Gemeente Enschede

Speech burgemeester Den Oudsten ter gelegenheid van de nieuwjaarsreceptie 6 januari 2009

Geachte inwoners van onze gemeente, gasten, onze Duitse buren, hartelijk welkom op de traditionele nieuwjaarsreceptie van de gemeente Enschede. Ik ben blij dat u er weer bent. Namens de Gemeenteraad, College van Ben W en alle ambtenaren wens ik u en de uwen een heel gelukkig 2009 toe. En u weet hoe het is, als de inwoners happy zijn, is de gemeente dat ook.

Het jaar 2008, dames en heren is afgesloten. Ik ben van mening dat de gemeente nog nooit zo'n bijzonder jaar heeft gehad met alle opleveringen die we bundelden in de campagne Enschede Levert op!

En dat was nog niet alles.


- Voor Roombeek was er een prestigieuze Europese prijs, de European Urban and Regional Planning Award 2008. De goeie samenwerking tussen bewoners, planologen, stedenbouwkundigen en architecten gaf voor de jury de doorslag.


- We zijn sportstad van het jaar, voor de tweede keer op rij.


- Het Landelijk Platform Buurtbeheer gaf ons de LPB Award, een prijs voor nieuwe intiatieven op het gebied van wijkgericht werken. De prijs werd toegekend aan de Wesselerbrink-ballade, een voorstelling voor en door bewoners van de Wesselerbrink over het leven in hun wijk.


- We haalden de tweede plaats op de lijst van "Meest MKB-vriendelijke gemeenten van Nederland".


- De Jan van der Heyden Innovatieprijs ging naar de Enschedese brandweer.


- Onze gemeentelijke website steeg op de landelijke lijst van 5 naar 3.


- FC Twente. Wat een jaar. Niet voor niks gekozen tot sportploeg van Overijsssel.


- In de decemberuitgave van de Consumentengids zijn 28 winkelsteden met elkaar vergeleken. Enschede scoort een overall-rapportcijfer van 7,3 en bevindt zich daarmee in goed gezelschap van o.a. Amsterdam, Rotterdam, Amersfoort, Utrecht en Den Haag.

Enschede is in 2008 niet op alle, maar wel op een aantal terreinen veiliger geworden. Woninginbraken en fietsensdiefstallen namen in aantal toe. Bij het uitgaansgeweld zagen we een stijging van het aantal incidenten, van 158 in 2007 tot 182 in 2008. Het totaal van het aantal geweldsdelicten in de stad is echter iets afgenomen. Van 675 incidenten in 2007 naar 659 in 2008. De toename van jeugdoverlast die we in de cijfers terugzien, is een zorgwekkende ontwikkeling. Sommigen vliegen echt op heel jonge leeftijd al uit de bocht. De inzet van iedereen, ook van ouders, moet zich richten op het zo vroeg mogelijk ombuigen van criminele carrieres.

De weg die we dit jaar kozen voor de aanpak van vuurwerk-overlast heeft bijgedragen aan een rustige jaarwisseling. We hebben geen ME inzet nodig gehad en dat was in andere delen van het land wel anders.

De gemeente en vele instanties in de stad spannen zich in voor een veilig en leefbaar Enschede. Als burgemeester van deze stad doe ik dat het liefst door ook kansen te bieden aan hen die dreigen te ontsporen. Maar als het moet treden we ook hard op. In de toekomst krijgen de burgemeesters in Nederland waarschijnlijk nog meer bevoegdheden om te doen wat nodig is.

Vorig jaar rond deze tijd zijn we begonnen met een pilot naar informatie-uitwisseling rond TBS'ers. Er zijn over het jaar gezien zo'n 40 personen besproken. In een aantal gevallen zijn daardoor volgens de deelnemende partijen vervelende incidenten voorkomen. Ook dit is een duidelijk voorbeeld van waar samenwerking toe kan leiden.

Nog een voorbeeld.

