Samen
Dames en heren, jongens en meisjes,
Ik kan er niet omheen: dit is mijn laatste nieuwjaarstoespraak.
Volgend jaar zal er een andere burgemeester voor u staan, een ander de
nieuwjaarsrede uitspreken. Hoe groot is dan nu de verleiding terug te
blikken, de balans op te maken van bijna dertien jaar
burgemeesterschap? Natuurlijk, ik zou voor die insteek kunnen kiezen,
ik zou ervoor kunnen kiezen deze nieuwjaarsrede op te hangen aan mijn
aanstaande vertrek.
Maar dat zou ook betekenen dat ik hier vanavond voornamelijk over
mezelf en mijn ervaringen zou moeten spreken. En dat wil ik niet. Niet
dat ik niet graag over mezelf praat, maar ik wil vanavond vooral over
`ons' spreken. Over `ons, zoals we hier vanavond met elkaar aanwezig
zijn, als inwoners, stuk voor stuk betrokken bij de gemeente
Stadskanaal. En hoe we `samen' de dingen doen, `samen' tot iets komen,
`samen' leven.
We hebben elkaar nodig. Bij alles wat er in deze gemeente tot stand
komt - ook wat er het afgelopen jaar weer is gerealiseerd - is het
niet alleen het college, de gemeenteraad of de gemeentelijke
organisatie die iets realiseert of mogelijk maakt. Bij alles wat er in
deze gemeente aan goeds ontstaat, zijn inwoners, instanties,
verenigingen en bedrijven betrokken. En alleen om de simpele reden dat
we het alleen niet kunnen. En dat moeten we ook niet willen, dingen
alleen doen. Samen werken en samen leven; dat is waar het om draait.
Toen ik de gebeurtenissen van 2008 waar ik vanavond nog eens bij stil
wilde staan, de revue liet passeren, ontdekte ik dat samenwerken en
samen leven steeds weer een thema was.
`Democratie bestaat alleen bij de gratie van het verschil'. Een
uitspraak van de politiek filosofe Hannah Arendt. Een Vlaams schrijver
zei eens dat democratie een vorm van samenwerken is. Als ik kijk naar
de relatie tussen het college van b&w en de gemeenteraad - zoals ik
dat het afgelopen jaar ook weer ervaren heb - kan ik heel goed met
deze citaten uit de voeten. Want het college en de gemeenteraad werken
samen, bij de gratie van het verschil. Verschil, zoals dat ook weer
tussen de verschillende fracties in de raad bestaat, met hun eigen
politieke prioriteiten. Maar we werken samen, niet omdat we het altijd
over alles eens waren. Maar juist omdát we het niet altijd eens waren!
In de discussie hielden we elkaar scherp en zo kwamen we tot een
gefundeerd besluit, zo boekten we resultaat.
Samenwerken. Bij een terugblik op het afgelopen jaar kan ik er niet
omheen: de veelbesproken, mogelijke samenwerking tussen de gemeenten
Vlagtwedde, Bellingwedde en Stadskanaal. Samenwerken deed Stadskanaal
al met Vlagtwedde, maar plots was Bellingwedde ook in beeld.
Samenwerken opdat meer uit de ambtelijke organisaties kan worden
gehaald, opdat de burger nog beter kan worden bediend. Samenwerken om
meer voor elkaar te krijgen, gezamenlijk ontwikkelingen te kunnen
oppakken en elkaar versterken. Een sterke regio Zuid-Groningen
realiseren. Waar het toe zal leiden? Met Vlagtwedde zal de
samenwerking steeds intensiever worden. De rol van Bellingwedde? Dat
zal het komende jaar blijken. Aan de gemeente Stadskanaal zal het niet
liggen. Wij zien de meerwaarde van samenwerking met onze
buurgemeenten.
