Nederlands Vaccinatie Instituut
Twee Nederlanders dood na malaria in Gambia
zaterdag, 10 januari 2009
In tweeënhalve maand tijd (van september tot november 2008) liepen 56
patiënten malaria op na een korte vakantie in Gambia, waaronder 10
Nederlandse toeristen. Drie patiënten, waaronder twee Nederlandse,
overleden. Alle reizigers gebruikten geen of de verkeerde
malariaprofylaxe, zo blijkt uit een artikel in Eurosurveillance.
Op 24 november 2008 kreeg TropNetEurop, het Europese netwerk om het
aantal gevallen van geïmporteerde infectieziekten te volgen, melding
van enkele Deense reizigers die malaria hadden opgelopen tijdens hun
vakantie in Gambia, West-Afrika. In korte tijd raakten acht Deense
reizigers besmet, die allen hun vakantie bij hetzelfde reisbureau
hadden geboekt en tijdens hun hele vakantie aan de kust verbleven,
zonder rond te reizen door Gambia. Van de acht patiënten overleed een
vrouw van eind veertig en hielden twee patiënten ernstig letsel aan de
ziekte over.
Europese toename
Meldingen uit andere, voornamelijk Noord-Europese, landen volgden
snel. In tweeënhalve maand tijd bleken in ieder geval 12 Finnen, 3
Noren, 19 Britten, 2 Spanjaarden, 10 Nederlanders en 2 Duitsers
malaria opgelopen te hebben in Gambia. Voor alle patiënten gold dat
zij een korte vakantie hadden geboekt naar Gambia en geen of de
verkeerde malariaprofylaxe gebruikten. Veel patiënten hadden van hun
reisbureau of zelfs van hun huisarts te horen gekregen dat dit niet
nodig was.
Twee Nederlandse reizigers die besmet waren geraakt hadden ten
onrechte vertrouwd op een homeopatisch medicijn (chininum arsenicosum
D8). Van de tien Nederlandse patiënten moesten er zeven opgenomen
worden in het ziekenhuis. Twee patiënten, van 45 en 49 jaar, die
beiden geen malariaprofylaxe hadden gebruikt, overleden aan de ziekte.
Ook een Deen overleed aan malaria na besmet te zijn in Gambia.
Verkeerde adviezen
De toename van het aantal meldingen valt nauwelijks te rijmen met
recente studies die juist een afname van de malariatransmissie in
Gambia laten zien. De oorzaak moet gezocht worden in het feit dat lang
niet alle reizigers naar Gambia een reizigersadviseur bezoeken. Veel
reisjes worden lastminute geboekt waardoor er nauwelijks tijd is om
advies in te winnen. Zo vertrokken vijf van de Finse slachtoffers al
binnen vijf dagen na het boeken van de reis. Bovendien is Gambia een
van de weinige West-Afrikaanse landen waar de gelekoortsvaccinatie
niet verplicht wordt gesteld. Een bezoek aan een vaccinatiebureau is
dus niet noodzakelijk om naar het land af te kunnen reizen. Bij
navraag bleken ook verkeerde adviezen vanuit de reisbureaubranche een
rol te spelen. Een aantal reisbureaus had hun klanten verteld dat
malariapillen of vaccinaties niet nodig waren.
Bronnen:
Jelinek T, Schade Larsen C, Siikamäki H, Myrvang B, Chiodini P, Gascon
J, Visser L, Kapaun A, Just-Nübling G. European cluster of imported
falciparum malaria from Gambia. Euro Surveill. 2008;13(51):pii=19077.
Z Bisoffi, Centre for Tropical Diseases, S. Cuore Hospital, Negrar,
Verona province, Italy. Malaria in travellers to Gambia.
Eurosurveillance, Volume 13, Issue 51, 18 December 2008