Van de 323 personen die in het kader van de Generaal Pardonregeling in Enschede wonen zijn 191 personen tot de bijstand toegelaten. Inmiddels is bijna de helft van die groep (87 mensen) alweer aan de slag of aan de studie. En dat is positief.

Eigenlijk kunnen we zeggen dat Enschede het op veel gebieden heel goed heeft gedaan. Ook de promotie van de stad heeft heel goed gewerkt. Wat er vorig jaar gereed is gekomen is het resultaat geweest van een gezamenlijke inspanning, van gemeente, burgers, bedrijven en instellingen, van een drive en energie die alleen kan worden bereikt als je de gemeente met elkaar verder vooruit wilt helpen. En dat is vorig jaar met succes gebeurd. Ik ben ervan overtuigd dat er nog een andere reden is waarom het resultaat van vorig jaar in zo'n harmonie is bereikt. Het uitgangspunt dat in het gemeentelijk beleid iedereen, iedere inwoner telt, ongeacht de plek op de maatschappelijke ladder, is een belangrijk fundament onder het gemeentelijk beleid.

Dit beleid is een product van samenwerking tussen Raad en College met uiteraard eigen verantwoordelijkheden en inkleuring. De Raad heeft ook in 2008 laten zien een raad te zijn die de beste beslissingen wil voor de stad. Niet alleen achteraf kijken of het goed is gegaan maar vooraan staan bij de uitvoering. Zoals gezegd fysiek hebben we veel gerealiseerd. De campagne ELO zetten we wat mij betreft voort. Tal van kleinere projecten, dichterbij de burgers hebben ook resultaat gehad of krijgen deze binnenkort. Op gebied van participatie, cultuur en eductie leveren we al jaren goede dingen op. Daar moeten we mee doorgaan. Dus waar Enschede Levert Op eerder ging over vooral fysieke opleveringen, zullen we de nadruk nu meer gaan leggen op de sociale projecten in de wijken en buurten. U zult die kreet dus nog wel eens voorbij horen komen.

Het jaar 2008 is extra bijzonder omdat het schril afsteekt bij de voorspellingen die over het aankomend jaar worden gedaan. Ik heb wel de behoefte daar iets van te zeggen. Het is denk ik wel duidelijk dat wij ons met elkaar moeten opmaken voor een lastige tijd.

Uit cijfers van Kamers van Koophandel in Nederland blijkt dat hoewel omzet en productie in het laatste kwartaal van 2008 op peil zijn gebleven, ondernemers zich toch zorgen maken over de toekomst. Ze geven aan minder te gaan investeren en verwachten geen groei van werkgelegenheid.

De orderportefeuilles van verschillende bedrijven in de gemeente en regio vormen nu al signalen voor een economisch moelijker periode. Ook hier worden mensen voorzichtig met geld uitgeven, ook hier kan de werkeloosheid toenemen.
Ook is duidelijk dat als de economie stagneert, er door de lagere overheden minder geld uitgegeven kan worden. Ook ik onderken de noodzaak om waar het kan anticyclisch overheidsinvesteringen aan te jagen, maar gemeenten moeten daartoe natuurlijk wel in staat zijn. Enschede gaat dit zeker niet uit de weg. Ook de provincie wil wat doen aan de situatie die nu ook in Overijssel de kop opsteekt. Gisteren is de CdK daar duidelijk in geweest. Ik kijk graag met de provincie naar mogelijheden om investeringen te versnellen.

De gemeente Enschede is niet rijk, maar onze financiële positie is solide te noemen. We kunnen wel tegen een stootje en in de loop van 2009 zal duidelijk worden of de recessie om extra acties of aanpassingen vraagt. Het college van B en W en de gemeenteraad zijn zich terdege bewust van de kwetsbaarheid van onze eigen Enschedese economie als er mondiaal zulke grote negatieve ontwikkelingen zijn. Daarom ook worden de ontwikkelingen op de voet gevolgd, zullen collegeleden met belangrijke vertegenwoordigers uit bedrijfsleven en vakbonden spreken om waar mogelijk gezamenlijk maatregelen te treffen. Wij doen dit doen voor onze eigen gemeente, maar zeker ook in Twents verband.