Samen leven en samenwerken. Als dat ergens op van toepassing is, is
dat wel op de wijkontwikkeling, het wijkgericht werken. Binnen
Wijkaanpak Stadskanaal werken bewoners, Wooncom, BCM, wijkraden en de
gemeente samen, samen voor wijken en buurten waar het prettig wonen
is, waar mensen prettig samen kunnen leven. Dat gebeurt ook in
Maarsstee, waar met de sloop van diverse woningen in 2008 een start is
gemaakt. En waardoor een nieuwe wijk kan worden gerealiseerd.
Elk van de partijen binnen Wijkaanpak neemt zijn verantwoordelijkheid,
waarbij vooral de inbreng en inzet van de bewoners van wezenlijk
belang is. Bij bewoners moet er de wil zijn een bijdrage te leveren
aan een nieuwe woonomgeving, aan samen leven. En die wil zie ik. Want
wijkontwikkeling is zoveel meer dan nieuwe bakstenen alleen. Binnen
Wijkaanpak Stadskanaal wordt gewerkt aan wijk- en dorpsvisies, met een
belangrijke rol voor bewoners. In Alteveer en Stadskanaal-Noord zijn
hier pilots - proeven - voor opgezet. Ook in Musselkanaal bestaat een
soortgelijk traject. In Onstwedde komt Ocrea met initiatieven voor
leefbaarheid en voorzieningen. In Mussel heeft Plaatselijk Belang
Mussel de jeugd actief betrokken bij de keuze van speelplekken.
Ik wil alle betrokken partijen complimenteren met wat ze in de wijken
en dorpen van Stadskanaal bereikt hebben en nog zullen bereiken. Maar
we moeten vooral doorgaan, samen op de ingeslagen weg.
Het samen optrekken van burgers kan zich ook uitbetalen in het kader
van veiligheid. Als portefeuillehouder voor veiligheid en openbare
orde ben ik ontzettend blij met de initiatieven van bewonersplatform
Maarsstee. Het platform heeft voor de jaarwisseling diverse
initiatieven ontplooid om vernieling, rommel en overlast te voorkomen.
Ook in Ceresdorp zijn bewoners actief geweest. Ook zij ruimden voor de
jaarwisseling rommel in hun wijk op. Mede dankzij deze acties zijn er
de afgelopen jaarwisseling aanzienlijk minder vernielingen gepleegd
dan in voorgaande jaren. De kosten voor de te herstellen schade
bedragen de helft van het jaar ervoor! Vorig jaar 60.000 euro, dit
jaar 30.000 euro. Nog steeds een veel te hoog bedrag, maar wel een
positieve ontwikkeling.
Samen leven kan ook lastig zijn. We hebben in het afgelopen jaar weer
diverse signalen ontvangen dat sommige jongeren in de gemeente daar
moeite mee hebben. Die het lastig vinden hun plek te vinden, hun draai
in de samenleving. Jongeren die overlast veroorzaken, die de grenzen
van het samen leven opzoeken. Het opzoeken van die grenzen, dat kan
nog. Maar er overheen gaan: dat kan niet. Veiligheid van inwoners en
de openbare orde kunnen daarbij in het geding zijn. Ook in 2008 hebben
we meer dan eens geluiden gehoord over zogenoemde randgroepjongeren.
Soms is hard optreden noodzakelijk. En als dat nodig is, doen we dat
ook. Maar samen leven betekent ook dat we bepaalde jongeren juist
opzoeken om het gesprek aan te gaan. Dat we ze niet laten zakken, maar
dat we ze bij de hand proberen te nemen en iets proberen te bieden.
Schitterende voorbeelden van samenwerken en samen leven zijn de twee
projecten, waarbij schepen worden gerestaureerd. Beide projecten zijn
het afgelopen jaar opgezet. Schepen worden opgeknapt, door jongeren
met een crimineel verleden of een grote afstand tot de arbeidsmarkt.
Het werken aan het oude schip de Jatrie - aan het Streekhistorisch
Centrum geschonken door de oude schipper Davids uit Stadskanaal - en
het werken aan een oud bolschip via het Get Out-project, biedt deze
jongeren een toekomst.
