4. IGZ rapport intensive care
IGZ rapport intensive care
Kamerstuk, 17 december 2008
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ/TSZ/2902945
17 december 2008
In mijn brief van 12 december 2008 heb ik u mijn reactie op het
rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) "IC-afdelingen
van niveau 1: op weg naar verantwoorde zorg" gegeven. Op diezelfde dag
heeft de IGZ tijdens een NOVA-uitzending haar rapport nader
toegelicht. Er is bij uw Kamer behoefte aan duidelijkheid over de
stand van zaken met betrekking tot het functioneren van de
IC-afdelingen. Met deze brief informeer ik u hierover.
Voor het rapport van de IGZ alsmede mijn reactie hierop verwijs ik u
naar mijn brief van 12 december 2008.
Doel: Verantwoorde zorg
Voorop staat dat de IC's verantwoorde zorg moeten verlenen. Hiertoe
hebben de veldpartijen in 2006 de CBO-richtlijn "Organisatie en
werkwijze op intensive care-afdelingen voor volwassenen" opgesteld met
de criteria waaraan de IC-afdelingen per niveau moeten voldoen. Hoewel
het veld aangeeft dat de vertaling van deze richtlijn naar de praktijk
en de implementatie ervan tot 2011 geleidelijk zal plaatsvinden, neemt
de IGZ het standpunt in dat aan de cruciale voorwaarden inmiddels
voldaan had moeten worden. Hiertoe behoort het hebben van een
intensivist en het garanderen van beschikbaarheid van adequate
medische IC-deskundigheid binnen 5 minuten in de avond, nacht en
weekend. Deze opstelling van de IGZ onderschrijf ik.
Instrument: Handhavingsbeleid IGZ
Tijdens het onderzoek bleek aanvankelijk dat veel ziekenhuizen niet
aan de eisen van de richtlijn voldoen. De IGZ heeft betrokken
ziekenhuizen hiervan tijdig in kennis gesteld. De IGZ heeft de
ziekenhuizen in de gelegenheid gesteld om verbeteringen door te voeren
zodat zij wel aan eisen konden voldoen.
De IGZ heeft een specifiek handhavingsbeleid voor de IC's ontwikkeld,
wat onder meer inhoudt dat ziekenhuizen in beginsel hun
IC-activiteiten moeten staken indien er geen intensivist is en/of geen
waarborg is voor de continuïteit in de avond, nacht en weekend. IGZ
handhaaft daarbij proportioneel.
Voor IC's betekent dit handhavingsbeleid dat tien ziekenhuizen hun
IC-activiteiten hadden moeten staken en de acute zorg voor patiënten
hadden moeten garanderen met een 24-uurs recovery of een
'acute-zorg-afdeling'. In de praktijk betekent dit dat het opname- en
operatiebeleid op het ontbreken van een IC afgestemd moet worden en
dat voor de verdere opvang van patiënten afspraken binnen de regio
gemaakt worden. Het ziekenhuis maakt in voorkomende gevallen per
patiënt die op het moment van sluiting op een intensive care ligt een
zorgvuldige afweging wat in het belang van de patiënt de beste
oplossing is.
Proces
Op woensdag 10 december is dit handhavingsbeleid door de IGZ
medegedeeld aan de tien ziekenhuizen die òf geen intensivist hadden òf
de afspraken gedurende avond-, nacht en weekend niet verantwoord
hadden geregeld. Dit is zowel mondeling als schriftelijk gebeurd.
Op donderdag 11 december is het rapport onder embargo verstrekt aan de
voorzitters van de Orde van Medisch Specialisten, de Nederlandse
Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), de vereniging van samenwerkende
algemene ziekenhuizen (SAZ) en de Nederlandse Patiënten Consumenten
Federatie (NPCF).
Op vrijdagochtend 12 december is het rapport - dat vrijdagmiddag zou
verschijnen - uitgelekt.
In de loop van vrijdag 12 december hebben acht voornoemde ziekenhuizen
alsnog aan de IGZ laten weten zodanige verbetermaatregelen te hebben
getroffen dat zij aan de minimale voorwaarden van verantwoorde zorg
voldoen. Bijvoorbeeld doordat het gelukt is een intensivist volledig
vrij te maken of van buiten aan te trekken. IJsselmeerziekenhuizen in
Lelystad had bericht dat het geen IC-zorg meer levert en het Ruwaard
van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse had de IC-activiteiten reeds
enkele weken geleden op aandrang van de IGZ gestaakt.
De IGZ heeft maandagavond 15 december deze acht ziekenhuizen
onaangekondigd bezocht en daarbij geconstateerd dat de
verbetermaatregelen daadwerkelijk zijn doorgevoerd. Dit betreft de
volgende ziekenhuizen: Ropcke Zweers in Hardenberg, Zuwe Hofpoort in
Woerden, St.Anna in Geldrop, Alysis-Zevenaar, Elkerliek in Helmond,
Oosterschelde in Goes, Diaconessenhuis in Leiden en Van Weel Bethesda
in Dirksland. Ik acht deze bezoeken van belang opdat verantwoorde zorg
niet alleen op papier, maar ook feitelijk in de praktijk, gegarandeerd
is.
De IGZ zal in het eerste kwartaal van 2009 alle ziekenhuizen met een
IC op niveau 1 opnieuw bezoeken. Tevens zal de IGZ in 2009 starten met
een onderzoek naar de kwaliteit van de zorg in ziekenhuizen met een IC
op niveau 2 en 3.
Tot slot
Voor het vertrouwen in het functioneren van de IC-afdelingen van
niveau 1 is het goed en noodzakelijk dat maatregelen zijn genomen. Dit
is uiteraard van groot belang voor de patiënt. Daarbij wil ik opmerken
dat uit oogpunt van patiëntveiligheid een spontane naleving van de
minimale voorwaarden vanzelfsprekend moet zijn. Een dergelijk
repressief handhavingsbeleid van de IGZ is dan uiteraard niet nodig.
Ik acht het van groot belang dat de IGZ de IC-zorg in Nederland de
komende periode actief blijft monitoren en gebruik blijft maken van de
bevoegdheid ziekenhuizen onaangekondigd te bezoeken.
Daarbij verwacht ik zowel van de raad van bestuur, als de raad van
toezicht als de medische staf in ziekenhuizen een actieve houding om
te allen tijde verantwoorde zorg te leveren.
Hoogachtend,
de minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport