Kennismaken met het echte China
Met 850 miljoen moedertaalsprekers is het Mandarijn (Standaard
Chinees) met voorsprong de grootste taal ter wereld. En met
China's booming economie is het niet verwonderlijk dat steeds
meer middelbare scholen Chinees als keuzevak aanbieden. Een
nieuwe, Leidse leermethode wordt donderdag 4 december
gelanceerd.
Bestellen:
Chinees in tien verdiepingen / 1 / druk 1
Verzoeken
Hoogleraar Chinese taal- en letterkunde Van Crevel is de
redacteur van de nieuwe methode Chinees in tien verdiepingen
die donderdag gepresenteerd wordt. De auteurs hebben de methode
getest op drie scholen in de regio: het Visser-'t Hooft Lyceum
in Leiden, het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam en het
Gymnasium Haganum in Den Haag. `De methode is ontwikkeld in
antwoord op verzoeken die het Sinologisch instituut kreeg van
docenten die noodgedwongen hun eigen materiaal bij elkaar
sprokkelden', vertelt auteur Ans de Rooij.
Achterstand
Chinees is in Nederland nog geen examenvak. In dat opzicht
heeft ons land een achterstand in te lopen. In de Verenigde
Staten en Canada, het Verenigd Koninkrijk, Australië en
Nieuw-Zeeland, Frankrijk en Duitsland is de ontwikkeling van
lesmateriaal en lerarenopleidingen, en de verspreiding, de
organisatie en de kwaliteitsbewaking van het vak al
vergevorderd. `Nederland mag de boot niet missen', vindt
Maghiel van Crevel. `Het belang van China in de wereld groeit
met de dag.'
Onderwerpen die ertoe doen
`Taalverwerving en kennis van cultuur en samenleving versterken
elkaar', zegt Van Crevel. `Veel andere boeken blijven steken in
weinig verrassende, clichématige exotische verhaaltjes over
pandaberen, pagodes en de Chinese Muur. In onze methode komen
onderwerpen aan de orde die ertoe doen: de opkomst van een
nieuwe grootsteedse middenklasse, de dramatische trek van het
platteland naar de stad, recente geschiedenis zoals de
Culturele Revolutie, maar ook traditioneler onderwerpen van
blijvend belang, zoals de ontwikkeling van het schrift, Chinese
geneeskunde en meer. De nadruk ligt op het leven zoals dat zich
nu in China afspeelt, maar wel met enig historisch besef, en
zonder exotisme.'
Afbeelding: Flatgebouw in Peking. Illustratie uit 'Chinees in
tien verdiepingen'.
Algemene ontwikkeling
Met Chinees in tien verdiepingen hebben de scholieren na de
eerste twee delen zo'n 350 woorden en 160 karakters actief
leren gebruiken, een aardige basis om op door te borduren.
`Maar het is een illusie om te denken dat je met een paar
contacturen op de middelbare school heel ver komt', zegt Van
Crevel. `Dat is ook niet de opzet van het boek.' Hij vindt dat
je ook moet bouwen aan de algemene ontwikkeling van leerlingen,
ook als ze later niets meer met die kennis doen. `Net zo goed
als het voor iemand die bioloog of ondernemer wordt, leuk kan
zijn zich een tijdje met geschiedenis te hebben beziggehouden.'
Het Chinees biedt een mooie gelegenheid om die algemene kennis
op niet-eurocentrische wijze uit te bouwen.
Boze heks of goede fee
Dat betekent echter niet dat de leerlingen reisgids-Chinees
voorgeschoteld krijgen. De auteurs zoeken bewust een middenweg
tussen een puur communicatieve benadering en een aanpak met
overdreven nadruk op grammatica. `Wij geloven niet dat
grammatica een boze heks is, of juist een goede fee', zegt Van
Crevel. `Ze is domweg onderdeel van onderwijs, en wie
leerlingen wil helpen de afstand tussen het Nederlands en het
Chinees te overbruggen moet ze het werktuig van de grammatica
niet onthouden.' De schrijvers van de methode schrikken er
inderdaad niet voor terug om al meteen in het eerste hoofdstuk
een lastig grammaticaal probleem bij de naam te noemen. Dat is
het probleem van de `toonsandhi', het verschijnsel dat tonen
elkaar beïnvloeden.
Leergang Zweeds
De opzet van de methode, een flat met tien verdiepingen en zeer
verschillende bewoners, hebben de auteurs dankbaar overgenomen
van een leergang Zweeds. Per les maken de leerlingen kennis met
een van de bewoners: de oude huismeester, het yuppenstel, het
dienstmeisje uit de provincie, de dirigent, de Nederlandse
student in Peking, de taxichauffeur en de museumgids. Die
mensen lopen ook elkaars les in en uit en ze komen voor in
voorbeeldzinnen, in lesteksten en opdrachten. `In de pilot is
onze ervaring dat leerlingen het leuk vinden te puzzelen met
zinspatronen en dergelijke', zegt De Rooij, `zeker wanneer die
heel anders werken dan in het Nederlands. De leergang biedt
ruimte voor individuele invulling door leerlingen en docenten.'
Examenvak
Chinees in tien verdiepingen is niet de eerste methode in
Nederland. De Methode Chinees? 'n Makkie!, is eerder op de
markt gekomen. De auteurs van beide methodes zijn
gesprekspartners van de Stichting Leerplanontwikkeling (SLO) in
Utrecht. Het uiteindelijk doel is om tot een goed plan voor
Chinees als examenvak te komen.
Universiteit Leiden