Natuurlijk spreken we ook met onze vaste partners Saxion en UT die allebei een belangrijke rol vervullen in de stad en samen met ons de aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt bepalen.

U krijgt van mij geen voorspellingen. Ik zie wel dat áls er een tijd is om de noodzaak en onontkoombaarheid van intensieve samenwerking te onderkennen het wel déze tijd is. Het is mijn overtuiging dat een gezamenlijke strategie voor de belangrijke thema's ons kan helpen de schade te beperken en zelfs sterker te worden.

Op het niveau Twente is in de afgelopen jaren veel bereikt. We hebben een succesvolle innovatieroute, we voeren succesvol arbeidsmarktbeleid. De gemeenten steunen voluit allen de grote projecten die leiden tot economische versterking van de regio zoals Kennispark, Hart van Zuid, verbetering N35 en N18. Dit jaar zal ook steun worden gevraagd voor de gebiedsontwikkeling vliegveld. De regio Twente werkt goed samen met de provincie. Ik tel als voorzitter van de regio mijn zegeningen. Maar, hoe goed de regionale samenwerking ook op gang is gekomen, ik vind het ijs hier en daar nog erg dun. Echte keuzes moeten nog worden gemaakt. Het is nu belangrijker dan ooit om economische en ruimtelijke ontwikkelingen zó aan elkaar te koppelen en af te stemmen, dat de regio er het beste bij is gebaat. Zo moeten er dit jaar afspraken worden gemaakt over woningbouw en bedrijventerreinen, gemeenten hebben teveel bouwprogramma's en beconcurreren elkaar soms. Daarom wordt 2009 ook een belangrijk jaar als het gaat om regionale samenwerking.

Onze gemeente, dames en heren, heeft als grootste stad van Overijssel en van de regio Twente op dit punt een belangrijke taak. De bestuurskracht van Enschede is van groot belang voor de economische ontwikkeling in Twente, daarom is ook altijd mijn stelling dat Enschede er voluit op moet blijven inzetten om de regio verder vooruit te helpen en de kracht die Enschede heeft ook regionaal in te zetten.

Het gemeentebestuur van Enschede is zich er terdege van bewust dat de samenleving niet door de gemeente wordt gemaakt. Dat is mensenwerk. En juist in Enschede is hier iets prachtigs te zien. Meer dan honderd nationaliteiten, vele godsdiensten, levensovertuigingen, rijke en arme mensen bevolken de stad en onze dorpen. Zij maken tot wat het nu is. En uit wat hier in de afgelopen jaren is gebeurd, de betrokkenheid en aandacht die velen voor Enschede hebben kan ik alleen maar afleiden dat mensen in Enschede grote gemeenschapszin hebben. Dat is de kracht van Enschede. En die kracht, die uit onze eigen mensen voortkomt, vervult mij met trots en geeft mij vertrouwen voor de toekomst van ons Enschede.

De Toekomstvisie 2020 en het appel dat hiervan naar ons allen uitgaat is nog steeds mijn leidraad. Los van de economische uitdagingen die op ons afkomen staan de ambities recht overeind. Die ambities liggen niet alleen op het vlak van nieuwe stedelijke voorzieningen. Of op het terrein van toptechnologische Kennisstad.. Nee, de ambities richten zich vooral ook op de gewone Enschedeër. De inwoners van onze stad. Enschede ontwikkelt zich tot een stad waarin iedereen meedoet en een betaalde of onbetaalde baan heeft. Tot een stad waar sociaal-economische verschillen kleiner zijn dan nu. Tot een duurzame stad die er beter en mooier uitziet, het Kloppend Hart van het Oosten in een even prachtige als krachtige regio Twente.

Geplaatst: 07 januari 2009.

7 januari 2009