Gemeente De Marne
Nieuwjaarstoespraak burgemeester Stam 06 januari 2009
Op de eerste plaats een goed, gezond en gezegend nieuwjaar gewenst
namens het college van De Marne.
Zo. De jaarwisseling is weer voorbij.
Een aantal overheidsdiensten heeft weer zijn best gedaan om de
feestelijkheden én de onrust die dat meebrengt, te begeleiden. Bij ons
ook: gemeentewerken, de brandweer, de politie. De focus ligt meestal
op wat er niet goed gaat, maar de overgang van het ene naar het andere
jaar is rustig verlopen, was dan ook goed voorbereid. En ook de rommel
van het vuurwerk is weer snel opgeruimd. Dank aan politie, brandweer,
en gemeentewerken, maar speciaal ook aan alle mensen die in de
verschillende dorpen activiteiten hebben georganiseerd om van oud en
nieuw een echt feest te maken. Hartelijk dank en! Petje af!
In Weheden Hoorn is er een vervelend incident geweest. En daar hadden
we het bij kunnen laten als het bestuur van Happy Station niet zo
onverstandig was geweest om in de krant uit te halen naar de politie.
De jeugdsoosbesturen kunnen rekenen op ondersteuning van de politie op
het moment dat ze die ondersteuning nodig hebben. Dat is altijd zo
geweest in het verleden, dat is nu zo, en dat blijft zo. Die
ondersteuning is nodig op het moment dat de besturen te maken hebben
met ongewenst gedrag en agressie, en zonder lokaalverbod kan zon
probleem niet worden opgelost.
Wat was er echter in de nacht van oud op nieuw aan de hand?
Om 3 uur werd de politie gevraagd iemand te verwijderen uit de
jeugdsoos, omdat hij een lokaalverbod had. Het alcoholgehalte was op
dat moment buitengewoon hoog, en van de ongeveer 50 man in de
jeugdsoos had twee-derde zich rondom de bewuste persoon geschaard (die
overigens niet voor problemen zorgde, maar het bestuur van Happy
Station vond op dat moment dat het een kwestie van principe was).
De buurtagent die de bewuste persoon goed kende werd niet in staat
gesteld, of liever gezegd verhinderd om in een redelijk gesprek de
zaak op te lossen, en de jongen mee naar buiten te nemen.
In overleg met de opgetrommelde versterking is besloten dat het punt
van huisvredebreuk op dat moment minder ernstig was dan het riskeren
van een vechtpartij waartoe allerlei volwassen mannen in de jeugdsoos
bereid leken.
Ik kan u zeggen dat ik de tactische overweging van politie volkomen
onderschrijf, en dat ik er niet aan moet denken wat er gebeurd zou
zijn wanneer met geweld (dat wil zeggen met de wapenstok en
politiehonden)
de jongen uit Happy Station zou zijn verwijderd.
De hele zaak heeft te maken met in alle nuchterheid - een beoordeling
van de situatie; en die nuchterheid was juist het probleem.
Wij gaan én met de vereniging van Dorpsbelangen én met het bestuur van
de jeugdsoos in overleg.
Het is niet ongebruikelijk om ook even achterom te kijken, 2008 wat
was dat voor een jaar.
Bij het doornemen van de kranten stuitte ik op een gedicht van Joke
van Leeuwen over het oude jaar. Ze is genomineerd als Dichter des
Vaderlands voor de komende 4 jaar; de tijd van onze Groninger Driek
van Wissen zit er op. Omdat ik mijn stem aan Van Leeuwen heb gegeven,
wil ik u haar terugblik op 2008 laten horen.
Wat zullen we onthouden. De op hol geslagen
Bazen, het toevertrouwde geld dat smolt als was,
Waarna werd afgevloeid, alsof dat licht en stromend kan.
Wie een verwant verloor een naam, dit stervensjaar.
Papier bewaart de onbekenden die even voor een
Ongenadig schieten te leven zaten op een ver terras.
Wat zullen we vergeten. Opstandig stampen in de
straten. Wie heeft gemeend te moeten zeggen dat.
Wie won. Hoeveel er doodgeschoten werden in een
afgesloten land, op zoveel duizend afgerond.
Hoe vaak we zeiden: doe die deur nou dicht,
we mazen zochten in een misverstand.
