Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

Nijmegen, 8 december 2008

Praten in telegramstijl helpt chronische afasiepatiënten communiceren Na een hersenletsel, zoals een beroerte (CVA), kampt een groot deel van de patiënten met communicatieproblemen. Onder hen zijn mensen met Broca-afasie; zij hebben vooral moeite met het maken van grammaticaal correcte en volledige zinnen. Door te spreken in een soort telegramstijl (ellipsen) kunnen patiënten voor wie deze problemen blijvend zijn, zich beter uitdrukken en hun communicatie met anderen verbeteren. Dat is de conclusie uit het onderzoek van spraak- en taalpathologe Marina Ruiter van de Sint Maartenskliniek. Op 9 december promoveert zij aan de Radboud Universiteit op haar proefschrift naar de effecten van het spreken in ellipsen.

Broca-afasie
Per jaar krijgen ongeveer 48.000 mensen in Nederland een beroerte of cerebro-vasculair accident (CVA). Twintig procent ontwikkelt ten gevolge daarvan afasie: in totaal telt Nederland momenteel ongeveer 30.000 mensen met afasie, waaronder Broca-afasie. Bij Broca-afasiekan de patiënt nog wel losse woorden opdiepen uit zijn hoofd, maar kost het enorme moeite om daar zinnen van te maken.

Trager taalbrein
Spraak- en taalpathologe Marina Ruiter onderzocht Broca-afasiepatiënten in het revalidatiecentrum van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. De meeste van deze patiënten proberen in eerste instantie weer te leren spreken als vóór hun beroerte. Maar als de taalvaardigheid na een jaar nog niet hersteld is, is de kans erg klein dat dat alsnog gebeurt. Ruiter: 'En dan kan het beter zijn om het je taalbrein, dat trager werkt door de beschadiging, wat makkelijker te maken: door in ellipsen te gaan spreken'.

Begrijpelijk, acceptabel, leerbaar
Ellipsen zijn - taalkundig gesproken - geen echte zinnen omdat een persoonsvorm, of onderwerp, of beide ontbreekt. Het is een soort telegramstijl zoals: 'Gisteren bezoek gehad' en 'Morgen winkelen'. Iedereen spreekt wel eens in ellipsen. Ruiter onderzocht of een bestaande Duitse therapie, de Reduced Syntax Therapy (REST), geschikt was voor chronische Broca-afasiepatiënten. Deze therapie leert patiënten om niet alleen zo nu en dan, maar altíjd te spreken in ellipsen. Ruiters conclusies zijn positief: voortdurend spreken in ellipsen is te leren en is inderdaad een manier om tot een efficiënte, maar toch begrijpelijke, communicatie te komen in de chronische fase. De communicatieve zelfredzaamheid werd vergroot; door het aanpassen van hun spreekstijl konden de mensen sneller en begrijpelijker communiceren. Ruiter verwacht dat de REST-therapie op ruime schaal zal worden toegepast in Nederland. De Maartenskliniek gaat de behandeling aanbieden aan chronische Broca-afasiepatiënten.

OSTT
Marina Ruiter is als onderzoeker verbonden aan het Ontwikkelcentrum voor Spraak- en Taaltechnologie (OSTT) dat zich richt op toepassing van spraak- en taaltechnologie ten behoeve van mensen met communicatieve beperkingen. Het OSTT brengt ervaring en kennis van en voor patiënten, therapeuten, wetenschappers, bedrijven en instellingen samen. Door bundeling van krachten beoogt het OSTT de diagnostiek, therapie en ondersteuning van mensen met communicatieve beperkingen te optimaliseren.

Sint Maartenskliniek
In het revalidatiecentrum van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen revalideren gemiddeld zo'n 500 volwassenen na een ongeluk, hersen- of hartaandoening of een amputatie. Bij de peuter- en kinderrevalidatie revalideren zo'n 300 kinderen met een stoornis aan het houdings- en bewegingssysteem of het zenuwstelsel. Het doel is deze mensen te leren al hun mogelijkheden te benutten zodat ze zo goed mogelijk kunnen functioneren in de maatschappij. De Sint Maartenskliniek heeft een eigen afdeling voor onderzoek, ontwikkeling en educatie (RD&E).

Noot voor de redactie,