Gezondheidsraad Voorzitter Health Council of the Netherlands

Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport De heer dr. A. Klink
Postbus 20350
2500 EJ Den Haag

Onderwerp : reactie op artikel in Medisch Contact 21-11-2008 inzake HPV Ons kenmerk : U 5894/JAK/ns
Datum : 4 december 2008

Geachte minister,
Een artikel in Medisch Contact van 21 november jl. onder de titel `HPV-vaccinatie weinig zinvol' dat vraagtekens zette bij de invoering van vaccinatie tegen baarmoederhalskanker heeft veel publieke aandacht getrokken.1 Wat betreft de stand van kennis en nog bestaande kennishiaten, inclusief door de auteurs genoemde onzekerheden, en de overwegingen en aanbevelingen van de Gezondheidsraad, verwijs ik naar het Gezondheidsraadadvies2 en de antwoorden op commentaren in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.3,4 De door de auteurs aangereikte getalsmatige voorstelling van zaken vraagt echter om een reactie mijnerzijds. Zij geven een schatting van het aantal voorkomen sterfgevallen per jaar per 100.000 gevaccineerden. De werkelijke winst van de vaccinatie komt daarmee echter niet in beeld. De Gezondheidsraad heeft zijn schattingen gericht op het aantal door vaccinatie extra voorkomen sterfgevallen aan baarmoederhalskanker gedurende het hele leven van de gevaccineerden, en komt dan op ongeveer één extra voorkomen sterfgeval per 1000 gevaccineerden in vergelijking met screening alleen. Als op termijn de stabiele situatie is bereikt waarin alle vrouwen het aanbod van het vaccinatieprogramma hebben gekregen, gaat het in Nederland om zo'n honderd extra voorkomen sterfgevallen per jaar (en enkele honderden extra voorkomen gevallen van baarmoederhalskanker). Dat is voor een preventieve vaccinatie een belangrijk resultaat. Als men de berekeningen uitvoert voor vaccinatie zonder screening is het resultaat per aantal gevaccineerden nog omvangrijker, maar omdat de combinatie vaccinatie plus screening duidelijk effectiever is dan beide opties op zichzelf verdient vaccinatie alleen niet de


1 Boomsma L, Drenthen T, In 't Veld C. HPV-vaccinatie weinig zinvol. Medisch Contact 2008; 63: 1948- 1951.

2 Gezondheidsraad. Vaccinatie tegen baarmoederhalskanker. Den Haag: Gezondheidsraad, 2008; publicatienr. 2008/08.

3 van der Noordaa J, Houweling H. Gronden voor opname van vaccinatie tegen baarmoederhalskanker in het Rijksvaccinatieprogramma. Ned Tijdschr Geneeskd 2008; 152; 2267-9.
4 Ingezonden: Vaccinatie tegen baarmoederhalskanker in het Rijksvaccinatieprogramma. www.ntvg.nl, 11 november 2008.

Bezoekadres Postadres Parnassusplein 5 Postbus 16052 2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag Telefoon (070) 340 7448 Telefax (070) 340 75 23 E-mail: a.knottnerus@gr.nl www.gr.nl

Gezondheidsraad Voorzitter Health Council of the Netherlands

Onderwerp : reactie op artikel in Medisch Contact 21-11-2008 inzake HPV Ons kenmerk : U 5894/JAK/ns
Pagina : 2
Datum : 4 december 2008

voorkeur. In het advies zijn de berekeningen en de daaraan ten grondslag liggende modelleringsstudies in detail weergegeven, en zijn de gehanteerde cijfers en aannames uitvoerig verantwoord. Daarbij is onder andere ook rekening gehouden met door vaccinatie vermeden aantallen fout-positieve screeningen en behandeltrajecten. De auteurs breken een lans voor het ontwikkelen van een beslisregel waardoor bepaald zou kunnen worden wie noch screening noch vaccinatie nodig heeft, wie screening nodig heeft, en wie mogelijk beide. Het beschikken over zo'n instrument zou mooi zijn, maar het is niet duidelijk of dit een reële optie is. Het ontwikkelen en testen daarvan zal tientallen jaren duren, met vooralsnog onzeker resultaat, en het is de vraag of het in zo'n evaluatie-onderzoek betrekken van een vergelijkingsgroep die geen van beide opties krijgt bij de huidige stand van kennis verantwoord is. Bovendien zijn de elementen die de auteurs noemen voor een beslisregel (wisselende contacten, soa's, fluor vaginalis, roken en HPV-gerelateerde infecties) niet van toepassing op jonge meisjes en dat is nu juist de groep voor wie het nu beschikbare vaccin zinvol is. De auteurs noemen de mogelijkheid dat vaccinatie de bereidheid om een uitstrijkje te maken zal doen afnemen, een punt van zorg waarop ook in het Gezondheidsraadadvies is gewezen. De Gezondheidsraad heeft, in aansluiting op zijn aanbeveling om het screeningsprogramma naast vaccinatie te handhaven, de optimalisering van de screening in studie genomen. Omdat de meisjes die vanaf het komende jaar de vaccinatie krijgen pas over vele jaren in aanmerking komen voor de screening, is er tijd om aanpassingen in verband met de vaccinatie en verdere verbeteringen aan te brengen. Gerichte, effectieve voorlichting is daarbij een essentiëel onderdeel. Het Nederlands Huisartsen Genootschap heeft via zijn website aangegeven het advies van de Gezondheidsraad, inclusief de aanbeveling om het vaccinatieprogramma nauwgezet te monitoren, te volgen.5 Wij vertrouwen erop dat de Nederlandse huisartsen op de hoogte worden gehouden van alle voor hen relevante informatie over de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker. Met vriendelijke groet,

Prof. dr. J. A. Knottnerus


5 http://nhg.artsennet. nl/themes/37, 20 november 2008.

Bezoekadres Postadres Parnassusplein 5 Postbus 16052 2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag Telefoon (070) 340 7448 Telefax (070) 340 75 23 email: a.knottnerus@gr.nl