Ze leren een vak - lasser, schilder, timmerman - en ze leren samen te
werken, samen te leven. Hoe mooi is het trouwens voor de heer Davids,
dat hij de schenking van zijn schip de Jatrie aan het Streekhistorisch
Centrum nog heeft kunnen regisseren en meemaken. Vorige maand is hij
overleden, 89 jaar oud.
Samen leven: dan kom ik bij het project begeleid wonen voor jongeren.
Voor jongeren waarvan de kans groot is dat ze zullen afglijden. Die
jongeren bieden we een houvast. We staan ze bij door ze begeleid te
laten wonen. Het afgelopen jaar is een aantal jongeren een woning
aangeboden. En professionals helpen hen bij het voeren van een
huishouding en het realiseren van een kansrijke toekomst. De jongeren
leren samen leven, met de jongeren om hen heen, en met allen die onze
samenleving vormen.
Een vorm van samenwerking die het samen leven iets makkelijker moet
maken, is het Centrum voor Jeugd, Gezin en Veiligheid. Afgelopen jaar
is dit samenwerkingsverband van onder meer politie, jeugdzorg,
maatschappelijk werk en de gemeenten Stadskanaal en Vlagtwedde in de
steigers gezet. Met vragen over opvoeden en gezinszaken kunnen de
inwoners van de twee gemeenten terecht bij dit centrum.
En bij soms ingrijpende onderwerpen pakken de betrokken instanties de
zaken niet afzonderlijk op, maar vindt er meteen afstemming plaats.
Het Centrum voor Jeugd, Gezin en Veiligheid gaat het komende jaar een
grote bijdrage leveren aan het samen leven in de gemeente Stadskanaal.
Onze samenleving is overigens ook het afgelopen jaar weer uitgebreid
met nieuwe Nederlanders. Zo'n negentig inwoners van onze gemeente
hebben een naturalisatiebesluit ontvangen, waarmee ze een Nederlands
paspoort kunnen aanvragen en zich Nederlander mogen noemen. Het doet
me goed te zien dat verschillende van hen hier vanavond aanwezig zijn.
Bij alles wat u in de gemeente ziet verrijzen, wat u gebouwd of
ontwikkeld ziet worden, doen wij het niet alleen. Naast het
gemeentehuis, aan de andere kant van de weg, heeft u het afgelopen
jaar `t Kofschip zien verrijzen. Een gebouw dat bijdraagt aan de
imposante skyline die Stadskanaal inmiddels heeft. Een gebouw dat op
een schitterende wijze een plek biedt aan de bibliotheek en het
Noorderpoortcollege.
Het afgelopen jaar zijn wij erin geslaagd goede contacten te leggen
voor bijzondere projecten. Zoals het hippisch recreatiepark. Een
unieke voorziening, zeker voor Noord-Nederland. Paardrijden en
recreëren in een vakantiepark, binnen onze gemeentegrenzen. En dan is
daar het miniatuurpark. Dat park stond tot het afgelopen jaar in
Appelscha, maar zal naar verwachting in 2010 een extra impuls geven
aan het toerisme in de gemeente én de regio. De op schaal gebouwde
objecten, vergelijkbaar met Madurodam, zullen een trekpleister blijken
naast de STAR. Daar ben ik van overtuigd.
Maar ik zei u ook al: als gemeente of college kunnen we het niet
alleen. Voor projecten als `t Kofschip, het hippisch recreatiepark en
het miniatuurpark hebben we mensen nodig die samen met de gemeente de
nek durven uitsteken. Die in eendrachtige samenwerking met de gemeente
iets van de grond durven tillen, soms zelfs letterlijk. En of dat nou
projectontwikkelaars zijn, zelfstandige ondernemers of betrokken
inwoners, de boodschap blijft: samen dingen oppakken, samen uitwerken.
