Gemeente Leeuwarderadeel
Nieuwjaarstoespraak burgemeester drs. E. J. ter Keurs, 7 januari jl.
08-01-2009 15:51
Allereerst natuurlijk mijn hartelijke wensen aan u allen: Folle lok en seine
yn 2009.
Ook dit jaar organiseren het gemeentebestuur en de ondernemers
vereniging OVL gezamenlijk een nieuwjaarsbijeenkomst. En wederom wat
mij betreft nu reeds voor herhaling vatbaar. Dit jaar iets anders dan
in voorgaande jaren, want dit jaar staat de nieuwjaarsbijeenkomst voor
een belangrijk deel in het teken van de sport.
Vanavond zal de wethouder Sport, mevrouw Haites, de winnaars in de
sport 2008 gaan huldigen, bij elkaar een 45 mensen, inclusief
begeleiders. ZIJ staan vandaag in het middelpunt.
Dus ik zal mijn bijdrage zo kort mogelijk houden, maar er zijn een
viertal zaken waar ik toch even bij stil moet staan. En omdat de inkt
van mijn speech nog nat is, en er geen tijd was voor een correcte
vertaling, doe ik het in het Nederlands, en niet zoals in de afgelopen
jaren in mijn variant van het Fries. Ik hoop dat u mij dat wilt
vergeven.
Graag wil ik mijn complimenten uitspreken aan u allen voor het in deze
gemeente relatief rustig verlopen oud en nieuw. Ga zo door. Oud en
nieuw is een féést, en zo is het ook gevierd - op een klein maar
vervelend brandje in het centrum na.
Maar nu mijn vier onderwerpen.
Allereerst, erg belangrijk: een mededeling en tevens oproep. Het
vriest! Geloof ik. Weer? Of nog steeds!
Mij is gevraagd het volgende aan u door te geven, bij deze
gelegenheid, gelet op de tijd.
Het ijs op de ijsbaan in Stiens heeft nog steeds een dikte van
ongeveer 8 centimeter, en dat betekent dat er hier, evenals in onze
andere dorpen, geschaatst wordt. Complimenten overigens dat u hier
bent, en niet op de ijsbaan. Ik zat nog met het idee te spelen om een
samenscholingsGEbod in te stellen, maar dat is gelukkig niet nodig.
Morgen, 8 januari 2009, zal er op de ijsbaan in Stiens voor het eerst
sinds 10 jaar weer een leden Estafette wedstrijd worden gereden. Leden
vanaf 15 jaar zullen vanaf 19.00 uur de estafettewedstrijd verrijden.
U allen bent uitgenodigd vooral mee te doen, te komen kijken, en waar
nodig lid te worden van de schaatsvereniging. IJs en wederdienende zal
mijn persoon daar ook een ondersteunende rol in spelen. In dát soort
dingen ben ik beter dan in schaatsen.
Verder zij u gemeld dat op vrijdag 9 januari, in samenwerking met de
KNSB, een wedstrijd zal worden verreden voor jongens tot en met 16
jaar, eveneens vanaf 19.00 uur. Ook op de ijsbaan alhier. Ook hiervoor
geldt: komt allen!
Sprekende over ijs:
De economie zit ons niet mee. De slechtere situatie zal ook onze
gemeente raken, en ik sluit niet uit dat we minder rijksinkomsten
zullen krijgen als de voortekenen blijven zoals ze zijn. Maar ik
spreek graag de hoop uit dat dit kabinet, nu de neoliberale ideologie
tot mijn vreugde een flinke veer heeft gelaten, bereid is in goede
Keyniaanse traditie anti-cyclisch te investeren in onze samenleving.
Tot dusver ben ik niet ontevreden over Wouter Bos, en wat mij betreft
mag het volgende paarse kabinet er komen.
Onze gemeente zal zijn bescheiden economische steentje de komende tijd
wel bijdragen. Uitbreidingsplan "Stiens Oost" zal bijvoorbeeld de
komende jaren in ontwikkeling komen. In 2010 gaat naar verwachting de
schep de grond in en redelijkerwijs zal dit de nodige werkgelegenheid
genereren. Zeker ook voor onze lokale economie. Ook wordt 2009 het
jaar van het kunstgras voor de voetbalverenigingen in Stiens.
Maar voor het overige blijft onze investeringsruimte voor een
belangrijk deel bepaald, en dus naar verwachting verder ingeperkt door
de rijksmiddelen, zo reëel moeten we wel zijn.
