Duits-Belgische betrekkingen 1830-1962
05/12/2008 15:21
Communauté Germanophone
Op 26 november stelde Els Herrebout, historica en wetenschappelijke medewerkster bij het Rijksarchief te Eupen, in Brussel haar omvangrijk onderzoekswerk voor i.v.m. de bronnen voor de Duits-Belgische betrekkingen tussen 1830 en 1962.
Oliver Paasch, Minister voor Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek van de Duitstalige Gemeenschap prees dit werk als een "belangrijk en waardevol werkinstrument en als oriëntering voor opzoekingen in een hele reeks van Belgische archiefinstellingen maar ook als een reisgids door het complexe labyrint van de betrekkingen tussen de twee buurlanden.
Els Herrebout heeft in haar werk de bestanden i.v.m. deze thematiek in de negentien Belgische rijksarchieven, in de historische archieven van de Ministeries van Landsverdediging en Buitenlandse Zaken en in het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij op een overzichtelijk manier voorgesteld en zo toegankelijk gemaakt voor verder onderzoek.
De auteur heeft zich niet beperkt tot een overzicht van de bronnen maar geeft ook toelichting bij de verschillende thema's die aan bod komen en plaatst ze in hun historische context. Hierdoor werd deze publicatie tot een soort standaardwerk met een schat aan informatie over de verschillende fases van de betrekkingen tussen België in Duitsland tot 1962.
Volgens Dr. Alfred Minke, Diensthoofd van de Rijksarchieven in Eupen en Luik, die het onderzoek heeft begeleid, werden de relaties tussen beide landen door de historici en in het bijzonder door de Duitse historici in het verleden stiefmoederlijk behandeld. In de publicatie komen dan ook een aantal thema's aan bod waarover tot nu toe - noch in België noch in Duitsland - veel bekend was.
Tot voor de Eerste Wereldoorlog waren zowel België als ook Duitsland bedacht op hun eigen interessen en dat op verschillende domeinen: als bufferstaat tussen de twee grootmachten Frankrijk en Duitsland wist België zijn neutraliteit te bewaren; op economisch vlak was ons land aan Duitsland geïnteresseerd als afzetmarkt en als leverancier van grondstoffen; de grote Duitse gemeenschappen in Brussel en Antwerpen speelden een belangrijke rol bij de uitbouw van deze steden tot handelsmetropolen en financiële centra en ook op cultureel vlak oefende Duitsland een belangrijke invloed uit.
De schending van de Belgische neutraliteit bij het begin van de beide wereldoorlogen heeft de onderlinge verhouding tussen beide landen lange tijd zwaar belast. Pas door de drie zogeheten "septemberverdragen" (1956, 1959 en 1962) kon een nieuwe era in deze betrekkingen ingeluid worden.
De vroegere "Kreise" van Eupen en Malmedy nemen een belangrijke plaats in in deze Duits-Belgische betrekkingen. Els Herrebout schetst hoe dit gebied dat na de Eerste Wereldoorlog lange tijd werd beschouwd als een "eeuwige stoorfactor" sedert de officiële erkenning van de Duitse taal- en Cultuurgemeenschap fungeert als brug tussen beide landen.
Els Herrebout komt uit Sint-Eloois-Winkel in West-Vlaanderen, woont in Oost-België, werkt reeds veertien jaar als wetenschappelijke medewerkster in het Rijksarchief te Eupen en beheerst de drie landstalen.
---
Els Herrebout: "Quellen zur Geschichte der deutsch-belgischen Beziehungen in den belgischen Staatsarchiven, ergänzt mit Quellen aus weiteren belgischen Archiven - 1830-1962", Algemeen Rijksarchief en Rijksarchieven in de Provincie, Gidsen 69, Brussel 2008, 681 p, 26 Euro.
Voor eventuele hyperlinks en bijlagen:
Zie het origineel