Senternovem
11-12-2008 | Boegbeeld nanotechnologie bij EG-Liaison met pensioen
"Toen ik negen jaar geleden binnenkwam op de afdeling EG-Liaison (EGL)
was er onder Luuk Borg een echte pakken- en dassencultuur. Dat is nu
wel anders. De kledingstijl is veel informeler en dat geldt niet
alleen voor de kledingstijl", zegt Reinbrand Visman, senior
projectadviseur voor het thema nanotechnologie, materialen en
productietechniek (NMP) binnen de afdeling EG-Liaison van SenterNovem.
"Alles gaat nu iets relaxter." Na negen jaar trouwe dienst gaat hij
per 1 december van een welverdiend pensioen genieten.
Reinbrand Reinbrand kijkt met veel plezier terug op zijn tijd bij de
afdeling, maar wil toch ook wel een paar kritische noten kraken. "De
afdeling is nu meer geïntegreerd binnen SenterNovem. EGL is geen op
zichzelf staande club meer. Ik vind dat wel eens jammer. Vroeger waren
we vooral bezig EGL op de kaart te zetten. Dat gaf een enorme drive
als team. Nu is het merk EGL een beetje verwaterd, het gaat op in een
groter geheel, in het merk SenterNovem. Adviseurs van de afdeling
werken nu ook aan andere opdrachten, buiten de afdeling. Zo werk ik
mee aan het innovatieprogramma Materialen. Leuk om te doen hoor,
nuttig ook. Begrijp me niet verkeerd."
Onderzoek heeft hoge vlucht genomen
Aanvankelijk werkte Reinbrand voor Craft, een mkb-programma in het
Vijfde Kaderprogramma. In het Zesde kaderprogramma heeft hij de
overstap gemaakt naar NMP. Visman: "Zo rond 2000 vroeg Koen de Pater
mij een verkenning uit te voeren naar nanotechnologie. Het zoemde rond
dat naotechnolgie in opkomst was en dat het veel kon betekenen. Aan
mij de taak te bekijken wat er in Nederland gebeurde. Sinds die tijd
heeft het onderzoek een hoge vlucht genomen, aan het einde van het
Zesde Kaderprogramma was het zelfs zo dat als het woord
nanotechnologie in je onderzoeksvoorstel stond je bijna verzekerd was
van een goede beoordeling."
Nanotechnologie is het onderzoek naar hele kleine deeltjes (in
nanometerbereik) en het toevoegen van deze kleine deeltjes aan
materialen om zo de eigenschappen van het materiaal te verbeteren.
Minder waterdoorlatend bijvoorbeeld, of sterker, buigzamer. Het kan
van alles zijn. Visman: "Omdat het om hele kleine deeltjes gaat,
ontstaan ook gevaren, bijvoorbeeld op gezondheidsgebied. Zo kunnen de
kleine deeltjes door de celwanden heen dringen. Wat daar de gevolgen
van kunnen zijn is onduidelijk. Sommige firma's vermelden daarom nu
juist expres niet dat er nanodeeltjes in hun producten zitten. Dat is
een zorgelijke ontwikkeling. De discussie is nu of er een label moet
komen voor producten met nanodeeltjes."
Geen aparte tak van sport meer
Over tien jaar bestaat het woord nanotechnologie niet meer, voorspelt
Visman. "Het is dan overal in geïntegreerd en geen aparte tak van
sport meer. `Converging technologies' is de toekomst, diverse
disciplines die bij elkaar komen zoals ict, biotechnologie en
cognitieve wetenschap bijvoorbeeld, maar dan op nanometerniveau. Via
dergelijke kruisbestuivingen ontstaan nieuwe toepassingen. Zo zal het
op termijn mogelijk worden geïnplanteerde chips direct te verbinden
met zenuwen."
Wel doemen steeds prangender vragen op, meent hij. "De ethische
aspecten zullen steeds zwaarder gaan wegen. Er wordt veel onderzocht
en ontwikkeld, maar de vraag is steeds: willen we dat? We gaan
onherroepelijk tegen grenzen aan lopen. Op het gebied van privacy en
het verbeteren van de eigenschappen van de mens. Is een mens dan nog
mens? Het Rathenau Instituut vraagt met name aandacht voor deze
aspecten van onderzoek. Erg belangrijk."
Over grenzen heen kijken
Voor partijen die willen innoveren heeft Visman nog een aantal tips:
"Kijk over de grenzen heen", is de eerste. In de toekomst wordt er
steeds meer internationaal samengewerkt. De innovatieprogramma's
zetten daar ook op in. "Het is belangrijk je eigen sterke punten nog
verder te ontwikkelen en tegelijk de sterke punten van partijen in het
buitenland af te tappen." Daarnaast, zegt Visman, is het belangrijk je
niet van deelname aan het Zevende kaderprogramma te laten weerhouden
vanwege de vermeende complexiteit. Die valt uiteindelijk erg mee.
"Eenmaal gewend aan de Brusselse cultuur, blijkt dat er veel te halen
is. EG-Liaison kan je helpen. Doe er je voordeel mee."