Wat dat betreft ben ik dan ook blij dat de gemeente Leeuwarden
klaarblijkelijk middelen vrij heeft willen maken voor een welbekend en
nagenoeg onuitvoerbaar project in Britsum. Dat heeft mij blij verrast.
Dit is geen burenhulp meer, dit is burenliefde! Bij dezen dan ook mijn
oprechte dank aan de gemeente Leeuwarden, hier aanwezig in de persoon
van de burgemeester, voor deze gulheid. Welkom, overigens, collega
Crone.
Ook onze ondernemers blijven investeren, wetende dat na magere jaren
ook betere jaren komen. Complimenten daarvoor. Dit jaar krijgen we
naar ik mag verwachten de langverwachte HEMA, die wat mij betreft
symbool staat voor versterking van het winkelaanbod en daarmee de
centrumfunctie van Stiens. Maar ook nu reeds kunt u overal in onze
gemeente de tekenen zien van investeringslust van onze ondernemers.
Waar het ríjk in ieder geval wel in wil investeren, is nieuwe
gevechtsvliegtuigen.
Een woord van welkom bij dezen ook aan de basiscommandant,
kolonel-vlieger Den Drijver.
De JSF heeft de gemoederen wat losgemaakt. En niet geheel en al ten
onrechte, omdat de staatssecretaris van defensie Jack de Vries,
aanvankelijk stelde dat uitstoot van geluid bij de keuze voor een
nieuw toestel geen rol speelt, omdat het volgens hem gaat om de
effectiviteit en prijs. Gelukkig heeft een meerderheid van de kamer
wat dit betreft terecht ingegrepen.
Geluid dient wel een factor te zijn in de uiteindelijke kwalitatieve
afweging. Het belang van geluid als milieunorm is voor een
dichtbevolkt land als Nederland naar veler en ook mijn mening
essentieel. Uit nota bene Amerikaans onderzoek is gebleken dat de JSF,
het toestel dat de voorkeur van het kabinet en defensie geniet,
beduidend meer geluid maakt dan de F16 en mogelijk ook meer dan
concurrenten. Het is dan ook niet voor niets dat in onze omgeving
onrust is ontstaan.
Naar aanleiding van klachten van Saab, de concurrent, stelt defensie
in november het volgende:
"Uitstoot van geluid is geen criterium in het materieelkeuzeproces van
Defensie. Het gaat erom dat het wapen effectief inzetbaar is tegen de
beste prijs. De grens voor geluidsproductie is al bepaald door formeel
vastgestelde milieugebruiksruimtes en geluidscontouren".
Bij brief van 18 december 2008 aan de Tweede Kamer meldt de
staatssecretaris in vervolg hierop:
"Bij het opereren met vliegtuigen van de vliegbases van Defensie is de
wettelijk vastgestelde geluidszone van toepassing. Deze geldt niet
alleen voor de huidige F-16's, maar uiteraard ook voor hun opvolgers.
Het uitgangspunt is en blijft dat Defensie de wettelijke beperkingen
in acht zal nemen De geluidsbelasting zal dus ook in de toekomst
binnen de wettelijke normen blijven."
Let wel: onze zorgen zijn niet geheel ten onrechte. Want de
staatssecretaris heeft het niet over de HUIDIGE normen, maar over de
WETTELIJKE normen. Door het niet benoemen van de huidige normen,
schept hij naar mijn mening de ruimte, en in ieder geval de
onduidelijkheid, dat waar de JSF in de praktijk niet binnen de
huidige normen kan opereren, er nieuwe wettelijke normen kunnen komen.
En daar zitten wij, om het maar voorzichtig te formuleren, niet op te
wachten. Vooral omdat uit voorlopige berekeningen van onze eigen
terriërs in dit dossier, de heren Veldman uit Cornjum en Verf uit
Marssum, het aantal mogelijke vluchten op jaarbasis binnen de huidige
geluidscontouren zover terug zullen lopen, dat deze contouren haast
wel móeten worden verruimd.
Voor alle duidelijkheid: het gaat mij er niet om of de JSF er nu wel
of niet komt. Een eenvoudig dorpsburgemeester gaat daar niet over. Het
gaat mij er wel om dat wij allen recht hebben op heldere informatie,
en zeker ook onze Tweede Kamer die immers op grond van goede
informatie pas tot een afgewogen oordeel kan komen.
De bal ligt wat mij betreft nu nadrukkelijk bij de staatssecretaris.
Ik ben niet bijzonder geïnteresseerd in wettelijke normen, want die
zijn altijd vast te stellen: ik wil weten wat er gebeurd met de
húidige normen!
