Wageningen Universiteit en Researchcentrum cadmiumbodem eten? Kan je andijvie van cadmiumbodem eten?

15 jan 2009
Nummer: N

Hoe ongezond is het om te leven op met cadmium vervuilde grond? Tot nu toe was veel en langdurig onderzoek nodig om die vraag te beantwoorden. Onderzoekers van RIKILT en Alterra van Wageningen UR maakten een handig stuk gereedschap om de opname van het metaal door de mens snel te berekenen.

Aanleiding voor het model is de sterk met cadmium vervuilde bodem in de Nederlandse en Belgische Kempen, rondom de voormalige zinkfabriek in Budel. In een eeuw tijd is naar schatting mogelijk 178 ton cadmium in de omgeving terechtgekomen. Een gebied met een omvang van 350 vierkante kilometer is daardoor verontreinigd. Het schoonmaken kost vele tientallen miljoenen euroâs. Een deel van dat geld wordt besteed aan onderzoek.

Voedselveiligheidinstituut RIKILT en Alterra richtten zich daarbij vooral op de vraag of mensen cadmium binnen krijgen. Dat geldt in elk geval voor de mensen in de Kempen die groente eten van eigen bodem of vlees van dieren die voer uit de Kempen hebben gegeten. âOns idee was om de rol van die bodem expliciet te maken in de risicoâsâ, legt dr. Paul Römkens van Alterra uit. Römkens en Eelco Franz (RIKILT) ontwikkelden een model dat de blootstelling berekent aan de hand van het cadmiumgehalte en de zuurgraad van de bodem.

Dat model wordt beschreven in het jongste nummer van het Journal of Food Protection. Daarin staat ook dat mensen in de Kempen redelijk gerust kunnen zijn. Gemiddeld genomen krijgen ze minder dan de maximaal toegestane hoeveelheid cadmium binnen. Maar er zit wel een addertje onder het gras. âHoe zuurder de bodem, des te hoger de blootstelling aan cadmiumâ, vat Römkens samen. âStel dat je alleen uit eigen moestuin eet en je bekalkt de bodem niet. Dan is er een grote kans dat je boven de norm uit komt. Maar gemiddeld voor het hele gebied is dat zeker niet zo.â

De mensen in de Kempen weten inmiddels hoe ze met dit risico moeten omgaan. Ze kalken hun tuintjes en eten niet te veel van eigen grond. Opname van cadmium in het lichaam hangt ook af van wat je precies eet. Sla en andijvie nemen meer cadmium op dan tomaten of bonen. Het model rekent dat precies uit. Met die gegevens worden kaarten gemaakt voor het gebied, die aangeven waar welke groente beter wel of niet kan worden geteeld.

Het model heeft inmiddels zijn succes bewezen. Alterra doet er op dit moment onderzoek mee in onder meer Duitsland, China en Taiwan. / Roelof Kleis

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl. Zie archief op http://www.resource-online.nl.