VU medisch centrum
Cursus oogheelkunde blijft populair
4 december 2008
De deelnemers aan de cursus screening op diabetische retinopathie
komen vanuit het hele land naar VU medisch centrum. Geen wonder, want
de oogartsen Bettine Polak, Annette Moll en de oogheelkundig fotograaf
Frank Smolders zijn de enigen in Nederland die deze cursus geven.
Tegenwoordig leren ze de deelnemers niet alleen om de oogafwijkingen
vast te leggen, maar ook de foto's te beoordelen.
Al twaalf jaar geeft Bettine Polak de cursus screening op diabetische
retinopathie en vanaf het begin trekt deze cursus het maximale aantal
deelnemers van 62. Geen wonder, want diabetes mellitus is de
belangrijkste oorzaak van slechtziendheid en blindheid bij werkende
mensen en wordt een steeds groter probleem: van iedere 100 patiënten
met suikerziekte worden er twee blind. Alleen door regelmatige
screening en tijdige oogheelkundige behandeling kan dat aantal worden
teruggebracht. De ruim 850.000 diabetespatiënten in ons land, waar
jaarlijks 70.000 nieuwe patiënten bijkomen, oefenen een toenemende
druk op de oogheelkundige capaciteit.
Vooruitziende blik
"Jaren geleden wees een oogheelkundig fotograaf in Nijmegen me op de
mogelijkheid om een cursus voor screening door niet-oogartsen op te
zetten. Met de gebruiksvriendelijke netvliescamera hoef je geen
oogheelkundige of fotografische opleiding te hebben om de oogafwijking
vast te leggen. Van huisarts tot diabetesverpleegkundige, van
doktersassistente tot optometrist, iedereen kan leren om met zo'n
apparaat om te gaan", aldus Bettine Polak.
De netvliescamera maakt in kleur of zwart-wit, een foto van de
binnenkant van het oog. "Bij diabetespatiënten zijn daar soms
gesprongen bloedvaten te zien, zonder dat ze klachten hebben of minder
goed zien. Eén bloedinkje is meestal geen aanleiding voor aanvullend
onderzoek, maar als het er meer worden, moet de patiënt naar de
oogarts worden verwezen. Die bepaalt of er moet worden behandeld. Met
lasercoagulatie kunnen we proberen de lekkende bloedvaten weer te
sluiten en de zuurstofbehoefte van het netvlies te reduceren."
Diagnose
Vorig jaar zijn Polak en haar twee collega's gestart om ook de
beoordeling van de gemaakte foto's aan de cursisten te leren. Het is
belangrijk dat alle diabetespatiënten regelmatig op oogafwijkingen
worden gecontroleerd. "Door deze controles ook aan te bieden aan de
huisartsen, de verpleegkundigen en de opticiens zorgen we ervoor dat
er zo weinig mogelijk barrières zijn. Patiënten kunnen ook op
koopavonden bij optiekzaken terecht. Screening op diabetische
netvliesschade hoeft daarom niet belastend te zijn, want met de
nieuwste non-mydriatic camera's hoeven er meestal zelfs geen
oogdruppels te worden gegeven", aldus Polak.
Verder vindt ze het een groot voordeel dat door middel van fotografie
de conditie van de ogen van de patiënt wordt vastgelegd. "Een oogarts
controleert de ogen met een oogspiegel, maar dat is een eenmalige
observatie. Met de netvliescamera kunnen we het verloop van de
aandoening volgen en op het juiste moment ingrijpen. Dat is veel
beter."
Overigens moet ze bij screening zelf nog wel gebruik maken van de
oogspiegel. "Op de polikliniek interne geneeskunde beschikken ze over
een netvliescamera voor de screening van diabeten, maar op de
polikliniek oogheelkunde hebben we er nog geen."
Monique Krinkels
bron: Tracer