Maar de staatssecretaris heeft de handschoen die provincie, lokale
overheden, en diverse dorpsbelangen alhier hebben geworpen, opgepakt.
Op 19 januari 2009 zal de staatssecretaris spreken in Leeuwarden over
de JSF. Op een openbare CDA bijeenkomst. Ga er vooral heen, als u het
verhaal van de staatssecretaris wilt horen. 20.00 uur, Kurioskerk,
Julianalaan 38 te Leeuwarden. Komt allen!
Het is, naar ik begrijp, de bedoeling dat de staatsecretaris overdag
een werkbezoek aan het gebied brengt, maar dat is nog niet helemaal
zeker.
Daarnaast zal de burgemeester van Leeuwarden een werkbezoek van de
relevante kamercommissies doen organiseren op korte termijn, zodat zij
de situatie ter plekke kunnen waarnemen.
Ten slotte: door sommigen wordt geroepen dat werkgelegenheid hier ook
een rol speelt. Natuurlijk is de basis een belangrijke werkgever. Maar
dat staat geheel los van deze discussie. Het gaat hier om het feit dat
wij als overheden en onze burgers willen weten wat de komst van de JSF
betekent voor woongenot en woningen.
Het gaat niet om werkgelegenheid, het gaat wat mij betreft om
zorgvuldig en volledig informeren.
En, ik kan het niet laten: SC Heerenveen is tevreden over hun Zweedse
spelers. Er komt dus wel wat goeds uit dat land. Toch een tip voor
defensie?
Tot dusver dit dossier. Wordt vervolgd.
Tot slot, het dossier bestuurskracht. Als anderen over ons spreken,
zal ik ook wat moeten zeggen, nietwaar?
Er loopt op dit moment een onderzoek van Jo Bosma, oud-burgemeester
van Lemsterland en begin 2004 waarnemer in deze gemeente. Een
onderzoek, in opdracht van de fractievoorzitters van onze raad, naar
de toekomstige opties voor onze gemeente op het gebied van samenwerken
of - in uiterste geval - fuseren. Met name dat laatste aspect brengt
nogal wat mensen in beweging, zowel binnen als buiten onze gemeente.
Dit onderzoek is op zich weer het resultaat van een onderzoek dat
bureau DHV bij de vier Middelseegemeenten heeft gehouden. DHV
constateerde dat het belangrijk was voor een geslaagde samenwerking,
dat er een gezamenlijke stip op de horizon komt, zeg maar minimaal een
niet-vrijblijvende samenwerking.
Zonder vooruit te willen lopen op de discussie die naar aanleiding van
de rapportage Bosma in de raad van februari of maart zal worden
gehouden, wil ik toch een aantal voorzichtige opmerkingen maken.
Er zijn nogal wat misverstanden blijkbaar over de koers die onze
gemeente voorstaat. Daarom het volgende.
Eind vorig jaar heeft onze raad met unanimiteit een motie aangenomen.
De raad heeft daarmee besloten tot een eigen onderzoek naar de beste
toekomst voor onze gemeente. De raad heeft daarbij echter uitgesproken
- zonder voorbehoud - mee te blijven werken aan de huidige
samenwerking van de Middelseegemeenten. Voor een afgewogen oordeel
over de samenwerking in de verdere toekomst, waar willen we zeg maar
na de volgende raadsperiode staan, vond de raad een bredere oriëntatie
noodzakelijk. In mijn ogen een volkomen vanzelfsprekend standpunt.
Bij de bredere oriëntatie wil de raad van Leeuwarderadeel ook kijken
naar de best mogelijke gemeentelijke structuur in Noordwest Friesland,
inclusief wat onze gemeente betreft de steden Harlingen, Franeker, en
Leeuwarden. De raad wilde het onderzoek niet louter beperken tot
samenwerking van gemeenten; een fusie van onze gemeente met één of
meerdere gemeenten mag ook bekeken worden, als dat op de langere
termijn de beste oplossing is. En ook daarbij komen alle genoemde
gemeenten in beeld, primair natuurlijk Middelsee, maar ook de drie
eerdergenoemde steden.
Dat onze gemeente voor de eerste keer in haar historie niet bij
voorbaat categorisch uitsluit samenwerking en mogelijk fusie met
Leeuwarden bespreekbaar te achten, wil nog niet zeggen dat we staan te
trappelen om Leeuwarden over te nemen. Maar Leeuwarden wordt als optie
wél bekeken, en heeft zoals alle andere opties voor- maar ook nadelen.
Wat gaat er nu gebeuren?