Geeft dat niet veel meer voldoening?
Dames en heren, jongens en meisjes, u heeft voor deze receptie een
uitnodiging ontvangen met daarop een foto. Deze foto is gemaakt door
Floris van de Geest. Hij won een door de gemeente uitgeschreven
wedstrijd, met als beloning het afdrukken van zijn foto op de
voorzijde van de uitnodiging voor deze bijeenkomst. Mag ik de heer Van
de Geest verzoeken naar voren te komen?
Ik heb u hiervoor een aantal voorbeelden genoemd van samenwerking,
waarbij de inbreng van een andere partij tot mooie resultaten leidde.
Hoe afhankelijk we vaak zijn van andere partijen, blijkt ook uit de
ontwikkelingen rond het Leisureplein. Dat je als gemeente of college
een andere partij nodig hebt, maar dat die partij - ondanks alle goede
wil - niet kan leveren wat je wilt.
Alle goede bedoelingen ten spijt, maar wanneer een marktpartij
afhaakt, sta je als gemeente met lege handen. Jammer. Maar onze wensen
voor een entertainmentvoorziening voor een breed publiek bleken voor
de marktpartij niet haalbaar.
Maar belangrijk is het uiteindelijke resultaat waar je achter kunt
staan. Beter eerst een pas op de plaats maken en zoeken naar nieuwe
mogelijkheden, dan goedkeuring verlenen aan een Leisureplein dat in
geen enkel opzicht voldoet aan de eisen die het college en de raad
eraan hebben gesteld. Maar het college geeft niet op. We blijven -
samen met de raad en andere betrokkenen - zoeken naar een kwalitatief
goede aanvulling voor het centrum van Stadskanaal, op het gebied van
entertainment. En daar maakt wat mij betreft een vlakke vloerzaal voor
Theater Geert Teis zeker deel van uit.
Wat ik hier niet onvermeld kan laten, is het veertigjarig bestaan van
het Refaja Ziekenhuis. In 2008 vierde het ziekenhuis dit heuglijke
feit. In het kader van het woord `samen', het woord dat ik vanavond
steeds weer aanhaal, overdrijf ik niet wanneer ik zeg dat het
ziekenhuis van grote betekenis is voor onze Stadskanaalster
samenleving. Het Refaja is een begrip, waar inmiddels meerdere
generaties binnen diverse families goede zorg hebben genoten. Mijn
gelukwensen en hulde gaan uit naar alle medewerkers van het
ziekenhuis.
Nog een heuglijk feit in 2008. In onze gemeente hebben we een leraar
van het jaar. Miriam Stuut van basisschool De Höchte uit Alteveer
haalde tijdens een landelijke verkiezing deze titel op. Mag ik de
leraar van het jaar vragen naar voren te komen?
Het college en het ambtelijke apparaat kijken bij hun plannen vooruit
naar het komende jaar. Wat staat ons het komende jaar te wachten? Wat
gaan we samen met u realiseren? De wijkontwikkeling, de samenwerking
met Vlagtwedde intensiveren en ons inzetten voor samenwerking met
Bellingwedde. We gaan werken aan een nieuwe inrichting voor de
Hoofdstraat en de Oude Markt in Stadskanaal, we zetten ons in voor
multifunctionele accommodaties in Onstwedde en Stadskanaal-Noord, voor
een schitterend Willem Diemerplein in Musselkanaal.
We blijven ons ook sterk maken voor een goed arbeidsmarktbeleid in het
kader van de WWB - de Wet werk en bijstand -, voor een toegankelijk
centrum voor Jeugd, Gezin en Veiligheid én voor een breed pakket aan
voorzieningen in onze gemeente, ook in het kader van de Wmo. Mocht u
trouwens zitting willen nemen in de Wmo-adviesraad: we hebben nog een
handvol vacatures. Ik neem het hier maar even mee.
