand van zaken kredietmarkt
Geachte Voorzitter,
in de brief van het kabinet aan de Tweede Kamer d.d. 21 november (Kamerstuk 2008-2009, 31371, nr. 54) is aangegeven dat het kabinet de kredietverlening van banken aan bedrijven nauwlettend zou blijven volgen en indien nodig met maatregelen zal komen. Het scherp volgen en functioneel houden van de kredietmarkt kan gezien worden als een logische tweede stap in het proces om de doorwerking van de financiële crisis te beperken. Als eerste stap in dit proces heeft het kabinet ingegrepen in de bancaire sector om zo de stabiliteit van het financiële systeem te waarborgen. In deze brief werkt het kabinet de stand van zaken op de kredietmarkt uit en kondigt een aantal maatregelen aan om deze markt te ondersteunen. Deze maatregelen zijn in de brief van 21 november al aangekondigd. Het gaat hierbij om maatregelen die aangrijpen bij de kredietverlening aan bedrijven, woningbouwcorporaties en zorginstellingen. Daarnaast verkent het kabinet de mogelijkheden om de innovatie-inspanningen van het Nederlandse bedrijfsleven te ondersteunen.
Kredietverlening is, voor zowel bedrijven als burgers, de belangrijkste bron van externe financiering. Als deze kredietverlening beperkter beschikbaar is in termen van prijs en volume heeft dat, ongeacht de oorzaak, zijn weerslag op de gehele economie.
Bedrijven kunnen via verschillende wegen aan kredieten komen, deze brief concentreert zich op de bancaire kredietverlening. Het bankwezen heeft een sleutelpositie. Zij trekt gelden aan, beoordelen risico's en verlenen voor eigen Directie Algemene Financiële en Economische Politiek Ons kenmerk AFEP/2009/ U12 Pagina 2 van 11
risico kredieten. Hierbij is het de taak van banken om op verantwoorde wijze krediet te verstrekken en risico's adequaat te wegen. Dat banken deze verantwoordelijkheid ook op zich nemen, is in december door de organisaties van banken en bedrijven (VNO-NCW, MKB Nederland en NVB) in een gezamenlijke verklaring bevestigd1. Het kabinet ziet deze gezamenlijke verklaring als een belangrijk signaal dat partijen hun verantwoordelijkheid nemen. De bedrijven en banken geven in hun verklaring eveneens aan dat de overheid - in de huidige uitzonderlijke situatie - een rol kan spelen om de kredietverstrekking op gang te houden. Het kabinet onderkent dit.
De ministeries van Economische Zaken en Financiën en De Nederlandsche Bank hebben de afgelopen weken in een expertgroep een analyse gemaakt van de situatie op de kredietmarkt. Een belangrijk probleem bij de analyse van de kredietmarkt vormde het identificatieprobleem. Zowel vraag- als aanbodeffecten hebben invloed op de omvang van de kredietverlening. Aan de vraagkant werkt bijvoorbeeld de verslechtering van de wereldhandel door. De wereldhandel daalt wereldwijd en daarmee zal ook de uitvoer van Nederland onder druk komen te staan. Dit leidt ertoe dat bedrijven minder zullen investeren. Hiermee daalt ook de vraag naar bedrijfskredieten.
Aan de aanbodkant speelt bijvoorbeeld het feit dat de risicopremies die banken, en ook andere bedrijven, betalen voor hun funding flink zijn gestegen. Deze gestegen fundingskosten bij banken leiden op hun beurt vervolgens weer tot minder kredietverlening aangezien de bank voor haar dure funding ook een hogere vergoeding van bedrijven en consumenten wenst te zien. Niet alle bedrijven en consumenten zijn bereid deze hogere kosten te betalen. Zo zijn er meerdere vraag- en aanbodeffecten. In hoeverre welk type effect bijdraagt aan de vertraging van de groei van de kredietverlening (zie tabel 1) is niet te bepalen.
Tabel 1: Kredietverlening aan niet-financiële bedrijven in Nederland in procenten
2007
nov dec 2008
jan feb mrt apr mei juni juli aug sept okt nov
Maand op maand groei -0.2 1.3 1.7 1.4 2.5 1.2 1.7 1.3 1.5 0.2 0.1 0.3 0.1
Jaar op jaar groei 8.0 11.0 10.6 12.9 13.8 14.7 14.8 15.8 16.4 15.7 15.2 13.6 14