Wat zullen we bewaren. We sliepen goed of niet,
kookten de oogst, staken ons dag na dag weer in
Gekleurde kleren, aten en dronken, hadden lief of
wilden dat dat kon. Wie toen verwacht werd
en gebaard zal diep in deze eeuw dit oude jaar
tweeduizend acht noteren, om wat begon.
En dan nu 2009.
De Nederlander laat zich niet zo snel uit het veld slaan. Integendeel.
Een crisis maakt hem alleen maar vastbeslotener om de gure wind te
trotseren.
Bij tegenwind gaan we in Nederland harder trappen. Dat zit in ons
karakter. Het zal te maken hebben met onze geschiedenis en onze
ligging aan zee.
In een vlak en open land kun je niet schuilen voor slecht weer, maar
moet je tegen de wind in doorfietsen. Zo hebben we land gewonnen op de
zee en behouden voor het water. Niet ieder voor zich, maar door
georganiseerde samenwerking.
Dit schreef premier Balkenende in een essay in het Financieel Dagblad.
Op die georganiseerde samenwerking kom ik later nog terug, maar het is
onmiskenbaar dat we een moeilijk jaar tegemoet gaan.
Voor de gemeente is het het laatste volle jaar voor de
gemeenteraads-verkiezingen. We beginnen met een sluitende begroting.
Maar door alle garanties die de regering heeft afgegeven aan spaarders
en bedrijven moeten we rekening moeten houden met korting en minder
geld uit Den Haag.
Voor sommigen dreigt verlies van baan en inkomen, of stilstand en dus
achteruitgang in het pensioen.
En ook al hebben de meeste mensen nog hetzelfde inkomen, toch wordt
iedereen voorzichtiger, waardoor het voor autobedrijven en
bijvoorbeeld voor kunstenaars heel moeilijk is geworden iets te
verkopen. Huizen staan vaak heel lang te koop, waardoor mensen in
moeilijkheden komen.
In tijden van crisis ben je misschien wél ontvankelijker voor wat echt
belangrijk is in het leven: de warmte van gezin of familie, de goede
relatie met buren en vrienden, genieten van de gewone dingen.
Maar harder trappen bij tegenwind, dat zit wel in ons bloed.
Ik las in de Ommelander Courant van 23 december een ingezonden brief
van Bart van der Grinten uit Ulrum, die mij uit het hart gegrepen was.
Het gaat te ver om hem hier geheel voor te lezen, maar hij sprak over
de recessie die er aan komt, de banen die het zal kosten, de
overheidsbegroting die zwaar onder druk komt te staan. Over de
terugloop van de bevolking.
Die terugloop, de krimp van de bevolking begint nu echt aan te tikken:
in dit jaar telt De Marne 10.523 inwoners, 141 mensen minder dan vorig
jaar. Er zijn 91 kinderen geboren, en 73 mensen overleden. Gelukkig is
er dus een geboorteoverschot van 18.
535 mensen zijn naar elders vertrokken; en er hebben zich 376 nieuwe
inwoners gemeld, een vertrekoverschot van 159.
(En, even tussen haakjes: het hele financiële systeem van de
Nederlandse overheid is gebaseerd op groei: hoe meer mensen in je
gemeente wonen,
hoe meer geld je krijgt. En hoe minder mensen, hoe minder geld. Het
lijkt ook wel logisch, maar krimp kost juist geld! Want speciaal in
een leeglopend gebied is het belangrijk de kwaliteit van leven en dus
ook van de gebouwde omgeving op peil te houden. Terwijl dat met een
kleiner budget veel en veel moeilijker is.)
In zijn brief in de Ommelander zei Van der Grinten: Niet investeren in
de ontwikkeling van de gemeente is tegelijkertijd ook geen optie. ( )
Voor je het weet ontstaat (hierdoor) een versterkend effect van
achteruitgang. Het is nu alle hens aan dek, en wel met onmiddellijke
ingang.
Verder riep hij de gemeente op de ambities nog eens tegen het licht te
houden en waar mogelijk bij te stellen, en opnieuw een sanering van de
gemeentelijke kosten.
In het afgelopen jaar heeft het gemeentebestuur gezegd: eerst afmaken
wat we begonnen zijn; geen nieuwe projecten: met de winkelconcentratie
en het MFA hebben we onze handen vol.