Ook in 2009 pakken we in het kader van de Agenda van de Veenkoloniën -
het samenwerkingsverband van gemeenten en provincies - onderwerpen in
gezamenlijkheid op. Dan gaat het onder meer om de realisatie van een
vaarweg tussen Erica en Ter Apel. De verdubbeling van de N33 is
daarbij ook aan de orde. En we zullen blijven aandringen op een
spoorlijn Emmen-Veendam. De provincie Drenthe gaf onlangs te kennen
daar weinig in te zien. De gemeenten binnen de Agenda zullen in
gezamenlijkheid de provincie Drenthe proberen te overtuigen: de
spoorlijn moet er komen en daarvoor is ook de steun van die provincie
noodzakelijk.
We hebben een uitkering van 1,5 miljoen ontvangen voor onze aandelen
van energieleverancier Edon - in 1999 opgegaan in Essent. Dat geld
willen we inzetten voor verbetering van de infrastructuur. Denk
daarbij aan het realiseren van ongelijkvloerse kruisingen op de N366.
En we kijken ook vooruit naar een toekomst die heel wat verder ligt
dan het komende jaar, naar het Stadskanaal van 2030. Wat voor gemeente
wil Stadskanaal dan zijn? Waar moeten we ons op gaan richten? Hoe
zorgen we dat Stadskanaal meegaat in de vaart der volkeren en
aantrekkelijk blijft als woon- en verblijfplek, als gemeente om te
werken. De toekomstvisie uit het jaar 2000 zijn we aan het herijken.
Het komende jaar zal er een nieuwe toekomstvisie liggen, met
uitgangspunten voor het Stadskanaal - onze gemeente - van 2030. Ook
die visie wordt in samenwerking opgepakt. Samenwerking tussen college,
raad én bevolking. We komen bij u.
Samenwerken. Het personeel op het gemeentehuis begint met een nieuwe
vorm van samenwerken. Van vier diensten is de gemeentelijke
organisatie naar acht teams gegaan. Een platte organisatie, met meer
verantwoordelijkheden bij de medewerkers. Zij hebben de kans nog
efficiënter te werken en de inwoners van onze gemeente nog beter te
bedienen. Ik wens de medewerkers van de gemeente Stadskanaal daarbij
veel succes. Mijn ervaring is niet anders dan dat we op het
gemeentehuis te maken hebben met betrokken ambtenaren, die het beste
willen voor onze gemeentelijke samenleving.
Tenslotte, een heuglijk feit voor ons allen: in 2009 bestaat de
gemeente Stadskanaal veertig jaar. Daar zult u het komende jaar nog
wel het één en ander van merken. U zult binnen afzienbare tijd
uitvoerig over diverse evenementen en activiteiten in het kader van
veertig jaar Stadskanaal worden geïnformeerd. Ook bij de viering van
dat jubileum kom ik weer op het woord `samen'.
Want het college, de gemeente, wil dat feest samen vieren met de
inwoners, met u. Bij de opzet van de viering zullen we ook
verenigingen en organisaties betrekken. De evenementen die we gaan
organiseren zijn bedoeld voor een breed publiek. Evenementen en
activiteiten waar de inwoners van onze gemeente hopelijk van kunnen
genieten. Vorig jaar heb ik in mijn nieuwjaarsrede er de nadruk op
gelegd dat we trots mogen zijn op onze gemeente. Door stil te staan
bij 40 jaar Stadskanaal kunnen we dat gevoel van trots delen.
Dames en heren, jongens en meisjes, ik zal nog een half jaar uw
burgemeester zijn. Maar laat één ding duidelijk zijn: ik ga die
laatste maanden niet achterover hangen. Ik wil dat niet, maar ik zou
er ook niet eens aan toekomen. Ik heb u al een schets gegeven van wat
ons het komende jaar te wachten staat. Daar wil ik voor gaan. Samen
met u, in een gezond 2009.
Burgemeester Jur Stavast
* 7 januari 2009
Gemeente Stadskanaal