Cranberryconcentraat versus antibiotica bij urineweginfecties
OUD-BEIJERLAND, 20081217 -- Een recente studie - uitgevoerd door onderzoekers van de Schotse universiteit van Dundee - liet zien dat een specifiek cranberryconcentraat bij een groep oudere vrouwen vergelijkbare resultaten gaf in de preventie van terugkerende urineweginfecties als een antibioticum, - trimethoprim - dat veel wordt voorgeschreven bij deze aandoening. De resultaten werden online gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift "Journal of Antimicrobial Chemotherapy" (28 nov. 2008) 1.
Urineweginfecties zijn een veelvoorkomend probleem. Vrouwen hebben sneller en (tot 3 x) vaker blaasontstekingen dan mannen. Ongeveer 5% van alle vrouwen krijgt jaarlijks te maken met een blaasontsteking. Vooral bij vrouwen tussen de 15 en 24 jaar en vanaf 60 jaar komt het veel voor.
Bij 10 tot 15 procent van de vrouwen keert de ontsteking regelmatig terug, soms meermalen per jaar. Elke keer weer antibiotica slikken heeft bezwaren: bijwerkingen, maar ook resistentie waardoor het antibioticum niet meer werkt.
De oorzaak van een blaasontsteking is meestal de E. coli-bacterie. Cranberries bevatten stoffen die pro-anthocyanidinen (PAC) worden genoemd. De specifieke PAC's uit cranberry verhinderen dat de bacterie zich kan vasthechten aan de blaaswand (anti-adhesie-effect). Op die manier kan de bacterie geen infectie veroorzaken, maar verlaat op natuurlijke wijze het lichaam.
Dit nieuwe onderzoek is de eerste in zijn soort die de effectiviteit bekijkt van een hoog geconcentreerd cranberrysupplement (Springfield Cran-Max) bij oudere vrouwen. Tevens is dit de eerste keer dat er een directe vergelijking is gemaakt van een voedingssupplement met cranberry's tegenover een antibioticum.
137 vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 63 jaar (45-93), met twee of meer met een antibioticum behandelde urineweginfecties in de afgelopen twaalf maanden, kregen één maal per dag 500 mg cranberryconcentraat of 100 mg trimethoprim gedurende zes maanden.
Resultaten
In totaal 39 van de deelnemende vrouwen kregen gedurende de studie een urineweginfectie die met een antibioticum behandeld moest worden. Het verschil in effect tussen de cranberrygroep en de trimethoprimgroep was niet statistisch significant.
De tijd tot het opnieuw optreden van een infectie was niet belangrijk verschillend tussen de beide groepen. In de cranberrygroep kwam het neer op gemiddeld 84,5 dagen en in de trimethoprimgroep 91 dagen.
De onderzoekers concluderen dat trimethoprim in deze studie een zeer beperkt voordeel laat zien boven cranberryconcentraat in de preventie van terugkerende urineweginfecties in de onderzochte groep vrouwen.
De behandeling met trimethoprim gaf wat meer aanleiding tot bijwerkingen. Het gebruik van een natuurlijk middel zoals cranberryconcentraat heeft als voordeel dat het een goedkope preventieve therapie is, die bovendien niet het gevaar geeft van resistentievorming of secundaire infectie met C. difficile of schimmels, zoals kan voorkomen bij antibiotica.
Eerdere klinische studies 2,3 gebruikten ook dit cranberryconcentraat met alle bestanddelen van de gehele cranberry-bes, met een hoge hoeveelheid pro-anthocyanidinen en een matrix van beschermende stoffen.
In oktober 2005 is het academisch ziekenhuis in Amsterdam (AMC) van start gegaan met een drie jaar durend onderzoek, de NAPRUTI-studie (Non-antibiotic versus Antibiotic Prophylaxis for Recurrent Urinary Tract Infections). In deze studie wordt de werking van 1000 mg cranberryconcentraat met die van antibiotica vergeleken. Uiteindelijk hebben 280 premenopauzale vrouwen deelgenomen, die last hebben van regelmatig terugkerende urineweginfecties (blaasontstekingen) 4.
In deze en de Schotse studie is gekozen voor het cranberrysupplement (Cran-Max) van Springfield, omdat dit voedingssupplement al eerder getest is in een klinische studie2 en het supplement een hoge concentratie aan proanthocyanidinen bevat.
Het unieke aan Cran-Max is dat een gepatenteerde extractie- en concentratiemethode toegepast wordt, waarbij zowel vruchtvlees, schil, zaad als sap van de cranberry worden gebruikt. Daarbij wordt het extract verwerkt in een geconcentreerde matrix (BioShield), afkomstig van de cranberry-bes zelf, om de werkzame bestanddelen te beschermen tegen onder andere maagzuur en te zorgen voor een geleidelijke afgifte.
Referenties:
1) McMurdo ME, Argo I, Phillips G, Daly F, Davey P. Cranberry or trimethoprim for the prevention of recurrent urinary tract infections? A randomized controlled trial in older women. J Antimicrob Chemother. 2008 Nov 28. [Epub ahead of print]
2) Stothers, L., A randomized trial to evaluate effectiveness and cost effectiveness of naturopathic cranberry products as prophylaxis against urinary tract infection in women. Can J Urol, 2002.
3) Bohbot, J., Results of a randomised, double-blind study on the prevention of recurrent cystitis with Cran-Max. The Gynaecologist's and obstetrician's journal, 2007
4) Beerepoot, M.A., E.E. Stobberingh, and S.E. Geerlings, A study of non-antibiotic versus antibiotic prophylaxis for recurrent urinary-tract infections in women (the NAPRUTI study). Ned Tijdschr Geneeskd, 2006.