In december heeft de Raad van State ons gelijk gegeven wat betreft
bezwaren tegen de winkelontwikkeling. In maart kan in principe de
schop de grond in; en ook de keuze voor de architect voor de MFA kan
van start.
Afmaken wat je begonnen bent is belangrijk. Er is heel veel afgekomen
de laatste jaren; ik denk even aan de oplevering van het Masterplan
Pieterburen; de Buitenplaats en de fiets-wandelverbindingverbinding
met de dijk worden alom geroemd.
De ouderenhuisvesting in Zoutkamp is officieel geopend.
Het bestemmingsplan buitengebied is door de raad vastgesteld.
De Singel met de brug in Ulrum is vernieuwd.
Ons gebied kwam op de televisie in programmas als De Kleine wereld en
Zoutvloed.
Pier en Mare kwamen de kwelder op bij Hornhuizen; bij Electra vond een
zeer succesvol minifestival plaats.
Ondanks problemen in de sector zag 2008 een verhoging van de
visserij-activieiten in Lauwersoog.
De Auberge St. Hubert kwam tot leven en veranderde van naam:
Schierstee.
Eenrum vormde met Wehe-den Hoorn een sportdorp; Warfhuizen kwam met
een complete visie voor het dorp.
En, precies op tijd, was daar de ijsbaan van Leens; een prachtig
baantje op een prachtige plek voor de kinderen.
En ook met de projecten die op de rol staan gaan we er van uit dat we
in deze collegeperiode heel ver komen.
Maar we moeten ons ook voorbereiden op een vervolg.
Want mét de ingezonden briefschrijver uit Ulrum zegt ook het college:
Hoe kunnen we de Waddenzee, de rust, de natuur, de historie van de
dorpskernen, de fiets en de vaarmogelijkheden, hoe kunnen we dat alles
gebruiken om de gemeente nieuwe impulsen te geven.
Het is belangrijk alle creativiteit in de gemeente los te maken.
Op voorstel van de raad gaan we aan de slag met zogenaamde
dorpsspiegels: een methode om verantwoordelijkheid en zeggenschap te
delen met een dorp, en de ideeën die daar leven los te trekken. Veel
dorpen zeggen daar graag aan mee te willen werken. We hebben het idee
om klein te beginnen, met een paar dorpen, om ervaring op te doen. Het
gaat vooral om het uitwerken van zaken die te maken hebben met de
vitaliteit van het dorp zelf.
Een aantal dorpen is hard aan de slag gegaan met dorpsvisies. Die zijn
vooral gericht op het dorp zelf.
We hebben ook initiatieven gezien als De waterloop, waarin wordt
voorgesteld een project uit te werken dat gaat van Lauwersoog tot
Schouwerzijl.
Dat komt in de buurt van Bart van der Grinten, die schrijft:
Maak (er) een breed gedragen project (van), dat uitmondt in een
duidelijke toekomstvisie en concrete stappen. Een project dat gedragen
wordt door de bevolking, en dus niet alleen wordt bedacht ten
stadhuize, maar bij voorkeur door de bevolking zelf. Ga de boer op, is
mijn idee, organiseer in de diverse kernen bijeenkomsten om ideeën te
ontwikkelen en vooral, probeer te achterhalen waarmee particulier
initiatief kan worden aangemoedigd.
Kijk, dat moeten we hebben. We kunnen het niet alleen, en we willen
het niet alleen. De toekomst van De Marne gaat ons allemaal aan,
overheid en particulieren, bestuurders en inwoners. Alleen door
eendrachtige samenwerking hebben we ooit land veroverd op de zee, en
de grond beschermd tegen overstroming.
Alleen door eendrachtige samenwerking kunnen we de toekomst van ons
gebied veilig stellen. En dan gaat het niet alleen over de
klimaatdiscussie alhoewel, we moeten echt werk gaan maken van
energiebesparing en energieopwekking.
De toekomst veilig stellen is ook: aantrekkelijk zijn en blijven voor
onze eigen inwoners; jongeren en ouderen, gezinnen en alleenstaanden,
werkenden en gepensioneerden.
Er valt hier een boel te genieten.
Dat genieten ligt niet in het verschiet. Daar kunnen we nu al mee
beginnen.
Ik wens u een fijne avond en nogmaals een heel goed 2009!