Technische Universiteit Delft


04 december 2008

Innovatieve bundelingsnetwerken verhogen concurrentiekracht Europees intermodaal railgoederenvervoer

Door de innovatie van bundelingsnetwerken kan het railgoederenvervoer beter concurreren met het vervoer over de weg. Het is wenselijk om complexe bundeling zoals hub-en-spoke of lijnnetwerken te privilegiëren bij de toedeling van treinpaden, en de bundelingsinitiatieven op Europees niveau sterker te coördineren. Dit stelt Ekki Kreutzberger van het Onderzoeksinstituut OTB in zijn promotieonderzoek, waarin hij de bundelinginnovatie in zeven Europese landen analyseert.

Innovatieve netwerken zorgen ervoor dat er met langere treinen en hogere frequenties gereden wordt en dat er meer bestemmingen kunnen worden aangeboden. Afgeleide voordelen hiervan zijn: lagere transportkosten, een hogere transportkwaliteit, grotere marktaandelen, meer verzorgingsgebieden en een efficiënter gebruik van de spoorinfrastructuur. De uitdaging voor het intermodaal goederenvervoer bestaat uit het zoeken naar een optimum tussen het minimaliseren van inspanningen zoals overslagkosten en het maximaliseren van de bovengenoemde voordelen. De vraag hoe dit optimum kan worden bereikt, staat centraal in het onderzoek van Kreutzberger.

Kreutzberger analyseert de operationele mechanismen van transportbundeling en hun gevolgen voor de vervoerprestaties. Tot de onderzoeksresultaten behoort een functioneel model dat de kwantitatieve relatie tussen de centrale bundelingsvariabelen beschrijft en op die manier de gevolgen van bundelingskeuzes inzichtelijk maakt. Daarnaast evalueert hij de bundelinginnovatie in zeven Europese landen.

Kreutzberger concludeert onder andere dat gestroomlijnde hub-en-spoke- en lijnnetwerken met terminaloverslag op tussenliggende knooppunten de concurrentiekracht van het intermodaal vervoer zullen verbeteren. Een deel van zijn studie is gericht op afstanden en transporttijden in alternatieve bundelingsnetwerken. De versnelling van transportprocessen levert in bepaalde situaties kostenreducties op, in andere juist niet. Waar versnelling zinvol is, kan technische innovatie vereist zijn om de versnelling mogelijk te maken. In andere situaties kan technische innovatie overbodig zijn. Als het gaat om flankerend beleid, bepleit Kreutzberger de privilegering van complexe bundeling bij de toedeling van treinpaden en een versterkte coördinatie van bundelingsinitiatieven op Europees niveau.

De aanleiding voor deze studie over bundeling was de golf van nieuwe technische en technologische concepten zoals nieuwe terminal- en treintypes die in de jaren 1990 door spoorondernemingen, industrie, consultants en universiteiten werden ontwikkeld. Sommige concepten gingen uit van gerobotiseerde processen en de algemene verwachting was dat de nadelen van complexe bundeling substantieel verminderd zouden kunnen worden. Slechts enkele van deze concepten zijn geïmplementeerd mede omdat er sprake was van conceptuele fouten, overdreven technologisch optimisme, gebrek aan inzicht in de voordelen voor de netwerken en in wat er - ook zonder technologische innovatie - reeds aan stroomlijning van bundelingsnetwerken gaande was.

Publicatie
Ekki Kreutzberger, 2008, The innovation of intermodal rail freight bundling networks in Europe. Concepts, developments, performances. TRAIL Thesis Series T2008/16. Delft (The Netherlands TRAIL Research School). ISBN 978-90-5584-110-3.

Noot aan de redactie/