Gemeente Utrecht
SV 2009, nr. 02 inzake ambtseed
2009 SCHRIFTELIJKE VRAGEN
2 Vragen van de heer J.A. Kleuver
(ingekomen 7 januari 2009)
De Utrechtse D66-fractie heeft kennis genomen van de antwoorden die minister Ter Horst van binnenlandse zaken heeft gegeven op vragen van de SGP en de PVV over het afleggen van de ambtseed. Hieruit blijkt dat Rijksambtenaren slechts de belofte kunnen afleggen, of de eed op God. Het is niet toegestaan een ambtseed af te leggen op Allah of op een andere God.
In Utrecht, zo bleek ons na het inwinnen van ambtelijke informatie, zijn de eed of de belofte vervangen door een integriteitsverklaring, waarin geen God voorkomt. Dat lijkt ons een goede zaak.
Er zijn evenwel ambtenaren die zich voor de Utrechtse zaak inzetten, zoals politieagenten en mensen met een bepaalde opsporingsbevoegdheid, die wel een ambtseed of -belofte afleggen.
D66 in Utrecht vindt het principieel onjuist dat de overheid voorschrijft op welke God je een eed mag afleggen. De overheid dient zich daarin neutraal op te stellen en daarom liggen er wat D66 betreft twee mogelijke opties voor:
1: Een ambtenaar kan alleen de belofte afleggen en of hij die belofte voor zichzelf al of niet verbindt met een religieus geïnspireerde ethiek, doet voor de overheid niet ter zake.
2: Een ambtenaar kan kiezen uit de belofte of de eed en als hij kiest voor de eed, is het aan hem om de God te kiezen die hij aanhangt of volgt en niet aan de overheid.
De vrijheid van geweten en de vrijheid van godsdienst zijn zwaar bevochten en uiteindelijk, in 1848, opgenomen in onze liberale, tolerante grondwet. De overheid heeft geen oordeel over goden. De eed of de belofte doen in feite een beroep de persoonlijke, individuele integriteit of op God. Dat zijn domeinen waar de overheid niks te zoeken heeft.
Wij hebben de volgende vragen:
1. Bent u met D66 van mening dat het zuiverder en beter zou zijn als de overheid geen God voorschrijft waarop de eed mag worden afgelegd, als iemand voor de eed kiest?
2. Bent u met D66 van mening dat de tekst: "Zo waarlijk helpe mij God almachtig" (of teksten van gelijke strekking) weliswaar ruimte kan laten om er een andere God dan de christelijke God in te zien, maar dat het feitelijk verwijst naar de christelijke God?
3. Bent u van mening dat een eed, afgelegd op een andere God dan de christelijke God, minder waardevol of oprecht is? Zo nee, bent u dan met D66 van mening dat er inderdaad twee mogelijkheden zouden moeten zijn: ofwel alleen de belofte ofwel naar keuze een belofte of een eed met een "God naar eigen inzicht"?
4. Voor ambtenaren in dienst van lagere overheden dan de Rijksoverheid, behalve voor politieagenten, blijft het volgens minister Ter Horst mogelijk om een eed op bijvoorbeeld Allah af te leggen. Geldt dat voor Utrechtse ambtenaren die op grond van hun functie een eed of belofte af moeten leggen ook? Zo nee, bent u bereid om bij de minister aan te dringen op een wetswijziging die het voor ambtenaren mogelijk maakt de eed op hun eigen God af te leggen?
---- --