De raad heeft zich voorgenomen te komen tot een besluit dat het
welzijn, het woongenot en de democratische invloed van u, inwoners van
onze gemeente, op langere termijn zo optimaal mogelijk kan waarborgen.
Het is niet de bedoeling dat het onderzoek van heer Bosma tot een
afgeronde conclusie komt. Wel worden de voor- en nadelen van
verschillende mogelijkheden op een rij gezet, en een aantal
denkrichtingen wordt voorgelegd.
Meer kan ik er op dit moment ook nog niet over zeggen, want het
rapport Bosma is op dit moment namelijk nog niet geheel af. Eind deze
maand zal het aan het presidium worden gepresenteerd, waarna het
openbaar zal worden.
In de raad van februari of maart zal het rapport worden besproken,
tezamen met het rapport van onderzoeksbureau DHV om te komen tot een
standpuntbepaling van onze gemeenteraad over de toekomst van de
Middelsee samenwerking.
Beide rapporten, rapport DHV en rapport Bosma, zullen onderleggers
zijn voor deze raadsdiscussie. Inleidende beschietingen zijn al
begonnen; voor de fractie van de VVD is fusie met Leeuwarden de
logische uitkomst.
De fractie van de PvdA vindt blijkens het PvdA huis-aan-huis
tussenbericht van afgelopen december fusie in de toekomst nodig,
zonder daarbij nog in te gaan op hoe, wanneer en met wie.
De andere drie partijen beraden zich nog, hoewel de fractievoorzitter
van GBL in het GBL infobulletin 5 van afgelopen december impliciet
aangaf voorstander te zijn van een gemeente Middelsee met 40.000
inwoners.
Juist omdat de raad de democratische invloed van u, als inwoners, tot
een belangrijk element maakt van deze discussie, zal dat dus ook
betekenen dat u een belangrijke rol gaat krijgen in de besluitvorming.
Dit jaar zullen wat mij betreft door de raad diverse bijeenkomsten
worden belegd, al dan niet in huiskamervorm waar men in Lemsterland
goede ervaringen mee heeft gehad.
Ik kan mij voorstellen dat deze raad dit najaar vervolgens een
principe besluit zal nemen, dat mogelijk vervolgens onderwerp zal
worden van de verkiezingsstrijd volgend jaar. De definitieve keuze
over onze toekomst én de uitvoering daarvan zou dan in de volgende
raadsperiode vorm kunnen krijgen.
Het is niet voor niets dat raadsbreed de motie is aangenomen. Dus
allen vinden het noodzakelijk dat we op termijn vérder moeten dan waar
we ons nu bevinden. En dat betekent op zijn mínst een forse verdieping
en versterking van de samenwerking met de Middelsee- gemeenten. Maar
zoals gezegd: andere opties staan ook open.
En hebben we haast? Neen!
Neemt u van mij aan dat onze gemeente nog fit genoeg is om jaren door
te kunnen.
Maar we weten wél dat onze scheepje van staat, onze gemeente, oud is
en niet zo heel groot. Dat we na moeten denken of we het scheepje, nu
de golven hoger dreigen te gaan worden, nog een midlife-update kunnen
geven, of dat we na moeten denken over iets anders. En dat gaan we dit
jaar dus doen.
En de kunst is daarbij niet om snél een knoop door te hakken, want dát
is niet zo moeilijk, maar om de júiste knoop door te hakken.
Mijn voorkeuren in dit dossier doen er niet toe. Ik vind slechts twee
dingen van belang:
1.dat u nu en in de toekomst een gemeente hebt die financieel,
personeel, en bestuurlijk in staat is zijn werk goed te doen, met een
goede democratische legitimatie van handelen;
2. dat u beslissend en stemhebbend invloed hebt in de discussie over
de toekomst van onze huidige gemeente. Bij voorkeur wat mij betreft
bij de raadsverkiezingen.
Ik ben ervan overtuigd, dames en heren, dat we een ondanks alles een
goed jaar tegemoet gaan, maar op koers blijven zal extra aandacht
vragen. Onze gemeente is een beetje ouder dan 25 jaar, maar nog steeds
niet af. Er is nog genoeg werk te doen. Wij gaan verder aan het werk.
En mocht de gemeente onverhoopt een foutje maken, maakt u dan vooral
gebruik van het grote voordeel van een kleine gemeente: de
gemakkelijke beschikbaarheid en benaderbaarheid van raadsleden en
bestuur.
Ik dank u voor uw aandacht en ik wens u allen namens het
gemeentebestuur een bijzonder goed en plezierig 2009 toe.
En alvast bij dezen: mijn felicitaties richting de winnaars in de
sport 2008!
---