Ministerraad
Toezicht op rechtspersonen verbeterd
Persbericht | 05-12-2008
De ministerraad heeft op voorstel van minister Hirsch Ballin van
Justitie ingestemd met het wetsvoorstel dat het toezicht op
rechtspersonen aanscherpt. De huidige, preventieve toets bij de
oprichting van een onderneming wordt afgeschaft. Daarvoor in de plaats
komt een nieuw systeem van doorlopende controle van rechtspersonen.
Ook zullen meer bedrijven onder de voorgestelde regeling vallen.
De maatregel sluit aan bij het door het kabinet ingezette project
'Veiligheid begint bij voorkomen' waarbij versterking van de aanpak
van financieel-economische criminaliteit een van de onderwerpen is.
Het kabinet wil voorkomen dat bedrijven zwart geld witwassen of
terrorisme financieren. Nederland streeft naar een positief
vestigingsklimaat met zo min mogelijk administratieve lasten voor
bedrijven.
Voor de oprichting van een naamloze of besloten vennootschap is nu nog
een verklaring van geen bezwaar vereist die door de minister van
Justitie wordt afgegeven en is bedoeld als preventieve toets. Als het
gevaar bestaat dat de vennootschap zal worden gebruikt voor
ongeoorloofde doeleinden of dat haar werkzaamheden zullen leiden tot
benadeling van schuldeisers, wordt de verklaring niet afgegeven.
Onderzoek heeft uitgewezen dat deze vorm van toezicht in de praktijk
niet goed werkt. Het blijkt geen effectief middel om misbruik van
rechtspersonen tegen te gaan. Ook zijn er de nodige kosten voor het
bedrijfsleven in de vorm van administratieve lasten en leges.
Het nieuwe systeem verbetert deze situatie. Aan de hand van
risicoprofielen gaat de overheid na of er een verhoogd risico bestaat
op criminele activiteiten. In dat geval volgt een risicomelding die
aan verschillende handhavers wordt verstrekt zoals het Openbaar
Ministerie, de Belastingdienst, DNB, AFM en de FIOD/ECD. Zij kunnen op
grond van hun eigen verantwoordelijkheid nader (strafrechtelijk)
onderzoek instellen of preventief actie nemen. De risicomeldingen
komen van de dienst Justis van het ministerie van Justitie, belast met
de controle van rechtspersonen. Justis (Justitiële Uitvoeringsdienst
Toetsing, Integriteit en Screening) verwerkt en analyseert de gegevens
over de bedrijven en stelt zo nodig een risicomelding op.
Bij die analyses maakt Justis zoveel mogelijk gebruik van
elektronische informatie in het handelsregister, de gemeentelijke
basisadministratie, het Centraal Insolventie Register en de Justitiële
Informatiedienst. Ook kunnen de Belastingdienst, het Kadaster en het
UWV belangrijke informatie leveren die met elkaar in verband kan
worden gebracht. De overheid kan op deze manier sneller en
gemakkelijker werken om fraude in een vroeg stadium te ontdekken.
Verder wordt de controle van rechtspersonen uitgebreid van naamloze-
en besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid tot
coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen, verenigingen met
volledige rechtsbevoegdheid, stichtingen, Europese naamloze
vennootschappen, Europese coöperatieve vennootschappen en Europese
economische samenwerkingsverbanden, die volgens hun statuten hun zetel
in Nederland hebben. Ook worden ondernemingen die toebehoren aan een
buitenlandse rechtspersoon, die een hoofd- of nevenvestiging heeft in
Nederland of in Nederland wordt vertegenwoordigd door een
gevolmachtigde handelsagent onder de reikwijdte van de screening
gebracht.
De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies
aan de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het
wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar
bij indiening bij de Tweede Kamer.