Universiteit Twente

Stoompijp houdt elektronica koel

Het koelen van elektronica speelt een steeds grotere rol binnen het ontwerpproces van elektronische apparaten, zoals mobiele telefoons, spelcomputers en laptops. Promovendus Wessel Wits van de Universiteit Twente ontwikkelde twee innovatieve concepten voor het koelen van elektronische apparaten. Op beide concepten is een octrooi aangevraagd. Wits promoveert op 4 december aan de faculteit Construerende Technische Wetenschappen.

De elektronische onderdelen op printplaten van elektrische apparaten worden steeds kleiner, terwijl de prestaties steeds beter (moeten) worden. Dit resulteert in meer warmte op een steeds kleiner oppervlak. Bij het koelen van de elektronica loopt de industrie momenteel tegen twee problemen aan: de onderdelen op een printplaat zitten zo dicht op elkaar, dat er nauwelijks ruimte over blijft om de onderdelen afzonderlijk te koelen en de onderdelen zelf geven zoveel geconcentreerde warmte af, dat de koelcapaciteit niet sterk genoeg is om deze onderdelen te koelen. Wits zocht naar oplossingen om deze twee problemen op te lossen. Hij ontwikkelde, in samenwerking met Thales Nederland, een bedrijf dat zich specialiseert in het ontwikkelen van radarsystemen, twee nieuwe concepten. Het eerste concept maakt gebruikt van koeling met behulp van lucht, het andere maakt gebruik van een gesloten verdampingssysteem.

Luchtkoeling

Het eerste concept - directly injected cooling - is gebaseerd op luchtkoeling. Aan de onderkant van de printplaat worden onder de elektronische onderdelen kleine openingen gemaakt. Deze `instroomopeningen' koelen de onderdelen direct vanaf de onderkant. Het grote voordeel van dit concept is dat het veel onderdelen kan koelen, zowel onafhankelijk van elkaar als tegelijkertijd.

Schematisch overzicht van luchtkoeling direct geïnjecteerd vanaf de onderkant.

Schematisch overzicht van luchtkoeling direct geïnjecteerd vanaf de onderkant.

Gesloten verdampingssysteem

Het tweede concept - integrated heat pipe cooling - maakt gebruik van de verdamping van vloeistof in een gesloten systeem. Deze vloeistof bevindt zich in de zogenaamde `heat pipe', een bekend principe, maar nog nooit eerder volledig geïntegreerd is in de printplaat. Op de plek waar de warmte ontstaat, verdampt de vloeistof uit een capillaire structuur. De verdamping onttrekt plaatselijk warmte uit de omgeving. De damp beweegt zich vervolgens door de `heat pipe' en condenseert op enige afstand van het te koelen elektrische onderdeel. Hier wordt de latente warmte weer omgezet in voelbare warmte. Dit concept blinkt uit doordat het met een hoge efficiëntie warmte kan transporteren zonder pomp of een andere externe energie bron.

Schematisch overzicht van het geïntegreerde tweefasen warmtetransportmechanisme.

Schematisch overzicht van het geïntegreerde tweefasen warmtetransportmechanisme.

Beide concepten laten, vergeleken met de huidige koelsystemen, veelbelovende resultaten zien: goede thermische prestaties en grote flexibiliteit. De concepten leiden ook tot een lichter en compacter elektronisch product. Om deze concepten in de huidige printplaten te integreren hoeven geen nieuwe productietechnieken ontwikkeld te worden. Hierdoor is tijdwinst tijdens de productie te behalen en zijn er veel kosten te besparen.