Nationale Bank van Belgie
Een nieuw IMF-kader voor kredietverlening
2008-12-08
Artikel gepubliceerd in het Economisch Tijdschrift van december 2008
Teneinde in te spelen op de veranderingen in zijn omgeving, heeft het
IMF zijn kredietkader in de loop der jaren aangepast. Naarmate de
mondiale omstandigheden veranderden, werden kredietfaciliteiten en
regels ontworpen, afgeschaft of gewijzigd. Deze aanpassingen gebeurden
echter vaak op een ad- hoc basis.
De reactie van het IMF naar aanleiding van de huidige mondiale
financiële crisis is hiervan een goed voorbeeld. De omvang en aard
van de problemen in de landen die getroffen werden door de crisis
zetten het IMF ertoe aan om bedragen van buitengewone omvang op korte
termijn uit te lenen. Tegelijkertijd heeft het IMF wijzigingen
aangebracht in een van zijn concessionele kredietfaciliteiten en een
nieuwe niet-concessionele faciliteit toegevoegd aan zijn reeds
uitgebreid arsenaal van leninginstrumenten.
Dit artikel bekijkt de huidige kredietfaciliteiten van het Fonds
alsook het beleid waaraan die faciliteiten zijn onderworpen. Er wordt
meer bepaald aangetoond dat sommige kredietfaciliteiten van het Fonds
hun relevantie verloren hebben, dat in het huidige kredietkader
lacunes kunnen worden vastgesteld en dat het kader versnipperd en te
ingewikkeld lijkt. Deze factoren kunnen de geloofwaardigheid van het
kredietbeleid van het IMF en, derhalve, de gepercipieerde legitimiteit
van de instelling in het gedrang brengen.
Om deze problemen te kunnen aanpakken, is een volledige herziening van
het kredietkader van het Fonds noodzakelijk. Tegen de achtergrond van
zijn algemene strategieherziening, is het Fonds momenteel bezig met de
herziening van zijn kredietinstrumenten en toegangsbeleid. Deze paper
wil een bijdrage leveren aan dit proces en stelt daartoe drie opties
voor om de kredietstructuur van het Fonds te moderniseren.
Volgens de eerste optie zou de geest van het bestaande kredietkader
gehandhaafd blijven, met een verschillende faciliteit voor elk type
van financieringsbehoefte. Om dit nieuwe kredietkader consistenter en
minder complex te maken dan het bestaande, worden een aantal
wijzigingen voorgesteld aan het beleid dat erop van toepassing is.
Volgens een tweede optie zou het kredietkader van het Fonds het meest
ingrijpend worden gewijzigd, waarbij het volledige arsenaal van
IMF-faciliteiten zou worden vervangen door één enkele flexibele
faciliteit. Wat een dergelijk systeem aantrekkelijk maakt, is dat het
eenvoudig en transparant is en dat het type en de verwachte duur van
de betalingsbalansbehoefte niet ex ante moeten worden geanalyseerd.
Voorts zou elke kredietbeslissing, om het systeem werkbaar te maken en
met het oog op een uniforme behandeling van de IMF-leden, op
duidelijke regels moeten berusten, met inachtneming van de precedenten
en de verdiensten en vereisten van elk geval. Een derde optie zou een
tussenoplossing zijn, waarbij het bestaande kredietkader zou worden
vervangen door een tweevoudig kader. Een dergelijke structuur zou twee
faciliteiten omvatten; één voor korte- termijnfinanciering en één
voor de middellange- tot lange- termijnfinanciering, of, alternatief,
één faciliteit voor normale en één voor buitengewone toegang tot
de middelen van het Fonds.